Жануарлар экологиясы

қоректік жем немесе орынжай, қорғаныш әзірлеп, көмектесіп, ал 
екінші түрдің жануары біріншісіне ешбір әсерін тигізбеи онымен бірге 
тіршілік етсе бұл 
комменсалдық тіршілік 
деп аталады. Мысалы, 
тундрада ақ түлкі ақ аюды төңіректеп жүреді де одан қалған жемтіктің 
қалдығын жеп күнелтеді. Торғайлар түяқты жануарлардың қиында 
қорытылмай калған өсімдіктің түқымын теріп жейді. Жабысқақ балық 
акуланың терісіне жабысып тіршілік етеді де акуланың жеген жемінін 
қалдықтарымен қоректенеді. Ал бүдан акула ешбір зиян шекпейді. 
Суда тіршілік ететін көптеген жануарлар былқылдақценелілердін 
бақалшығына 
кіріп 
жыртқыш 
жануарлардан 
корғанады. 
Кеміргіштердің інінде тұрақгы мекендеп індегі шірінді заттармен 
қоректенетін жэне інді суықтан, желден, жыртқыштардан қорғанатын 
баспана ретінде пайдаланатын 
буынаякгы 
жануарлар 
көптеп 
кездеседі, бірақ олардың інде мекендеуінен кеміргіштерге ешбір зиян 
да пайда да келмейді. Осылайша бір жерде тіршілік ететін 
жануарлардың біріне пайдалы, ал екіншісіне пайда да келтірмейтін, 
зиян да шектірмейтін қатынастың түрлері комменсализмге жатады.
Жануарлардың арасында өзара тиімді қарым-қатынастар кең 
таралған. Мұндай екі жақты тиімді байланыс 
мутуализм 
(латынша: 
тиіииз
- өзара, бір-біріне) деп аталады. Екі түрлі жануардың өзара 
тиімді байланысының ол жануарлардың тіршілігі үшін шарттылығы 
бірдей емес. Кейбір мутуалистік байланыс уақытша, міндетті түрде 
емес, әредік бір-біріне тиімді әсер көрсету деңгейінде дамиды. 
Мысалы, кәдімгі тасшыбжық 

жүктеу/скачать 12,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: