Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11-сыныптарына арналған "География" оқу пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
2. Жоғары мектептегі "География" оқу пәнінің мақсаты – оқушылардың қоғам мен географиялық кеңістіктің барлық деңгейлерінде туындаған геоэкологиялық, геоэкономикалық, әлеуметтік, геосаяси және ғаламдық проблемаларды шешуге бағытталған географиялық білімдерін, біліктері мен дағдыларын қолдану үшін жағдай жасау.
3. Оқу пәнінің міндеттері:
1) оқушылардың бойында географиялық кеңістіктік ойлауды, географиялық мәдениет пен тілді дамыту;
2) геоэкологиялық, геосаяси, геоэкономикалық, әлеуметтік үдерістер мен құбылыстарды зерттеу үшін ғаламдық, аймақтық және жергілікті ұстанымдардың түсінуін дамыту;
3) оқушыларға картографияны, геоэкологияны, геоэкономиканы, геосаясатты, елтану мен адамзаттың ғаламдық проблемаларын зерттеу барысында геокеңістіктік деректерді өңдеудің заманауи әдістерін қолдану үшін жағдай жасау;
4) оқушының бойында қазіргі дүниенің географиялық көрінісін іс-әрекеттер арқылы зерттеп-тану барысында құндылықтар жүйесін қалыптастыру;
5) геокеңістіктік әдістер және деректермен жұмыс істейтін мамандық пен кәсіп иелері атқаратын әрекеттерді орындату арқылы оқушыларға кәсіби бағдар беру.
2-тарау. "География" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
1-параграф. "География" оқу пәнінің мазмұны
4. "География" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі:
10-сыныпта – аптасына 1 сағатты, оқу жылында 36 сағатты;
11-сыныпта – аптасына 1 сағатты, оқу жылында 36 сағатты құрайды.
Оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі "Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген үлгілік оқу жоспарына тәуелді (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 тіркелген).
5. Оқу пәнінің мазмұны 7 бөлімді қамтиды:
1) географиялық зерттеу әдістері;
2) картография және геоинформатика;
3) табиғатты пайдалану және геоэкология;
4) геоэкономика;
5) геосаясат;
6) елтану;
7) адамзаттың ғаламдық проблемалары.
6. Бөлімдер күтілетін нәтижелер түрінде оқыту мақсаттарын қамтитын: білім, түсіну, іскерліктер және дағдылар бөлімшелерінен тұрады.
7. "Географиялық зерттеу әдістері" бөлімі "Жалпы географиялық әдістер" бөлімшесінен тұрады.
8. "Картография және геоинформатика" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) картография;
2) геоинформатика негіздері.
9. "Табиғатты пайдалану және геоэкология" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) табиғатты пайдалану;
2) геоэкологиялық зерттеу негіздері.
10. "Геоэкономика" бөлімі "Геоэкономика негіздері" бөлімшесінен тұрады.
11. "Геосаясат" бөлімі "Геосаясат негіздері" бөлімшесінен тұрады.
12. "Елтану" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) дүниежүзі аймақтары;
2) елдерді салыстыру әдістемесі.
13. "Адамзаттың ғаламдық проблемалары" бөлімі "Ғаламдық проблемаларды шешу" бөлімшесінен тұрады.
14. 10-сыныпқа арналған География" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) "Географиялық зерттеу әдістері". Жалпы географиялық әдістер; зерттеу әдістерінің түрлері;
2) "Картография және геоинформатика". Картография; заманауи картографиялық әдістер; геоинформатика негіздері; географиялық деректер базасы; географиялық деректерді визуализациялау;
3) "Табиғатты пайдалану және геоэкология". Табиғатты пайдалану; табиғатты пайдалану түрлері. табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға әсерін бағалау; табиғатты тиімді пайдаланудың қағидаттары, экологиялық таза өндірістерді жобалау; геоэкологиялық зерттеулер негіздері; геоэкологияның зерттеу пәні мен өзектілігі, геосфералардың ластануы, геоэкологиялық аудандастыру; гоэкологиядағы антропогендік факторлар; ғаламдық экологиялық проблемалар, экологиядағы инновациялық технологиялар; Қазақстанның экологиялық проблемалары,
4) "Геоэкономика". Геоэкономика негіздері; геоэкономиканың зерттеу пәні мен өзектілігі; шаруашылықты ұйымдастырудың аумақтық факторлары; дүниежүзілік шаруашылықтың құрылымы; дүниежүзілік шаруашылықтың аумақтық модельдері; дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштері; экономикалық дамудағы әлемдік тәжірибе; Қазақстан Республикасы экономикалық дамуындағы мақсатты көрсеткіштер;
5) "Геосаясат". Геосаясат негіздері; геосаясаттың өзектілігі; дүниежүзінің геосаяси кеңістігі; геосаясат және географиялық факторлар; мемлекеттік аумақтың морфологиясы; мемлекеттік шекара;
6) "Елтану". Дүниежүзі аймақтары; кешенді географиялық аудандастыру; дүниежүзі елдерін салыстыру әдістері; салыстырмалы елтану;
7) "Адамзаттың ғаламдық проблемалары". Ғаламдық проблемаларды шешу; ғаламдық проблемалардың географиялық аспектілері.
15. 11-сыныпқа арналған География" оқу пәнінің базалық мазмұны:
1) "Географиялық зерттеу әдістері". Жалпыгеографиялық әдістер; географиялық зерттеулердің өзекті әдістері;
2) "Картография және геоинформатика". Картография; заманауи картографиялық әдістер; геоинформатика негіздері; геоақпараттық жүйелер; географиялық деректер базасы; географиялық деректерді визуализациялау;
3) "Табиғатты пайдалану және геоэкология". Табиғатты пайдалану; табиғатты пайдалануды реттеу, табиғатты қорғау шаралары; табиғатты қорғауда жеке тұлғаның рөлі; геоэкологиялық зерттеулер негіздері; қоршаған ортаның антропогендік өзгеруі; қоршаған ортаның сапасы; геоэкологиялық жобалау;
4) "Геоэкономика". Геоэкономика негіздері; Қазақстан Республикасы аймақтарының геоэкономикалық жағдайы мен әлеуеті; геоэкономикалық даму стратегиялары;
5) "Геосаясат". Геосаясат негіздері; заманауи геосаяси процестер; Қазақстанның геосаяси жағдайы; Қазақстанның геосаяси қауіпсіздігі; Қазақстанның геосаяси интеграциясы;
6) "Елтану". Дүниежүзі аймақтары; Қазақстанның әлем өңірлері картасындағы орны; елдерді салыстыру әдістері; Қазақстанның әлем елдерін халықаралық салыстырудағы орны; қолданбалы елтану;
7) "Адамзаттың ғаламдық проблемалары". Ғаламдық проблемаларды шешу; ғаламдық проблемаларды шешу жолдары.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
16. Бағдарламада оқу мақсаттары қолдануға ыңғайлы болу үшін төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлімшені, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 10.2.1.1 кодында: "10" – сынып, "2.1." - бөлімше; "1" - оқу мақсатының реттік нөмірі.
Бөлім
|
Бөлімше
|
Оқу мақсаттары
|
10-сынып
|
11-сынып
|
1. Географиялық зерттеу әдістері
|
1.1 Жалпы география-лық әдістер
|
10.1.1.1 - зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру, сандық, аудандастыру әдістерін қолданады
|
11.1.1.1 - зерттеу тақырыбына сәйкес географиялық сараптама әдістерін қолдану;
11.1.1.2 - зерттеу тақырыбына сәйкес эксперттік бағалау әдістерін қолдану;
|
2. Карто-графия және геоинформатика
|
2.1 Карто-графия
|
10.2.1.1 - тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістерін қолдану
|
11.2.1.1 - тақырыпқа сәйкес электронды картографиялық ресурстардың мүмкіндіктерін пайдалану (сандық карталар-ды оқу, оларды қолданумен географиялық объектілер мен аумақтардың орналасуын, сандық және сапалық көрсеткіштерін анықтау, сипаттау және талдау)
|
2.2 Геоинфор-матика негіздері
|
10.2.2.1 - Microsoft Excel бағдарламасын қолдану арқылы тақырыпқа сәйкес географиялық деректер базасын құрастыру;
10.2.2.2 - статистикалық деректерді талдау нәтижелері бойынша картограммалар мен картодиаграммаларды, тақырыптық картасызбалар жасау
|
11.2.2.1 - геоақпараттық әдістер мен геоақпараттық жүйелер (ГАЖ) технологияларының ерекшеліктерін, басқа ғылымдар мен өндіріс салаларымен байланыстарын түсіндіру;
11.2.2.2 - компьютерлік бағдарламаларды қолдану арқылы тақырыпқа сәйкес географиялық деректер базасын құрастыру;
11.2.2.3 - компьютерлік бағдарламаларды қолданумен тақырыптық картасызбалар жасау
|
3. Табиғатты пайдалану және геоэколо-гия
|
3.1 Табиғатты пайдалану
|
10.3.1.1 - табиғатты пайдаланудың қажеттілігін түсіндіріп, түрлерін (шаруашылық тұрғысынан) анықтау, графикалық түрде ұсыну;
10.3.1.2 - тиімді табиғатты пайдаланудың қағидаттарын анықтау;
|
11.3.1.1 - табиғатты пайдалану түрлерінің заңнамалық тәртіппен бекітілген нормаларға сәйкестігін анықтау (жергілікті/аймақтық компоненттің негізінде);
11.3.1.2 - жеке тұлғаның табиғатты пайдаланудағы рөлін анықтап, "экологиялық ізін" есептеу;
|
3.2 Геоэкологиялық зерттеулер негіздері
|
10.3.2.1 - геосфералардың ластану деңгейін анықтап, себеп-салдарын зерттеу;
10.3.2.2 - табиғатқа әсер ететін антропогендік факторларды топтастыру және графикалық түрде ұсыну;
10.3.2.3 - ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болуында географиялық заңдылықтардың орнын анықтау;
10.3.2.4 - экологиялық проблемаларды шешудегі ғылыми-техникалық прогрестің рөлін анықтау;
10.3.2.5 - Қазақстан аумағын экологиялық тұрғыдан аудандастыру негізінде экологиялық проблемаларды шешу жолдарын ұсыну
|
11.3.2.1 - қоршаған ортаның антропогендік өзгерістерін жіктеу;
11.3.2.2 - қоршаған орта сапасының көрсеткіштерін жіктеу;
11.3.2.3 - дүниежүзі елдерін қоршаған ортаның сапасы бойынша жіктеу;
11.3.2.4 - қоршаған орта сапасын арттыру жөнінде ұсыныстар (жергілікті/ аймақтық компоненттің негізінде) әзірлеу
|
4. Геоэко-номика
|
4.1 Геоэконо-мика негіздері
|
10.4.1.1 - геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін, негізгі категорияларын түсіндіру;
10.4.1.2 - елдер мен аймақтар-дың экономикалық дамуында-ғы географиялық кеңістіктің рөлін анықтау(қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде);
10.4.1.3 - шаруашылық салаларын орналастыруда факторлар мен алғышарттардың жиынтығын талдау;
10.4.1.4 - дүниежүзі елдерін шаруашылық құрылымы бойынша жіктеу;
10.4.1.5 - дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштерін салыстыру (қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде);
10.4.1.6 - дүниежүзі елдерін экономикалық даму деңгейі бойынша жіктеу;
10.4.1.7 - Қазақстан Республикасы үшін тиімді шаруашылықтың құрылымын, шаруашылық салаларының арақатынасын, шаруашылығының аумақтық құрылымын, экономикалық дамуындағы тиімді көрсеткіштерді анықтау
|
11.4.1.1 - Қазақстан аймақтарын шаруашылығының салалық және аумақтық құрылымы мен экономикалық даму көрсеткіштері бойынша салыстырып талдау;
11.4.1.2 - Қазақстан аймақтарының экономикалық даму әлеуетін анықтау(өз аймағы негізінде);
|
5. Геосаясат
|
5.1 Геосаясат негіздері
|
10.5.1.1 - геосаясаттың мақсаты мен міндеттерін, зерттеу пәнін, негізгі категорияларын түсіндіру;
10.5.1.2 - негізгі геосаяси объектілер мен субъектілерді анықтау;
10.5.1.3 - түрлі көрсеткіштер немесе олардың жиынтығы бойынша ерекшеленген геосаяси аймақтарды анықтау;
10.5.1.4 - геосаясаттағы физикалық-географиялық, экономикалық, әлеуметтік, демографиялық, саяси, әскери, технологиялық факторларға баға беру;
10.5.1.5 - мемлекеттік аумақтың морфологиялық ерекшеліктерін талдау;
|
11.5.1.1 - қазіргі заманның геосаяси үдерістерін түсіндіру;
11.5.1.2 - Қазақстанның геосаяси жағдайына кешенді баға беру;
11.5.1.3 - Қазақстан Республикасының геосаяси қауіпсіздігіне әсер ететін факторларды анықтау;
