Жалпы физика курсы
Механика бөлімі бойынша қолданылатын әдебиеттер тізімі
жүктеу/скачать 1,97 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- § 2. ФИЗИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕРДІ ШЫҒАРУ АЛГОРИТМІ
- Б ерілгені: Табу керек
| Механика бөлімі бойынша қолданылатын әдебиеттер тізімі
Фриш С.Э., Тиморева А.В. Жалпы физика курсы. – Алматы: Мектеп. 1971. 1 том. Механиканың физикалық негіздері. Молекулалық физика. Қожанов Т.С., Рысменде С.С. Физика курсы, Қаз. Аграр. Унив. – Алматы: Агроуниверситет, 2001 ж. 1 том: Механика. Молекулалық физика. Термодинамика. Абдулаев Ж. Жалпы физика курсы: Оқу құралы. – А: Ана тілі, 1991 ж. Ахметова Б.Г., Әбілдаев Ә.Х. Физика. – Алматы: Мектеп, 1987 ж. Савельев И. В. Жалпы физика курсы. Т. 1 Алматы, 1983. §2. ФИЗИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕРДІ ШЫҒАРУ АЛГОРИТМІ Кез келген физиканың есептерін осы берілген алгоритмді пайдалана отырып шығару қажет. Есептің мазмұнын жазғаннан кейін көрсетілген жол бағыты мен шығару реттерінің жолдарын сақтай отырып, берілген нұсқауларды толық орындау керек. §3. Механика бөлімі бойынша мысал есептер. Есеп 1. Массасы 8 кг және 6 кг жүктер горизонталь үстелдің үстінде бір-біріне байланған. 8 кг-дық жүкке қозғалмайтын блок арқылы 6,5 кг жүкті байлаған. Жүктер системасының үдеуін және жіптің керілу күшін анықтаңдар. Екінші және үшінші жүктер мен үстел арасындағы үйкеліс коэффициенті тең, еркін түсу үдеуі . Б ерілгені: Табу керек: , , Сурет Шешуі: Қозғалыс теңдеулерін жазу үшін әрбір денені бөлек алып, оған әсер ететін күштерді қарастырайық. Суреттен бірінші денеге вертикаль бойымен салмақ күші және жоғарыға қарай жіптің керілу күші әсер ететіндігін көреміз. Бұл жағдай үшін Ньютонның екінші заңы төмендегідей болады: ; (1) Суреттен екінші денеге әсер етуші күштердің саны бесеу екені оңай байқалады. Вертикаль бойымен салмақ күші мен үстелдің жүкке түсірілген реакция күші әсер етеді. Олар бір-біріне шама жағынан тең, бағыт жағынан қарама-қарсы күштер. Олай болса бұл күштердің тең әсерлі күші нольге тең: . Денеге горизонталь бағытта үш күш әсер етеді. Бірінші күш бірінші дененің жібінің керілу күші , екінші күш – үшінші дененің жібінің керілу күші және үшінші күш үстел мен дененің арасындағы кедергі күш. Сонымен тең әсерлі күш бірінші дене жаққа қарай бағытталады (себебі , олай болмаған жағдайда жүк қозғалысқа келмеген болар еді). Тең әсерлі күшке Ньютонның екінші заңын қолдансақ: . Барлық дене бір-бірімен байланып жалғастырылғандықтан, олар бірдей үдеумен қозғалады. Үшінші денеге төрт күш әсер етеді: олар вертикаль бойымен бағытталған дененің салмақ күші және үстелдің реакция күші, бұл күштер бір-біріне шама жағынан тең, бағыт жағынан қарама-қарсы, сондықтан олардың тең әсерлі күші нольге тең. Горизонталь бойымен денеге екі күш әсер етеді, олар: екінші жүктің жібінің керілу күші және жүк пен үстелдің арасындағы кедергі күші. Олай болса үшінші дене үшін күштердің векторлық түрдегі теңдеуі былай жазылады: . Жоғарыдағы векторлық теңдеулерді скалярлық түрде жазу үшін х осінің оң бағытын жүктердің қозғалыс бағытына бағыттас етіп аламыз (суретті қара). Сонда денеге әсер ететін көрсетілген күштердің проекциясы таңдап алған х осіне параллель болғандықтан олар сол ось бойынша өзгеріссіз қалады. Жоғарыдағы талдауларға сүйеніп (1), (2), (3) теңдеулерді скалярлық түрде жазсақ: Кедергі коэффициентін есептің шартынан оңай табуға болады: Есептің талдауынан мынадай теңдеулер системасын аламыз: Есептің шарты мен суретінен . Осы теңдікті ескеріп, соңғы теңдеулер системасы арқылы шешіп, алатынымыз: ; ; . жүктеу/скачать 1,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|