Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 10.3.1 Қьілкан жапырақты орман белдемшесі
- (Рісеа), самырсын (АЫез)
| 10.3 Орман белдемі
Орман белдемі - элемдегі ең үлкен белдем. Ол тундра белдемінің оңтүстігінде Солтүстік Америка, Европа, Азия қүрлықгарында жалғасып орналасқан. Европа қүрлығында Норвегия, Швеция, Финландияның жерінің көп бөлігін, Ресейдің батыс шекарасынан Тынық мүхиттың жағасына дейінгі аса ауқымды аймақгы орман белдемі иеленеді. Ал солтүстіктен оңтүстік бағытта 2 мың шақырымдық кең байтақ аймақгы орман белдемі иеленеді. Орман белдемі қылқанды орман белдемшесі яғни тайга, қоңыржай өлкенің жапырақгы орман белдемшесі деп бөлінеді. 10.3.1 Қьілкан жапырақты орман белдемшесі Қылқан жапырақты орман, яғни тайга белдемшесі тундраның оңтүстігінде қылқанды ағаштардан қүралған бітік, байтақ орман алқабын иеленіп жатыр. Тундрамен салыстырғанда қылкан жапыракты орман белдемшесінің климаты жүмсақ. Желі де, аязы да сонша қатты емес жэне вегетациялық кезең айтарлықтай үзаққа созылады. Жыддың ең жылы айы - шілденің орташа температурасы тайга белдемшесінің солтүстік өлкелерінде +12°С, оңтүстігінде +19°С. Батысынан шығысына қарай қысы суыта, жазы - жылы, қуаңдана түседі. Жылдьщ ең суық айы - қаңтар айының орташа температурасы батысында - 10-15°С, ал шығысында - 43°С, жылдық жауын- шашынның мөлшері бүл белдемшенің батысында бООмм, ал шығысында 300 мм-ден аспайды. Жылдық жауынның мөлшері 164 жылына жер оетінен буланатын ылғалдың мөлшерінен көп, сондықі өсімдіктің өсуіне ылғал жеткілікті ғана емес, қажеттіліктен артық. Сондықган мұнда топырақгың шайылуы және батпактану құбылысы орын алады. \ Евразия кұрлығында қылқан жапырақты орманның негізін шырша (Рісеа), самырсын (АЫез), қарағай жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|