11.5.1.4 - Қазақстанның дүниежүзі елдері мен дүниежүзілік және аймақтық ұйымдармен байланыстарын күшейту жөнінде ұсыныстар әзірлеу
|
6. Елтану
|
6.1 Дүниежүзі аймақтары
|
10.6.1.1 - дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша физикалық географиялық, тарихи-мәдени, саяси-географиялық, геосаяси аудандарға бөлінуін түсіндіру;
10.6.1.2 - дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарын, олардың құрамы мен ерекшеліктерін, географиялық сипаттамасын шығармашылық түрде ұсыну
|
11.6.1.1 - Қазақстан Республикасының физикалық-географиялық, тарихи-географиялық, саяси-географиялық және геосаяси аймақтарында орналасуын анықтау;
11.6.1.2 - ғаламдану жағдайында Қазақстанның геогра-фиялық аймақтар картасындағы орнының өзгеруін зерттеу арқылы болжау
|
6.2 Дүниежүзі елдерін салыстыру әдістері
|
10.6.2.1 - дүниежүзі елдерін салыстыруда қолданылатын белгілерді анықтау;
10.6.2.2 - көрсеткіштердің бірі бойынша графикалық түрде дүниежүзі елдерінің рейтингін көрсету (таңдау бойынша);
10.6.2.3 - жиынтық көрсеткіштер бойынша есептелінетін дүниежүзі елдерінің индекстері мен рейтингтерін сипаттау (есепке/бағалауға алынатын көрсеткіштер, бағалау субъектісі, нәтижелерінің қолдану аясы);
10.6.2.4 - жиынтық көрсеткіштер бойынша есептелінетін дүниежүзі елдерінің рейтингтерін графикалық түрде көрсету;
10.6.2.5 - елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін географиялық, әлеуметтік, экономикалық және саяси факторларды анықтау (таңдау бойынша рейтингтің басында, ортасында және соңында орналасқан үш елдің мысалында)
|
11.6.2.1 - жиынтық көрсеткіштер бойынша есептелінетін индекстер мен рейтингтердегі Қазақстан орнының динамикасын зерттеу (таңдау бойынша бір рейтингтің мысалында);
11.6.2.2 - Қазақстанның жиынтық көрсеткіштер бойынша есептелінетін рейтингтерде орналасқан орына әсер ететін географиялық, әлеуметтік, экономикалық және саяси факторларды анықтау (таңдау бойынша бір рейтингтің мысалында);
11.6.2.3 - қолданбалы елтанушылық ақпараттың маңыздылығын, субъектілері мен тұтынушыларын анықтау;
11.6.2.4 - түрлі мақсатты аудиториялар үшін дүниежүзі елдерінің кешенді елтану сипаттамаларын дайындау және шығармашылық нысанда әзірлеу, графикалық нысанда көрсеткіштердің жиынтығы бойынша айқындалған әлем елдерінің рейтингтері мен индекстерін ұсыну
|
7. Адамзатың ғаламдық проблемлары
|
7.1 Ғаламдық проблемаларды шешу
|
10.7.1.1 - адамзаттың дамуындағы проблемаларын топтастыру;
10.7.1.2 - ғаламдық проблемалардың критерийлерін, себептері мен салдарын, аумақтық көріністерін анықтау
|
11.7.1.1 - ғаламдық проблемаларды шешу жөнінде әлемдік тәжірибені зерттеу;
11.7.1.2 - Қазақстанның аумағында көрініс тапқан ғаламдық проблемаларды анықтау;
11.7.1.3 - ғаламдық, оның ішінде Қазақстан аумағында байқалатын проблемалардың алдын алудың немесе шешудің өзіндік жобасын ұсыну
|
17. Бөлімді және тақырыптарды оқытуға арналған сағат санын мұғалім бөледі.
18. Осы оқу бағдарламасы жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11-сыныптарына арналған "География" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес жүзеге асырылады.
3-параграф. Жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11-сыныптарына арналған "География" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар
1) 10-сынып
Бөлімше
|
Тақырып
|
Оқу мақсаттары
|
1-тоқсан
|
1. Географиялық зерттеу әдістері
|
1.1 Жалпы география-лық әдістер
|
Зерттеу әдістерінің түрлері
|
10.1.1.1 - зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру, сандық, аудандастыру әдістерін қолданады
|
2. Картография және геоинформатика
|
2.1 Карто-графия
|
Заманауи картографиялық әдістер
|
10.2.1.1 - тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістерін қолдану
|
2.2 Геоинфор-матика негіздері
|
Географиялық деректер базасы
|
10.2.2.1 - Microsoft Excel бағдарламасын қолдану арқылы тақырыпқа сәйкес географиялық деректер базасын құрастыру
|
География-лық дерек-терді визуа-лизациялау
|
10.2.2.2 - статистикалық деректерді талдау нәтижелері бойынша картограммалар мен картодиаграммаларды, тақырыптық картасызбалар жасау
|
3. Табиғатты пайдалану және геоэкология
|
3.1 Табиғатты пайдалану
|
Табиғатты пайдалану түрлері
|
10.3.1.1 - табиғатты пайдаланудың қажеттілігін түсіндіріп, түрлерін (шаруашылық тұрғысынан) анықтау, графикалық түрде ұсыну
|
Табиғатты пайдалану қағидаттары
|
10.3.1.2 - тиімді табиғатты пайдаланудың қағидаттарын анықтау;
|
2-тоқсан
|
3. Табиғатты пайдалану және геоэкология
|
3.2 Геоэколо-гиялық зерттеу негіздері
|
Геосфералардың ластануы
|
10.3.2.1 - геосфералардың ластану деңгейін анықтап, себеп-салдарын зерттеу;
|
Геоэкологиядағы антро-погендік факторлар
|
10.3.2.2 - табиғатқа әсер ететін антропогендік факторларды топтастыру және графикалық түрде ұсыну;
10.3.2.3 - ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болуында географиялық заңдылықтардың орнын анықтау;
|
Ғаламдық экология-лық проблемалар
|
10.3.2.4 - экологиялық проблемаларды шешудегі ғылыми-техникалық прогрестің рөлін анықтау;
|
Қазақстанның экологиялық проблемалары
|
10.3.2.5 - Қазақстан аумағын экологиялық тұрғыдан аудандастыру негізінде экологиялық проблемаларды шешу жолдарын ұсыну
|
3-тоқсан
|
4. Геоэкономика
|
4.1 Геоэконо-мика негіздері
|
Геоэкономиканың зерттеу пәні мен өзектілігі
|
10.4.1.1 - геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін түсіндіру, негізгі категорияларын түсіндіру;
10.4.1.2 - елдер мен аймақтардың экономикалық дамуындағы географиялық кеңістіктің рөлін анықтау (қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде);
|
Шаруашылықты ұйымдастырудың аумақтық факторлары
|
10.4.1.3 - шаруашылық салаларын орналастыруда факторлар мен алғышарттардың жиынтығын талдау;
|
Дүниежүзі-лік шаруашылықтың құрылымы
|
10.4.1.4 - дүниежүзі елдерін шаруашылық құрылымы бойынша жіктеу;
|
Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштері
|
10.4.1.5 - дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштерін салыстыру (қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде);
10.4.1.6 - дүниежүзі елдерін экономикалық даму деңгейі бойынша жіктеу;
|
Қазақстан Республика-сы экономи-калық даму-ындағы мақ-сатты көр-сеткіштер мен индика-торлар
|
10.4.1.7 - Қазақстан Республикасы үшін тиімді шаруашылықтың құрылымын, шаруашылық салаларының арақатынасын, шаруашылығының аумақтық құрылымын, экономикалық дамуындағы тиімді көрсеткіштерді анықтау
|
5. Геосаясат
|
5.1 Геосаясат негіздері
|
Геосаясаттың өзектілігі
|
10.5.1.1 - геосаясаттың мақсаты мен міндеттерін, зерттеу пәнін, негізгі категорияларын түсіндіру;
10.5.1.2 - негізгі геосаяси объектілер мен субъектілерді анықтау;
|
Дүниежүзі-нің геосаяси кеңістігі
|
10.5.1.3 - түрлі көрсеткіштер немесе олардың жиынтығы бойынша ерекшеленген геосаяси аймақтарды анықтау;
|
Геосаясат-тағы геогра-фиялық факторлар
|
10.5.1.4 - геосаясаттағы физикалық-географиялық, экономикалық, әлеуметтік, демографиялық, саяси, әскери, технологиялық факторларға баға беру;
|
Мемлекет-тік аумақтың морфологиясы
|
10.5.1.5 - мемлекеттік аумақтың морфологиялық ерекшеліктерін талдау;
|
4-тоқсан
|
6. Елтану
|
6.1 Дүниежүзі аймақтары
|
Кешенді географиялық аудандастыру
|
10.6.1.1 - дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша физикалық географиялық, тарихи-мәдени, саяси-географиялық, геосаяси аудандарға бөлінуін түсіндіру;
10.6.1.2 - дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарын, олардың құрамы мен ерекшеліктерін, географиялық сипаттамасын шығармашылық түрде ұсыну
|
6.2 Дүниежүзі елдерін салыстыру әдістері
|
Салыстыр-малы елтану
|
10.6.2.1 - дүниежүзі елдерін салыстыруда қолданылатын белгілерді анықтау;
10.6.2.2 - көрсеткіштердің бірі бойынша әлем елдерінің рейтингін графикалық түрде ұсыну;
10.6.2.3 - жиынтық көрсеткіштер бойынша есептелінетін дүниежүзі елдерінің индекстері мен рейтингтерін сипаттау (есепке/бағалауға алынатын көрсеткіштер, бағалау субъектісі, нәтижелерінің қолдану аясы);
10.6.2.4 - жиынтық көрсеткіштер бойынша есептелінетін дүниежүзі елдерінің рейтингтерін графикалық түрде көрсету;
10.6.2.5 - елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін географиялық, әлеуметтік, экономикалық және саяси факторларды анықтау (таңдау бойынша рейтингтің басында, ортасында және соңында орналасқан үш елдің мысалында)
|
7. Адамзаттың ғаламдық проблемалары
|
7.1 Ғаламдық проблемаларды шешу
|
Ғаламдық проблема-лардың география-лық аспектілері
|
10.7.1.1 - адамзаттың дамуындағы проблемаларын топтастыру;
10.7.1.2 - ғаламдық проблемалардың критерийлерін, себептері мен салдарын, аумақтық көріністерін анықтау
|
2) 11-сынып
Бөлімше
|
Тақырып
|
Оқу мақсаттары
|
1-тоқсан
|
1. Географиялық зерттеулер әдістері
|
1.1 Жалпы географиялық әдістер
|
Өзекті география-лық зерттеу әдістері
|
11.1.1.1 - зерттеу тақырыбына сәйкес географиялық сараптама әдістерін қолдану;
11.1.1.2 - зерттеу тақырыбына сәйкес эксперттік бағалау әдістерін қолдану;
|
2. Картография және геоинформатика
|
2.1 Карто-графия
|
Заманауи картографиялық әдістер
|
11.2.1.1 - тақырыпқа сәйкес электронды картографиялық ресурстардың мүмкіндіктерін пайдалану (сандық карталарды оқу, олардың қолданысымен географиялық объектілер мен аумақтардың орналасуын, сандық және сапалық көрсеткіштерін анықтау, сипаттау және талдау)
|
2.2 Геоинфор-матика негіздері
|
Геоақпараттық зерттеу әдістері
|
11.2.2.1 - геоақпараттық әдіс-тер мен геоақпараттық жүйе-лер (ГАЖ) технологиялары-ның ерекшеліктерін, басқа ғылымдар мен өндіріс салаларымен байланыстарын түсіндіру
|
Географиялық деректер базасы
|
11.2.2.2 - компьютерлік бағдарламаларды қолдану арқылы тақырыпқа сәйкес географиялық деректер базасын құрастыру;
|
Географиялық деректерді визуализациялау
|
11.2.2.3 - компьютерлік бағдарламаларды қолданумен тақырыптық картасызбалар жасау
|
3. Табиғатты пайдалану және геоэкология
|
3.1 Табиғатты пайдалану
|
Табиғатты пайдалану-ды реттеу
|
11.3.1.1 - табиғатты пайдалану түрлерінің заңнамалық тәртіппен бекітілген нормаларға сәйкестігін анықтау (жергілікті/аймақтық компоненттің негізінде);
|
Табиғатты қорғауда жеке тұлға-ның рөлі
|
11.3.1.2 - жеке тұлғаның табиғатты пайдаланудағы рөлін анықтап, "экологиялық ізін" есептеу;
|
2-тоқсан
|
3. Табиғатты пайдалану және геоэкология
|
3.2 Геоэкология-лық зерттеулер негіздері
|
Қоршаған ортаның антропогендік өзгеруі
|
11.3.2.1 - қоршаған ортаның антропогендік өзгерістерін жіктеу
|
Қоршаған ортаның сапасы
|
11.3.2.2 - қоршаған орта сапасының көрсеткіштерін жіктеу;
11.3.2.3 - дүниежүзі елдерін қоршаған ортаның сапасы бойынша жіктеу;
|
Геоэкологиялық жобалау
|
11.3.2.4 - қоршаған орта сапасын арттыру жөнінде ұсыныстар әзірлеу(жергілікті/ аймақтық компоненттің негізінде)
|
3-тоқсан
|
4. Геоэкономика
|
4.1 Геоэкономи-ка негіздері
|
Қазақстан Республикасы аймақтарының геоэкономикалық жағдайы мен әлеуеті
|
11.4.1.1 - Қазақстан аймақтарын шаруашылығының салалық және аумақтық құрылымы мен экономикалық даму көрсеткіштері бойынша салыстырып талдау;
11.4.1.2 - Қазақстан аймақтарының экономикалық даму әлеуетін анықтау(өз аймағы негізінде);
|
Геоэкономикалық даму стратегиясы
|
11.4.1.5 - Қазақстан өңірлерінің экономикалық даму стратегияларының жобаларын (өз өңірінің мысалында) ұсыну
|
5. Геосаясат
|
5.1 Геосаясат негіздері
|
Заманауи геосаяси үдерістер
|
11.5.1.1 - қазіргі заманның геосаяси үдерістерін түсіндіру
|
Қазақстанның геосаяси жағдайы
|
11.5.1.2 - Қазақстанның геосаяси жағдайына кешенді баға беру
|
Қазақстанның геосаяси қауіпсіздігі
|
11.5.1.3 - Қазақстан Республикасының геосаяси қауіпсіздігіне әсер ететін факторларды анықтау;
11.5.1.4 - Қазақстанның геосаяси қауіпсіздігін күшейту жөнінде ұсыныстарды әзірлеу
|
4-тоқсан
|
6. Елтану
|
6.1 Дүниежүзі аймақтары
|
Дүниежүзі аймақтар картасында Қазақстаның орны
|
11.6.1.1 - Қазақстан Республикасының физикалық-географиялық, тарихи-географиялық, саяси-географиялық және геосаяси аймақтарында орналасуын анықтау;
11.6.1.2 - ғаламдану жағдайында Қазақстанның географиялық аймақтар картасын-дағы орнының өзгеруін зерттеу арқылы болжау
|
6.2 Дүниежүзі елдерін салыстыру тәсілдері
|
Қазақстанның халықаралық салыстырулардағы орны
|
11.6.2.1 - жиынтық көрсеткіштер бойынша есептелінетін индекстер мен рейтингтердегі Қазақстан орнының динамикасын зерттеу (таңдау бойынша бір рейтингтің мысалында);
11.6.2.2 - Қазақстанның жиынтық көрсеткіштер бойынша есептелінетін рейтингтерде орналасқан орына әсер ететін географиялық, әлеуметтік, экономикалық және саяси факторларды анықтау (таңдау бойынша бір рейтингтің мысалында);
|
Қолданбалы елтану
|
11.6.2.3 - қолданбалы елтанушылық ақпараттың маңыздылығын, субъектілері мен тұтынушыларын анықтау;
11.6.2.4 - түрлі мақсатты аудиториялар үшін кешенді дүниежүзі елдерінің кешенді елтанушылық сипаттамаларды әзірлеу және шығармашылық түрде ұсыну (елдер мен ұсыну формасы – таңдау бойынша)
|
7. Адамзаттың ғаламдық проблемалары
|
7.1 Ғаламдық проблемаларды шешу
|
Ғаламдық проблемаларды шешу жолдары
|
11.7.1.1 - ғаламдық проблемаларды шешу жөнінде әлемдік тәжірибені зерттеу;
11.7.1.2 - Қазақстанның аумағында көрініс тапқан ғаламдық проблемаларды анықтау;
11.7.1.3 - ғаламдық, оның ішінде Қазақстан аумағында байқалатын проблемалардың алдын алудың немесе шешудің өзіндік жобасын ұсыну
|
Достарыңызбен бөлісу: |
