Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
жануарлар экологиясы
| (кгуріоз -
жасырын) жэне сақтандырғыш немесе апосематтық (арозета-беймағлұм, белгісіз) деғен екі топқа бөлуге болады. Жасырғыш рең дегеніміз жануарлар өзінің тіршілік ететін ортасының негізгі өң түсінен ажьфамайтын түсте болуы. Мысалы, қүмды шөдде тіршілік ететін жан> арлар көбінесе қызыл сары қүм өңдес болады (сарышаян, түтстібуйі, қүмтышқан т.б.). Өсімдіктің бұтак, жапырағында тіршілік ететін жэндіктер жэне олардын дернэсілдері жэне шөпбақа, бақпақыл бақалар өсімдіктің өңі түстес жасыл ренді. Арктикалык аң, құстардың жүні қыста кардың түсіне ұқсас акшыл реңге айналады (ак түлкі, солтүстік бұғысы, ак қоян т.б.).Көптеген жануарлардьщ өң-т\сімен қатар пішіні олардың тіршілік ортасындағы жеуге жарамсыз қандай бір заттың пішініне ұқсау аркылы оларды жсйтін жыртқыштардан қорғайды. Тіршілік ортасындағы қорекке жарамсыз бір затка өзін ұксату арқылы қорғаныш табудың бұл түрі бүркеуші рең немесе мимикрия (тітісгу — еліктеу, ұқсау) деп аталады. Атап айтсақ су түбінде тіршілік ететін түкқанатты жәндіктердің дернәсілі киыршық тас, кұм, өсімдіктің калдыктарын араластырып өзіне үйшік жасап алады, бұл үйшікті ешбір жануар кажетсінбейтіндіктен соны қорғаныш етіп өмір сүреді. Өсімдіктің жапырағына, бүршігіне, тұкымына ұқсас болғандыктан одан оңай ажыратылмайтын жәндіктер көптеп кездеседі. Кейбір жануарлардың түсі тіршілік ететін мекенжайымен бірдей болуымен қатар, бейне пішіні сол жердегі бір затқа ұксас келетіндіктен онымен қоректенетін жырткыштар оңай таба алмайды. Мысалы дәуіттердің (МапіоЫеа) түсі жасыл, қанаты жанырақ тәріздес, аяғы жапырақтың сабағына ұксас болғандықтан оларды өсімдіктен ажыратып табу оңайға түспейді. Қайыңды орманда мекендейтін оракқанат көбелек канатын қомдап отырған кезде кайыңныц жапырағынан ешбір ажыратылмайды. Батбат кесірткенің жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|