Жаныс ақынға Асылдан асыл тараған жамбыл өмірзақ ҚАрғабайұЛЫ
Бөгеткөл ауданы жақтан келуші
жүктеу/скачать 2,36 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Алматыдағы 28 Панфиловшылар саябағында Кеңес Одағының екі мәрте батыры, әскериұшқыш Талғат Бигелдиновтің қайтыс болғанына бір жыл
- Жанғабыл ҚАБАҚБАЕВ, журналист
- Әлия НҰРБЕРГЕНҚЫЗЫ
Бөгеткөл ауданы жақтан келуші меймандарды Шідер өзені маңында күтіп алатынбыз. Елімізге белгілі «хабар» агенттігі осы айда 20 жылдығын атап өтті. 1995 жылы құрылған агенттіктің құрамында «хабар», спутниктік «Kazakh TV», тәулік бойы жұмыс істейтін ақпараттық «24 KZ», мәдени-ағартушылық бағыттағы «Білім және Мәдениет» арнала- ры бар. Агенттік құрамына енетін арналар қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде хабар таратады. Қазақстанның медиа саласындағы «мен» де- ген талай мықты журналист тап осы «хабар- дың» қазанынан қайнап шыққан. Олар осы арнада шыңдалды, көзге түсті. «хабар» агент- тігін де қызмет еткен талай журналистің есімі қазақ телевизиясының тарихына жазылды. Бүгінде олар «хабар» телеарнасында өткізген жылдарын ыстық сезіммен еске алады. 16 сәуірде аудандық партия комитетінің екінші хатшысы Шмит Өтеуов, аудандық кеңес атқару комитеті төрағасының орынбасар- лары Күнсәуле Сұлтамұратов, Сара Қыстаубаева бастаған топ Нұрғиса ағаның қарсы алдынан шықтық. Облыстық мәдениет басқармасының бастығы Қази Жасекенов бәріміз сырттай пір тұтып жүрген өнер тарланын су жаңа «УАЗ» авто- клубымен алып келе жатыр екен. Қонағымызбен амандасып болған соң мен шапшаң қимылдап, қарсы алушыларды таныстыра бастадым. Топ құрамындағы ұлттық киім киген екі қыз гүл мен нан-тұзды ұсына бер- генде қонақ: – Қалқам, атың кім? – деді. – Венера. – Неге Шолпан болмайды? – деп сұрады. Мұндайды кім күткен, а б ы р ж ы ғ а н д а й б о л д ы қ . А у д а н орталығында алдын ала белгі лен- ген мекенжайға қонақтарды орна- ластырдық. Аудандық тұтынушылар қоғамының төрағасы Кенжеғазы Балмұханов екеуіміз люкс бөлмеде Нұрағаның жайын білуге кірдік. Аз-кем әңгімеден соң тағы да тосын ұсыныс. Қалтасынан бір қағазды алды да: – Маған Алматыдан мына нөмірді қостырыңдар, – деді. Телефонисткалар өтінішімізге сергек қарап, кідіртпей алып берді. – Аға, мен Нұрғисамын. Ақтө- бенің Қарабұтақ деген ауданына келдім, қонақүйдемін. Зухра жеңе- шемнің халін білейін дегенім. Сөйлесіп болған соң көңілде нің- кіреп айтқаны: – Димаш ағам ғой, Қонаев. Осы сапарға шығарымда жеңгей ауырып жатыр еді. Денсаулығы жақсарған сияқты. Кешке Мәдениет үйіне халық көп жиналды, бос орын жоқ. Нұ ра ғаң өнерінің құдіретін сонда көр- дік. Дирижерлік қимылы ғажап, қолындағы таяқшаға оркестрдегілер мүлде байланып қалғандай, оның Ү стін қағып, маңайына қ а р а д ы . С у д а н қ о р - ғайтын бөгеттің асты- на жығы лыпты. Іргедегі өр суы айнадай болып көктем күнімен ш а ғ ы л ы с а д ы . О н ы т а м а ш а - лар зауқы жоқ. Басы зыңылдап шығып барады. Бір жақ көзі сығырайып ашылмай тұр. Сипап көріп еді, айналасы ісіп кетіпті. Демек, тағы төбелесіп, соққыға тұрған орнынан қозғалмай кенет 180 градусқа бұрылып, оркестрге сыртын бергенін, сол тұрпатында әртүрлі аспапты меңгерген адамдарды уысы- нан шығармай небір сиқырмен сазды әуендерді төгілткенін айтсайшы. Залдағы үлкен-кіші таңырқап, аузын ашып қалғандай көрінді маған. Кеш аяқталар сәтте кезекті ш ы ғ а р м а н ы о р ы н д а р а л д ы н д а Тілендиев өр мінезімен