«Жалпы химиялық технология» пәні бойынша сұрақтар
Бейорганикалық дәрілік заттар
жүктеу/скачать 1,6 Mb.
|
«Æàëïû õèìèÿëû? òåõíîëîãèÿ» ï?í³ áîéûíøà ñ?ðà?òàð
- Бұл бет үшін навигация:
- Күкірт қышқылын өндіру әдістері
- Нитрозалық әдіс
| Бейорганикалық дәрілік заттар - бұл бейорганикалық қосылыстарға жататын және әртүрлі этиологияның ауруларын емдеу үшін қолданылатын дәрілер тобы.
• жүйке жүйесінің қозғыштығын төмендетуге көмектеседі, аурулар кезінде жүйке жүйесі жағдайын жақсартады ; • аллергияға қарсы және анафилактикалық әсері бар; • нейроэндокрингтік процесске біраз әсер етеді, көмірсуларға және липидтік алмасуға қатысады. Иммунитетті жоғарылатады; • сәулелену мен тұздардың әсерін бейтараптандырады. Дәрілік заттардың құрамына кіретін және бейорганикалық табиғаты бар барлық элементтер екі топқа бөлінеді: макроэлементтер; - кальций, фосфор, магний, калий, натрий, хлор -микроэлементтер. – темір, мырыш, йод, фтор, марганец, мыс Д.И. Менделеевтің химиялық элементтердің периодтық кестесіне сәйкес бейорганикалық дәрілік заттарды жіктеу келесідей қарастырылады: VIII топ: темір қосылыстары; VII топ: йодтың спиртті ерітінділері, хлоридті және бромидті қосылыстар; VI топ: оттек, сутек тотығы, натрий тиосульфаты, тазартылған су; V топ: висмут қосылыстары және натрий нитраты; IV топ: әр түрлі карбонаттар; III топ: бор және алюминий қосылыстары; II топ: магний, кальций, барий, мырыш қосылыстары; I топ: мыс және күміс қосылыстары. Күкірт қышқылын өндіру әдістері Таза күкірт қышқылы (100%) түссіз, май тәрізді сұйық зат. 10,4°С температурада кристалдық зат болып қатады. 296,2°С температурада қайнайды. Күкірт қышқылы суда ерігенде (1моль) - 36 кДж жылу бөліп шығарады, өйткені ол сумен гидрат түзеді. Кейбір гидраттар ерітіндіден қатты күйде бөлініп шығарылған: Н2SО4 . 2Н2О, H2SО4 . 4Н2О. Құрамындағы қоспаларға және концентрациясына байланысты күкірт қышқылы үш түрге бөлінеді: Техникалық H2SО4 (купорос майы) - 92,5 %, Олеум-18,5 % SО3 моногидрат құрамында бос қалпында болады, Мұнара қышқылы 75% H2SО4 (нитроза әдісімен өндірілген). Күкірт қышқылын өндірудің 25%-ға дейінгі шамасы түсті металлургия зауыттарынан шыққан газдардан алынады. Бұл өндірісте SO₂ газын SO₃-ке айналдыру үшін контактілік әдіс қолданылады. Күкірт қышқылының контакт әдісімен алу жолы мынадай сатылардан тұрады: l) Газды зиянды қоспалардан тазалау. Күйдірген газдан тозаңдарды бөліп алғаннан кейін оны катализаторға зиян келтіретін мышьяк, селен, фтор т.б. заттардан тазартады. Осымен қатар газдан өте қымбат қоспалар селен, теллур жəне т.б. бөліп алады 2) Күкірт диоксидін тотықтыру (қатты катализатормен контакт жасау). Катализатор ретінде: Pt, темір оксиді, ванадий (V) оксиді қолданылады. Ең активті катализатор – Pt, бірақ құны өте жоғары жəне тез уланады. Күкірт қышқыл зауыттарында промоторланған 7% V2O5-ді, промотр ретінде сілтілік металдар оксиді (К2О) қолданылады. Ванадийді катализатор ретінде қолданғанда бастапқы температура 580-6000 С-тан соңында 450-4000 С температураға дейін төмендейді. Нитрозалық әдіс Күкірт қышқылының нитрозалық әдісінде катализатор ретінде азот тотықтары (нитроза N₂O₃) қолданылады. SO₂ газының тотығуы негізінен сұйық фазада өтеді де, ол ұңғышақты мұнараларда жүреді. Сондықтан бұл әдіс аппараттық қолдану жағынан мұнаралық әдіс деп те аталады. Жағу пешінен шыққан газ арнайы сүзу процестерінен өтіп (колчедан күйінділерінен тазаланғаннан кейін) ~ 350°С температурада мұнаралар жүйесіне келіп түседі. Алғашқы екі-үш мұнарада ұңғышақтар нитрозамен себеленіп тұрады. Нитроза ерітіндіде еріген күйде болады, мұнда азот тотықтары күкірт қышқылымен нитрозил күкірт қышқылы NOHSO₄ түрінде байланысқан. Бұл қышқыл жоғары температурада гидролизге түседі. жүктеу/скачать 1,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|