Жалпы психология
§3. Қ іш саласындагы дара ерекиіеліктер
жүктеу/скачать 11,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы психология
| §3. Қ іш саласындагы дара ерекиіеліктер
Қиялдың іс-орекеті жан-жақтылығына, мазмүнына, күшіне қарай ерекшеленеді. Қиялдың бүл ерекшеліктері жекелеген адамдарда ергүрлі байқалады жене жеке түлғанын даралык ерекшеліктерін сипаттайды. Қиялдың жан-жақтылығы оның іс-әрекетінің кеңінен таралатын салаларының қамтитын шеңберімен анықталады. Оның іиіінде, сондай салалар болып табылатын табиғат, оның бүгіні мен болашагы жоне адамдардың болашақ тарихи омірі, жердің қойнаулары мен жүлдызды аспан әлемі, техника мен онер. Адам қиялымен неғүрлым коп саланы камтыса, солғүрлым оның қиялы жан-жақты болады. Қиял коп жагдаііда шындық дүниеден жиі шығып кетеді. Адам кеііде оздерінің арманында және түс көруінде “таза фантастика саласына” беріліп кетеді. қиялдың белгілі нысандарға қатысы сонымен жасалған елестетулердін байлығында, әртүрлілігінде жэне мәнділігінде. Сондыктан да жекелеген адамдардағы қиялдың мазмүндылығы мен маныздылығы туралы айта аламыз. Көп жагдайда қиялды ң ж ан -ж ақты лы ғы мен мазмүндылыгы өзара тығыз байланы сты . Біз АС.Пушкиннің, Л.Н.Толстойдың, А.М.Горкийдің, Гербарт У эллстің, Жюль Верннің, қ а за қ ж азуш ы лары _ М .Әуезовтың, С .М үқановты ң, Б .М ай л и н н ін , І.Жансүгіровтың, Т.Жароковтың қиялдарының байлығы жоне жан-жақтылығы туралы айта аламыз, олар оз шыгармаларында ортүрлі кезендер мен уақыттын тын деректері мен оқиғаларын корсете білді. Қазактын белгілі эпик ақыны Тайыр Жароковтын “Күн тіл катты” атты поэмасы колемі шагын бүл шығарма дөуірдің ең екпінді, ең түтас динамикалық сипаттарын зор эпикалық күшпен жырлауға болатындығын корсетті. Ен 254 тамашасы сол Тайыр Жарковтың бұл поэмасында ақынның лирикалық кейіпкері эпикалық оқиғамен біте қайнасады. Өзінен-өзі-ақ боран бүрқыратып турған эпикаға субъектінің ыстық қаны, ор жүрегі араласқанда эпикалық поэманың ерекше шырай, көрік тапқанын көреміз: “Желектей желпіп желінді, Желқомдай жыртсым жерінді. Түбіттей түгіп бүлтынды, Таспадай тілдім толқыңды... Қарынды қағып су қьщцым, Суыңды сілкіп бу қылдым, Түніңнен таң атқыздым, Жеріңе жүлдыз жаққыздым”1, - дейді эпикалық кейіпкер. Қандай әдемі жарастык! Бүл нағыз тамаша шумақтар эпик ақынның үшқыр қиялынан жүктеу/скачать 11,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|