көршілес екі аудан ның – Бөгеткөл мен Қарабұтақ- тың бірінші басшысының өзін қарсы алуға шықпағанын ренжи айтты және сөзін: – Қазақта Нұрғиса жалғыз, ал ау- данды басқаратындар бірінен соң бірі алмасатыны даусыз, – деді. Жиналған жұрт концерттен көпке дейін ұмытылмастай әсер алды. Мәдениет үйінің екінші қабатындағы дәмханада қонақасыға ансамбль құрамынан жетекшімен бірге Гүлсара Біржанова, Нәсіп, Майгүл Қазтұрғанова, Жұмат Ма- хамбетов, Жексенбек Қазанбасов және облыстан келген Қази Жасе- кенов қатысты. Ауданнан Күнсәуле Сұлтамұратов, мен, Кенжеғазы жақсылап ойланбадың ба? Енді жүрсің не үйге, не өзіне пайдасы жоқ біреуге қор болып, – дейді үлкен қызы. – Олай деме! Сенің әкең жас кезінде мұндай болған жоқ. Мен оған күйеуге шықпасам, онда өздеріңдей қымбаттыларымды басқа ана дүниеге әкелер еді, – деді жұбайы. – Бірдеңе десек әкемізді Алматыдағы 28 Панфиловшылар саябағында Кеңес Одағының екі мәрте батыры, әскериұшқыш Талғат Бигелдиновтің қайтыс болғанына бір жыл толуына байланысты еске алу шарасы болып өтті. Ашылу салтанатында батырдың қызы, Т.Бигелдинов атындағы халықаралық қордың президенті Галина Бигелдинова әкесінің өнегелі істері жайлы әңгімелесе, әке атымен аттас ұлы Талғат Талғатұлы әкесінің әртүрлі спорт түрлерімен айналысқанын, көптеген додаларды өткізуге мұрындық болғанын, жастарды Отан мен еңбекті сүюге баулығанын әсерлі етіп баяндады. «Apple town» компаниясы мен Алма- ты марафоншылар клубы ұйымдастырған сайыста жүзге жуық желаяқтар бақ сы- Тілеуқабыл МЫңЖАСАР: – «Хабар» мен үшін ерекше ыстық. Алматы облысында меншікті тілші болып жүргеніме 17 жылдан асты. Осы жылдардың ішінде өңірде мен бармаған жер, баспаған тау жоқ десем болады. Қаншама халықпен араласып, небір тамаша жандармен кездесіп, олардың өмірі, тіршілігі жайлы талай бағдарлама әзірледім. Бүгінде Ал- маты облысының халқы мені «Хабар аға» деп атайды. Осы 20 жылдың ішінде әртүрлі тақырыпта 5 мыңнан астам репортаждар дайындаған екенмін. Бұл аз емес.
– Арнамыздың тарихына үңілу арқылы өзіміздің тәуелсіздігіміздің тари- хына, өзіміздің тұлғатанудағы, елтанудағы пайым-парасатымызға үңілудің қанша- лықты қажетті екендігін сезінетін сияқтымын. Жалпы қазақстандық телеви- зияда «Хабардың» ерекше орны бар екенін айқындайтын бірнеше дәлелдемелерді келтіруге болады. Біріншіден, «Хабар» – әлемде қалыптасқан ақпарат тарата- тын агенттіктің жүйесін Қазақстанда тұңғыш енгізген арна. Екіншіден, «Ха- бар» мамандар тәрбиелеуде өзіндік принципі бар және ұрпақ сабақтастығын жалғастырған агенттік. Сонымен қатар Қазақ станда әлемдік журналистер мен саясаткерлердің басын қосып, «Еуразия Медиа форумын» өткізуді қолға алған болатын. Осы арқылы халықаралық деңгейде еліміздің атын шығаруға бірден бір септігін тигізгені рас. Ләззат ТАНЫСБАй: – Әртүрлі аймақтардан тұрақты көрермендеріміз редакцияға қоңырау ша- латын. Хабарласып, өз пікірлерін айта- тын. Өйткені көп дүниені алғаш қолға алдық. Мәселен, тікелей хабар жүргізуді айтуға болады. Әлі есімде Қазақстанға, тіпті біздің Азия аймағына Рим ІІ Папасы Иоган Павелдің тұңғыш рет келуі айтулы тарихи оқиға болды. Бүгінгідей техноло- гия, техниканың дамыған заманы емес, ол кезде дәл қазіргідей мүмкіндік жоқ, соған қарамастан тікелей трансляциялар жасадық. Мен өз басым қатты қиналдым. Өйткені тікелей эфирде отырдым. Екі тілде коммен- тарий жасау міндеттелді. Сол кезде де үлкен бір сынақтан өттік десе болады.
– «Хабар» – ақпарат кеңістігінде орны ерекше агенттік. Сансыз саяси оқиғалардың барлығының ортасында «Хабар» жүреді. Президент пен Пар- Балмұханов үшеуіміз. Мәртебелі мейманымыздың алдындағы дәмнен там-тұмдап ауыз тиетіні, келесі бөлмеге бет алып, креслода маңғаз қалпымен темекіні құшырлана сорып, тартатыны – көз алдымда. Коньяктан бір үстөпкісін тартып жіберіп, өзі ат басын тіреген Қарабұтақ өңірінің асыл перзенті Қуан аға – Қуандық Шаңғытбаев жа йын да көсіле сыр шертті. «Жүйрікті жүйрік таниды» деген осы да. Және бір есте қалғаны – ансамбль құрамында бір апамыздың ойын іркілмей жеткізетіні. Сөйлеген сөзінде ол: – Біздің Нұрғисасыз, Нұрғисаның бізсіз күні жоқ. Мен осы ансамбльге үш рет келіп, үш рет кеттім. Нұрекең – қазақтың маңдайына біткен тұлға ғой, – деді. Даусыз ақиқат. Қонақасыдан соң қолға түсе бермейтін қонағымызды Көрпе ауы- лының тұсында Ақтөбе бағытына шығарып салдық. Жанғабыл ҚАБАҚБАЕВ, журналист АҚТӨБЕ
терін төге жүріп асырады. Бала- ларын ешкімнен кем етпеуге ты- рысты. Енді жаза басып қателесті екен деп, бәрін ұмытып оған қарсы шығуларың керек пе? Әлі де кеш емес, ол түзеледі. Сенемін оған! – Ренжімеші, анашым! Шын- дық қа көзіңізді ашып қараңызшы. Әкеміз осылай жүргелі біраз жыл болды. Денесі құрысып-тырысып ауруханаға түсіп, талай мәрте өлім аузынан қалғанда да тыйылмады. Бізді қамқорлаудан қалғаны өтірік пе? Ұл-қыздарым ел-жұртқа қалай қарайды деп те ойламайды. Қатарластарымыздан ұяламыз, әрі сізді аяймыз. Денсаулығыңыз бұрынғыдай емес. Оған керегі тек арақ! Оны біз де жек көрмейміз, сіз сенгендей түзелсе дейміз, – деп ұлы жылап жіберді. – Болды! Бұл әңгімені осымен доғарыңдар. Мен әкелеріңе дауыс көтеріп сөйлеп көргенім жоқ және тірі тұрғанымда сендердің де олай істеулеріңе жол бермеймін. Әке-шеше қадірін ертең өздерің ата-ана болғанда ұғасыңдар. Енді қайтып мұндай реніштеріңді е с т і м е й і н , т ү с і н д і ң д е р м е ? Шайларыңды ішіп болсаңдар әкелеріңді іздейік, жүріңдер. Достарының үйінде жоқ, қайда жүр екен? – деді әйелі дауысынан алаңдаушылық сезіліп. Мұның бойында ұйықтап қал- ған мейірім мен ар-ұяты қайта оянғандай. «Жандарым, менің! Бәріңді шаршатып, жүйкелеріңді тоздырып біткен екенмін ғой мен сорлы. Кешіріңдер!. Бұдан былай қолыма бөтелке ұстамаймын» деді ол іштей. Осылай бекінсе де оны- сын дауыстап сыртқа шығармай: «Әке!» деп есіктен шыға жүгірген кіші қызына құшағын айқара ашты.
Атырау облысы Құрманғазы ауданы Ганюшкин селосы нады. Жарыс барысында балалар 1800 метрге, қыздар үш айналымдық 5400 мет- рге, ал ерлер бес айналымдық 9000 метр қашықтыққа жүгірді. Тоғыз шақырымды 33 минут 07 секунд уақыт көрсеткішімен жүгірген «Ана тілі» газетінің Әлеумет және ақпарат бөлімінің редакторы Нұрлан Құмар мәре сызығын бірінші болып кесті. Қыздар арасында 22 минут 58 секунд уақыт нәтижесімен Екатери- на Шатная жеңімпаз атанды. Ал арда- гер спортшылар арасында 9 шақырым қ а ш ы қ т ы қ т ы 3 8 м и н у т 1 1 с е к у н д уақытымен Азияның 6 дүркін чемпионы, таяуда ұйымдастырылған Алматы-Шан- ханай көпкүндік марафонында команда капитаны болған Марат Балтабаев үздік нәтиже көрсетті. Салтанат ЖАСБАТЫРҚЫЗЫ ламент сайлаулары кездерінде теле- дебаттар ұйымдастырғанымыз есімізде. Олардың көбі әлемдегі талаптарға сәйкес тікелей эфирде өтті. Түркістан қаласының 1500 жылдық тойынан да тікелей эфирде репортаж бердік. Талғат Мұсабаев ұшқан кезде біз «Хабардың» с т у д и я с ы н д а о т ы р ы п , ғ а р ы ш п е н алғашқы тікелей байланысқа шықтық. Нұрлан Өнербаев екеуіне Абайдың «Көзімнің қарасын» айтқыздық. Бірі жерде тұрып, бірі көкте тұрып шырқады. Бұл ғажайып, ғаламат оқиғалардың бірі десе болады.
– М е н і ң о й ы м ш а , « Х а б а р » агенттігінің құрылуы қазақ журналис- ти касын, қазақ телевизиясын жаңа белеске көтерген инновация болды. Өйткені технология, менеджмент, тех- никаны, содан кейін журналистердің жұмысына қолайлы жағдай жасауды былай қойғанда, орта қалыптастыру, ма- мандарды жинау, олардың арасындағы шығармашылық бір жақсы атмосфе- ра қалыптастыру, жұмысқа ынталан- дыру осының барлығы өте жоғары деңгейде жасалды. Соның арқасында қазақ журналистикасындағы мен деген азаматтардың барлығы осы ортаның мүшесі ретінде жұмыс істеді. Өз басым сол ортаны көріп, бірге жұмыс істегенімізге, көп нәрсе үйренгенімізге оның ішінде сөз де, жазу да, журналистиканың жал- пы не екендігін көріп білгенімізге өте ризамыз. Әбдірәлі БөЛЕБАй: – 1995 жылы «Хабардан» ұсыныс түскеннен кейін сол кездері біздің Қазақ телевизиясында қалыптасқан азаматтардың барлығы бірден келісімін берді. Техниканың соңғы жетістіктері және сол уақытта мықты кәсіби шеберлігі шыңдалған журналистердің барлығы жаңа арнаның шаңырағының астына жиналды. Мүмкін содан болар атымыз дүркіреп, республикаға танымал болып шықтық. «Хабарға» менен кейін келген жастардың шеберліктерінің шыңдалуына үлкен септігім тиді. Миллиондаған көрермен «Хабарға» көз тікті. «7 күн» сараптамалық бағ дар ламасын, жаңалықтарды көпшілік асыға күтетін. Ал «Хабар» маған не берді дегенге келсек, менің танымалдылығым туралы айтуға болады. Маған үлкен танымалдылық берді. Айкүміс СЕКСЕНБАЕВА «Қазақта Нұрғиса жалғыз...» көксАндық кездесу «Қазақстан» телеарнасы осы жылдың қараша айында жаңа отандық өніммен қуантады. Осы жолы телекөрермендердің назарына 32 сериялық «Таңдау» көркем телехикаясы ұсынылады. Хикаяның басты кейіпкерлері жаңа ғылыми жобаны ашуға ұмтылған төрт дос жайлы. Кейіпкерлер арқылы нағыз достықтың үлгісі көрсетіледі. Шетел- ден келіп түскен көптеген ұсыныстарға қарамастан, олар өз үлестерін туған елдің дамуына қосуды көздейді. Көптеген қиындықтарды бастан өткергеннен кейін, мемлекеттен қолдау алудан үміт үзіп, инвестицияларды жан-жақтан іздей бастайды. Телехикая аяқталар тұста отандық IT компанияның басшылығынан көмек сұраған кезде ғана елімізде өз ісін дамытудың барлық шарттары мен бірдей мүмкіндіктері жасалғанын біледі.
Міне, осындай тақырыпта Маңғыстау аудандық жастар саясаты орталығы мен «Жас Отан» жастар қанатының аудандық филиалы ұйымдастыруымен Қызан ауылы жастарымен кездесу болып өтті. Кездесуді мектеп директорының оқу- тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Гүлмира Бекова ашып, жүргізіп отырды. Кезде- суге Маңғыстау аудандық жастар саяса- ты орталығының басшысы Аллаберген Қонарбаев, «Нұр Отан» партиясының өкілі, белсенді жас Жақсылық Ерниязов және ауыл жастары қатысты. Жиында А.Қонарбаев еліміздегі жастарға қатысты биылғы жылы қабыл- данған «ҚР Жастар туралы»Заңын кеңінен түсіндіріп, білім, тәрбие, патриоттық ту- ралы пікірлерімен бөлісті.
Маңғыстау облысы Жаңа телехикая Ауыл және жастар ҰЯТТЫҢ ОЯНУЫ жығылған. Мұрнына жағымсыз иіс келді. Артына бұрылды. Иә, құсығының үстіне жатыпты. Үсті әбден былғаныпты. Төрт аяқты хайуан да, жорғалаған жәндік те өзін тап осындай бейшара күйге жеткізбейді. Адам ғана әзәзілдің азғырғанына еріп, арақтың өзіне ешбір пайдасы тимейтінін білсе де ішеді. Сөйтіп өкіріп-бақырған, денесінің тепе-теңдігін жоғалтқан, аузынан зәрін шашқан екі аяқты қорқынышты пендеге айнала- ды. Аллаһ Тағала ішімдіктің зия- нын Құранда айтып, оған тыйым салғанын адамзат білмейді емес. Барша жамандықтың кілті екенінен де хабардар. Бірақ қаншама зар- дап шексе де, талайдың түбіне жеткенін көрсе де ықылым заман- нан бері одан бас тартпауда. Сүйретіліп үйінің алдына келіп, ауласына енді. Үй ішінен д а у ы с т а р е с т і л е д і . Е с і к к е жақындап, жұмсақ орындыққа жайғасып, құлақ түрді. – Осындай маскүнемге неге күйеуге шықтың, мама? Түнімен уайымдап ұйықтамадыңыз. Дені дұрыс адам табылмады ма сізге? Көрші Салауат ағаға шыққаныңда ғой бәріміз де бақытты болар едік. Жас кезіңдегі суретіңе қарасам керемет сұлусың. Күйеуге тиерде жақтайсыз. Өткенде атам мен әжем де сізді кінәлап, ұрысты. «Араққа үйретіп жүрген сенсің! Әбден басыңа шығарғансың дегенін жасап» деді ғой олар. Шын жаныңыз ашыса оған неге арақты қойғызбайсыз? – бұл екінші қызының дауысы. – Үлкен кісілердің сөзінің жаны бар, әкеңнің дегенімен жүретінім рас. Алайда мен оған арақ іш деп жатырмын ба? Соңғы кезде шақырған жерге қонаққа барудан да қалдым. Ішпейтін адамның аузына ешкім де жығып салып құймайды. Айтқан ақылымды алмаса қайтемін? – дейді жұбайы шарасыздық танытып. – Кеше әкем аузына келгенін к ө к і п о т ы р ғ а н ы н к ө р г е н д е «Тоқтат» деп айқайлап жібере жаздадым, – деді жалғыз ұлы сөзге араласып. – Не айтып отырсың сен? Жақсы болсын, жаман болсын ол менің жиырма жасымда отасқан жарым, сендердің маңдайларыңа жазыл ған әкелерің! Өмірде ата- ананы ешкім таңдамайтынын, бір-ақ рет берілетінін ұмытпаңдар. Қазақ «Әке-шешең жынды болса байлап бақ» дейді. Дүниеге сендер келгенде оның қалай қуанғанын мына мен ғана білемін. Бәрімізді жүктеу/скачать 2,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|