Жалпы психология


VII тарау. ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ПСИХОЛОГИЯСЫ



Pdf көрінісі
бет52/214
Дата24.09.2024
өлшемі11,67 Mb.
#145484
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   214
Байланысты:
Жалпы психология

VII тарау. ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ПСИХОЛОГИЯСЫ
§1. Қарым-қатынас туралы түсінік.
§2. Қарым-қатынас жасау — ақпарат алмасу әрекеті.
§3. Сөйлеудің атқаратын қызметі.
§4- Сөйлеу іс-әрекетінің түрлері.
§5. Қарым-қатынас — өзара өрекет ету және адамдардың
бір-бірін қабылдауы.
§1. Қарым-қатынас туралы тусінііс
Қ ар ы м -қ аты н ас әд існ а м а л ы қ ,т е о р и я л ы қ ж ән е
эмпирикалық деңгейде соңғы жылдары зерттеле бастады.
Соған қарамастан, жалпы психологиялык теория үшін оның
м әні ерекш е, қарым -қаты нас м әсел есі психология
гылымдарының негізгі үғымдарының бірі ретінде тез арада
жетекші орындардың бірін ала бастады.
Психологияда қарым-қатынас мәселесін зертгеудің өз 
дәстүрі бар және психологияда аталған мөселені зерттеудің 
үш кезеңін атап керсетуге болады..
1) В.М.Бехтеревтің зерттеулері, ол бірінші рет адамның 
психикалық факторы ретінде қарым-қатынастың рөлі туралы 
мәселені көтереді. Бірақ Бехтеревте қарым-катынас үрдісі 
өз беіімен зертгеу жүмысьшың нысанасы болган жоқ. Қарьш- 
қатынастық психикалық үрдістер мен атқаратын қызметіне 
эсер етудің тек қана нәтижелік жағы қолданылады.
2) 70-жылдарға 
д е й і н
қарым-қатынас проблемасын 
талдауда теориялық-философиялық көзқарас ерекше кен 
тарады. Қарым-қатынас үғымы әлеуметтілік себептілік, адам 
психикасының ролі жеке түлғаның әлеуметтенуі туралы 
Қағиданы негіздеу үш ін қолданы лды . М оселен, 
Л.С. Выготскийдің еңбектерінде қарым-қатынас адамнын 
психикалық дамуының факторы, оны реттеудің шарты ретінде 
негізгі орынды алды. Бүл кезенді қарым-қатынастың ролі 
мен атқаратын қызметін теориялық талдау кезеңі ретінде 
сипатгауға болады.
123


3) 
70-жылдары қары м -қаты нас п сихологиялы қ 
зерттеулердің дербес саласы ретінде қарастырыла бастады. 
Бүл кезең психологияда қарым-қатынас мәселесінің шын 
мөнінде дүниеге келген кезеңі болып табылады.
Қарым-қатынас - бүл бірыңғай іс-ө р екеттің
қажеттіліктерінен туындайтын адамдар арасындағы 
баііланыстың дамуының жан-жақты үрдісі.
Қарым-қатынас оның қатынасушыларының арасывда 
ақпарат алмасуды қамтиды, ол қары м -қаты насты ң 
коммуникативтік жағы ретінде сипатталады. Қарым- 
катынастың екінші жағы - қатынасушылардың өзара өрекеті, 
соіілеу үрдісінде тек сездермен емес, сонымен қатар 
өрекеттермен, қылықтармен алмасады. Ең соңында, қарым- 
қатынастың үшінші жағы - қарым-қатынас жасаушылардың 
бір-бірін кабылдауын қарастырады. Қарым-қатынас және 
іс-өрекет бірі мен бірі байланысты. Бірлескен қызметінде 
адам басқа адамдармен қажеттілігіне қарай бірігеді, қарым- 
катынас жасайды, жақындасады, өзара түсінісуге қолы жетеді, 
ақпарат алады және т.б. Шын мөнінде, қарым-қатынас 
үрдісінде қатысы болмайтын адамға тән психикалық 
қүбылыстарды табу қиын. Қарым-қатынас, іс-әрекетпен 
болінбес байланыста, жеке түлға 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   214




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет