Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- (Рһііотасһиз ри§пах).
- 25-суреттің 5). Тундрада әсіресе қызғылт шағала (Ююйозіеіһіа гозеа)
- —Сгиз Іеисо§егапиз.
| (Егоііа аіріпе).
Ол таяз судан жэне батпақтың арасынан үсак жәндіктерді теріп жеп қоректенеді. Батпақ пен таяз суда мекендеуіне байланысты аягы жэне түмсыгы үзын. Тамагы мен жемсауының түсі қара, көкірегі мен басқа бөлігі түгелдей ақ. Қорегінің басым бөлігін жэндіктер, шаянтэрізділер жэне былкылдакденелілер иеленеді. Қаратөс қүмдауық суда жақсы жүзеді, жылдам үхпады, жермен де жақсы жүгіреді. Үясын батпактың арасындагы томпактарга салады, ескі шөптермен жауып жасырады. Тундрага тән тагы бір құс- күжіркей (Рһііотасһиз ри§пах). Шағьыысар кезінде еркек күжіркейдің мойынының мамық жүндері эртүрлі өңге бөленіп озгереді жэне үзарып өсіп мойынды жуандатьіп көрсетеді, басының қауырсындары да үзарып айдары бар тэрізденіп көрінеді. 1 25-суреттің 5). Тундрада әсіресе қызғылт шағала (Ююйозіеіһіа гозеа) көптеп кездеседі. Оның арқа жагы сүрғылт, ал кеудесі мен қүрсақ жағы қызғылт түсті. Қызғылт шағалалар саны шағын топ қүрып колониямен тіршілік етеді, су жагалауының шөптесін өсімдіктерінің арасына үя салады. Судан үсақ шаян, балық үстап жеуімен қатар қүрлыктан жэндіктерді жэне жэндіктердің дернэсілдерін теріп жеп коректенеді. Тундраға келіп жүмыртқалайтьш қүстың бірі- ақ тырна —Сгиз Іеисо§егапиз. Ақ тырнаның аяғы мен мойны үзын, денесі зор, түмсығы істік тәріздес үшкір. Ол- саны азайып бара жаткан, сымбатты қүстың бірі. Қауырсындары мен мамык жүндерінің түсі түтастай ақ болганымен құйрығының ең ұшындағы желпуіш қауырсындарының ұшы қара түсті. Көбінесе су астындағы киякөлендермен қоректенеді. Сонымен қатар суда тіршілік ететін омыртқасыз жануарларды басқа құстардың жұмырткасын жеуден де тайсалмайды. Әдетте екі жұмыртқа табады. Жұмыртқадан жаңа ғана жарылып шыққан балапандары өзара жиі төбелесіп, аяусыз шабуылдасады. Ақырында бірі өліп, біреуі ғана қалады. Күзде екі ересек тырнаның жанында бір ғана балапан тырна еріп жүретіні осыған байланысты. Ак тырнаға Ій кету ұшырап жэне өсімінің аздығы бұлардың санының күннен күнге азаюына әкеліп соқгыруда. Ақ тырна табиғат пен табигат корларын коргау Халықаралык одагының жэне Ресейдің қызыл кітабына енгізілген. 161 Тундраға көктемде ең ерте ұшып келіп ұя салатын құс- ак торғайлар ( жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|