Файл аты өрiсiне проект атын енгiзiп, Саќтау түймесiн шерту. Проект файлы .dpr кеңейтiлуi бойынша саќталады да, Негiзгi модуль атауы осы атауға өзгертiледi. Ол программа атауы ретiнде ќабылданады.
6 сурет - Модульдi саќтау терезесi
Мұндағы ескеретiн жайт: модуль мен проектiнi бiрдей атау бойынша саќтауға да болады, мысалы, Func1.pas, Func1.dpr. Бiраќ модульдi басќа проектiлерде де пайдалану мүмкiн. Сондыќтан оларды түрлi атаулар бойынша саќтау керек.
Саќтаулы проектiнi ашу үшiн File-Open Project командасының берiлуi тиiс. Көрiнген терезеден ќажеттi буманы ашып, онда көрiнген проект атауын екi рет шертсе болғаны [11].
Ескерту. Файл атауы латын әрiптерi, цифрлар және астын сызу белгiсiнен тұруы мүмкiн, оның цифрдан басталуына рұќсат етiлмейдi.
Жаңа ќұрылған программаны (проектiнi) саќтаған соң, оны iске ќосу үшiн компиляциялау ќажет. Ол үшiн берiлетiн команда: Project-Compile Project (Проект-Проектiнi компиляциялау). Жүйенiң сєйкес күйге келтiрiлуiне байланысты, iске ќосу командасы берiлген кезде компиляциялау барысы Compiling сұхбаттыќ терезесiнде көрiнiп тұрады (1.12-сурет).
7 сурет - Компиляциялау барысын көрсету терезесi
Компиляциялау командасы берiлген кезде Compiling терезесi экранда көрiнбеуi ыќтимал. Оны экранға шығару тәсiлi:
Tools-Environment Options (Сервис-Күйге Келтiру) командасын беру. Environment Options терезесi ашылады;
терезенi» Preferences (Орнату) ќосымша бетiн ашып, Compiling and running (Компиляциялау және орындау) блогында орналасќан Show Compiler progress (компиляциялау барысын көрсету) жалаушасын орнату (8-сурет).
8 сурет - Компиляциялау параметрлерiн таңдау терезесi
Ескерту. 1. Программа нәтижесi экранда көрiнiп, бiраќ оның жүрiсi аяќталмаса, алғашќы ќалыпќа өту үшiн Run мәзiрiнiң белсендiрулi тұрған Program Reset ќатарын шерту ќажет не форманың Жабу түймесiн шертуге болады.
2. Программада синтаксистiк ќателерден басќа семантикалыќ (мағыналыќ), алгоритмдiк ќателердiң кездесуi де мүмкiн (мысалы, 5 орнына 15 жазылған, нұсќау дұрыс берiлмеген, т.б.). Оларды компилятор ескермейтiндiктен, ќұрылған программаны мұќият зерттеп шыќќан дұрыс. Программаны тестiлеуге де болады [3].
Компилятор ерекшелеген жолда синтаксистiк ќате болмай, ќате оның алдындағы жолда жiберiлуi де мүмкiн, мысалы, оған енгiзiлген команда соңына нүктелi үтiр (;) таңбасы ќойылмаған, т.б.
Ќате түзетiлiп болған соң Iске ќосу командасын ќайта беру керек не Run-Step Over (Iске ќосу-Ќадамнан бастап) командасын беруге болады.
Егер программада синтаксистiк ќате бар болса, компиляциялау кезiнде Delphi ќате табылған жолды код терезесiнде ерекшелеп көрсетiп, ќате жiберiлген орынға курсорды орналастырады және ќате типiн терезенiң төменгi бөлiгiнде орналасќан терезеде көрсетiп, машина жұмысын тоќтатады.
Мұндағы ескеретiн жайт: компилятор бiр ќатенi төменгi терезеде екеу етiп көрсетедi: бiрiншiсi - синтаксистiк ќате жөнiнде мєлiмет, екiншiсi - файлдың компиляцияланбағанын және орындалмайтынын хабарлау [5].
