Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасының ОҚУ-Әдістемелік кабинеті 5-сынып Қазақ тілі

Қазақ халқының əлеуметтік-тұрмыстық жағдайына байланысты қалыптасқан қастерлі дəстүрдің бір түрі – қонақжайлылық өздері жақсы танитын, əзіл-қалжыңы жарасқан адамдар бір-бірінің үйіне бас қосып барып, «осы үйдің қазанын шегелей келдік» дейді. Үй иесі əзілмен жауап қайтырып, «жақсы болды ғой, қазан шегелегіш шебер іздеп отұр едік» деп, қонақ-жайлылық танытып, оларға қонақасы береді. Демек, «қазан шекелеу» қонақ бола келдік, деген ұғымды білдіреді. Қонақасы (дəстір) қазақтың тарихи аңыз-əңгімелерінде Алаш атамыз өзінің ақарыс, бекарыс, жанарыс атты үш ұлына енші бөліп бергенде, өзіне тиісті еншісін: «Бұл бүкіл иісі қазақтың бөлінбеген еншісі болсын, мұны да сендерге бөліп берейін, үрім-бұтақтарыңа жалғассын. Бір-біріңе қайырымды болыңдар. Алұстан шаршап-шалдығып келген қонақтың еншісі – қонақасы болсын», - деп батасын берген екен. (113 сөз)