Жалпы физика курсы
айналмалы қозғалысын салыстырайық
жүктеу/скачать 1,97 Mb.
|
УМК 1 часть
- Бұл бет үшін навигация:
- Қатты дененің деформациясы.
- Бүкіләлемдік тартылыс заңы.
айналмалы қозғалысын салыстырайық:
Қатты дененің деформациясы. Қатты денелердің сыртқы күштің әсерінен пішіні мен өлшемін өзгертуін деформация деп атайды. Серіппенің деформациясын қарастырғанда, оның бірлік ауданына келетін күштің көлденең қимаға қатынасын кернеу деп атайды. Дененің бөлшектерінің бір-бірімен әсерлесуі нәтижесінде серіппенің барлық көлемі өзгеріске ұшырайды. Егер әсер ететін күш бетке нормаль бағытталған болса, кернеуді қалыпты немесе нормаль кернеу деп атайды. Егер күш бетке жанама бағытталған болса, онда кернеу тангенсиал деп аталады. Серіппенің деформациядан кейінгі ұзаруын , деформацияға дейінгі ұзындығына бөлсек, дененің салыстырмалы деформациясы шығады: немесе салыстырмалы деформация кернеуге тура пропорционал: . Материалдың серпімді қасиеттерін қарастырғанда: деген шама қолданылады, бұл шама серпімді модулі немесе Юнг модулі деп аталады. Юнг модулін қолданып салыстырмалы деформацияны мына түрде жазуға болады: мұндағы - материалдың табиғатына байланысты пропорционалдық коэффициенті, ол Пуассон коэффициенті деп аталады. Юнг модулінің өлшем бірлігі – (Па) Енді теңдеуді теңестіре отырып, былай жазуға болады: бұдан - бұл Гук заңы болып табылады. Бұдан серпімді деформация кезінде серппенің ұзаруы әсер етуші күшке тура пропорционал екендігі шығады, мұндағы k – пропорционалдық коэффициент немесе серпімділік коэффициенті деп аталады. Бүкіләлемдік тартылыс заңы. Табиғатта барлық денелер бірін-бірі тартады. Осы тартылу заңын Ньютон ашқан және бүкіләлемдік тартылыс заңы деп атайды. Бұл заң бойынша: екі материалдық нүктенің тартылыс күші, осы нүктенің массаларына тура пропорционал және ара қашықтығының квадратына кері пропорционал. мұндағы - пропорционалдық коэффициент, гравитациялық тұрақты деп аталады, оның шамасы =6.672·10-11 H·м2/кг2, m1 және m2 – денелердің массалары, r – денелердің ара қашықтығы. жүктеу/скачать 1,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||