Жалпы психология

Мынаны ескеруіміз керек: адамда 
эм о цй ялы қ
үрдістер
мен жағдайлардың динамикасында органикалық жэне дене
ықпалына қарағанда когнитивтік факторлардың атқаратын
қызметі ерекше. Осыған байланысты соңғы жылдары
адамдағы эмоциялардың жаңа түжырымдамасы үсынылған
болатын, когнитивтік факторлар бірінші орынға қойылады.
Алғашқылардьщ бірі болып табылатын Л. Фестингердің 
когнипівтік диссонанс теориясы. Бүл теорияны американдық 
психолог Л. Фестингер үсынған (1957 ж.) және адамның 
мінез-қүлқына когнитивтік элементтер (сенімдер, пікірлер, 
қүндыльхқтар, ниетгер жөне т.б.) жүйесін түсіндіретін батыс 
өлеуметтік психологиясы түжырымдамаларының бірі. Бүл 
теория бойынша адамда жағымды эмоциялық көңіл-күй сол 
уақытга лайда болады, егер оньщ күпсені даледденсе, айталық 
елестетулер өмірге енгізіледі, жоспарлар орындалады, яғни 
іс-өрекетгің нақтьшы нәтижелері белііленген немесе күтілген 
болжамға сөйкес келсе, байланысса болғаны. Жағымсыз 
эмоциялар сол жағдайда пайда болады жөне күшейе түседі, 
егер күтілетін жөне іс-өрекеттің шындық нәтижелерінің 
арасында сөйкессіздік — диссонанс болса. Субъективтік 
когнитивтік диссонанс жағдайында адам дискомфорт көңіл- 
күйде болады (қолайсыздық). Ол қалай болғанда да мүмкін 
болса, тезірек одан қүтылуға үмтылады. Когнитивтік 
диссонанс жағдайынан шығудың жолы екі жақты 
болуы
мүмкін: күтілетін нетижені жөне жоспарды өзгерту, олар 
шындық алынған нәтижеге сәйкес келуі керек немесе жана 
нөтиже алуға өрекет ету, ол бүрынғы күтілген нәтижелермен 
байланысты болуы дүрыс.
Қазіргі елеуметтік психологияда Л. Фестингердің 
когнитивтік диссонанс теориясы адамньщ кылығьш жоне 
ертүрлі өлеуметтік ахуалдарда оның әрекетін түсіндіру үшш 
Колданылады.
Эмоциялық үрдістерге ес жөне адамның машыктануы 
(мативация) ерекше үлес қоскандығын атап корсетті. 
С.Шехтердің үсынған эмоіхиялардың түжырымдамасы 
когнивтік — физиологиялық деп аталады.

жүктеу/скачать 11,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: