Жалпы психология
қызығуларына эсер етеді. Осы ерекшеліктерін білмейінше
жүктеу/скачать 11,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы психология
- Бұл бет үшін навигация:
- Мек т еп те бір оқушы ойьгның үшқырлығымен ерекшеленсе, екіншісі — техниканы жақсы біледі, үшіншілері - поэтикалық шығармаларды жақсы қабылдауымен
| қызығуларына эсер етеді. Осы ерекшеліктерін білмейінше
оқытудың жене жекелеген шекірттердің дүрыс дамуының жалпы жетістігіне жету мүмкін емес. Мек т еп те бір оқушы ойьгның үшқырлығымен ерекшеленсе, екіншісі — техниканы жақсы біледі, үшіншілері - поэтикалық шығармаларды жақсы қабылдауымен, төртінш ілері — тірі табиғатты бақылағыштығымен ерекшеленеді. Осы қасиеттердің кебі белгілі бір оқушыда анық байқалуы мүмкін. Іс-әрекетте табысқа әртүрлі психологиялык түрғьщан түрлі жолдармен жету мүмкін. Музыкалық қабілетгіктерге арналған арнаулы зертгеулерде музыка сабағымен жемісті айналысуға қажетті қабілеттіктер анықталды. Қабілетгіктердің ерекшеліктерін айыру үшін бірінші және екінші сигнал жүйелерінің өзара әрекет ерекшеліктерінің м әні орасан зор. И .П .Павлов сигнал жүйелерінің езара қатынасының ерекшеліктеріне байланысты жоғары жүйке қызметі 3 түрлі “арнаулы адамзат” типін ажыратгы: бірінші сигнал жүйесінің басым болуын ~ коркем тип, екінш і сигнал ж үйесінің басымдығы аңгарылса - ойшыл тип, ең соңында орта тип - сигнал жүйелерінін тепе-тендігін атады. Коркем тип к о ң іл -к ү й л е р ін ің айқы нды лы ғы м ен, қабылдауы мен есін ің бейнелілігім ен, бай киялымен сипатталады. 341 Ойшыл тип тадцауға жэне жүйелеуге, жалпылауға жене абстракциялық ойлауға бейімділігімен ерекшеленеді. Орта типте екеуінің де қасиетгері кездеседі. Көптеген адамдар орта типке жатады. Сигнал жүйелерінің арақатынасының типологиялық ерекшелікгері психикалық іс-өрекетгің әртүрінде, соның ішінде оқу үрдісінде аңғарылады. Бүл ерекшеліктер тарих және жағырафия сабақтарында анық байқалады. Мысалы, кейбір шәкірттер нақты деректерді жақсы қабывдяйды, бірақ абстракциялық материалдарды өте қиындыкпен меңгереді, теориялық мөселелерді түсіндіруге қиналады. Осындай жағдайда бір топтағы шәкірттер осыған қарама-қарсы сапаларды байқатады. Олар өртүрлі жалпылаулар мен теориялық мөселелерді өте жемісті орындай алады. Осындай айырмашылықтар сигнал жүйелері арақатынасының типологиялық ерекшеліктерімен байланысты. Коркем типке көңіл-күйдің, эмоциялардың тікелей ықпалымен пайда болатын бейнелердің айқындылығы тэн. Ойшыл тип абстракциялардьщ, логикалық қүрылымдардың, теориялық түжырымдардың басымдылығы аңғарылады. Суретшілердің кебінің (бейнелеу өнерінің, мүсіншілердің, музыканттардың, актерларды ң) көркем типке тән қасиеггер інің болуы кездейсоқ емес. Ойшыл типтің сапалары абстракциялық материалдарды, үғымдарды, математикалық есептеулерді суреттеумен байланысты іс-әрекетгің қолайлы дамуы үшін жағдайлар жасайды. Адамдарды керкем типке жатқызу интеллектуалдық іс- әрекеттің әлсіздігі, ойдың кемшілігі деп түсінбеуіміз керек. Бүл жерде психиканың бейнелі бөліктерінің ойш ы л бөліктерімен салыстырмалы түрде басым екеңдігін аңғартады. Жалпы алғанда, екінші сигнал жүйесі бірінші сигнал жүйесінен басым келеді. Демек, адамдардьщ еңбек әрекетінде сөйлеу мен ойлау шешуші маңыз алады. жүктеу/скачать 11,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|