Проектiнi саќтау кезiнде Delhi PAS, DFM, DCU кеңейтулерi ќосылатын үш файл дайындап шығады. PAS - файлы – код терезесiндегi мәтiн көшiрмесi; DFM файлында форма терезесiнiң iшiндегiсi сипатталады; DCU - файлы – екi файлдың да машиналыќ нұсќауға түрлендiру нәтижесi. Егер программада синтаксистiк ќате болмаса, компилятор оларды ехе файлға түрлендiрiп шығады (файлдың аты проект атауымен бiрдей етiп жазылады да, оған .ехе кеңейтiлуi ќосылып ќойылады). Ол Windows-ќа кiрiстiрiлiп, проект файлы саќталған бумада орналастырылады. Оны Windows жетекшiсi (сiлтеушiсi) терезесiнен әдеттегiдей iске ќоса беру мүмкiн.
Delphi-де программа дайындау үшiн компоненттiк тәсiл пайдаланылған: пайдаланушы программаларының кiтапханасы программалау ортасымен бiрге ұсынылатын, бiр iс-әрекеттi орындайтын (дайын программалар үзiндiлерiнен тұратын) компоненттерден жинаќталады, ал олар форма терезесiне енгiзiледi. Компоненттiк тәсiл программалау технологиясына нағыз төңкерiс жасады деуге болады, себебi, компоненттердi пайдалану программа жұмысын күрделi түрде жеңiлдеттi.
Компоненттер кiтапханасын визуальды компоненттер кiтапханасы (Visual Component Library, VCL) деп атайды. Онда түрлi кластыќ көптеген стандартты компоненттер жинаќталып (Delphi 5-те олардың саны 200-ден артыќ), олар түрлi атаулы 19 бетке орнатылып ќойылған [2]. Мысалы,
Standard бетiне енгiзiлген кейбiр компоненттер 1-кестеде және 6-суретте көрсетiлген [12].
Additional (Ќосымша) бетiне енгiзiлген компоненттер сұхбаттыќ терезелердiң көрiнiсiн түрлендiру үшiн пайдаланылады.
System (Жүйе) бетiне OLE (Байланыстыру және орнату) технологиясы бойынша берiлгендердi түрлi программалар арасында алмастыратын және т.б. iс-әрекеттердi орындайтын компоненттер енгiзiлген. Мысалы,
Timer (Таймер) – наќты уаќыт аралыќтарын есептеу;
PaintBox (Сурет ќорабы) – графикалыќ кескiндер енгiзiлетiн төртбұрышты облыс ќұру;
OLEСontainer (OLE Контейнер) – байланыстырылатын және орнатылатын объектiлердi ќабылдау контейнерi;
MediaPlayer – Мультимедиалыќ ќұрылғылармен жұмысты басќару.
Win32 бетiне енгiзiлген компоненттердiң бiрi – Animate (жандандыру, ќозғалыс әсерiн ұйымдастыру) – ќозғалыс әсерiн ұйымдастыру.
Компонент формаға орнатылған кезде соңына индекс ќосылып, класс атауын алады.
1 кесте – Компоненттер қасиеті
Аталуы
|
Iс-әрекетi
|
MainMenu
PopupMenu
|
Программа мәзiрiн ќұру
Оң түйменi шерткен кезде бетке шығатын (контекстiк) мәзiр шығару.
|
Edit
|
Жолды мәндi енгiзу, редакциялау (мәтiндiк редактор).
|
Label
|
Бiр жолдыќ мәтiндi (жазбаны) енгiзу.
|
Button
|
Командалыќ түйме. Оның OnClick оќиғасын өңдеуiш процедурасы бiр iс-әрекеттi орындайды.
|
ScroolBar
|
Басќару белдеушесi (Windows терезесiндегi сияќты).
|
Samples (Модель) бетiне енгiзiлген компоненттер:
ColorGrid (Түстер торы) – түстер кестесi. Ол 16 түстiк палитрадан негiзгi және фон түсiн таңдау;
9 сурет - Компоненттер палитрасы. Standard бетiне енгiзiлген компоненттер
Calendar (Календарь) – ағымдыќ күн белгiленген ай календарын көрсету (жылдыќ календарды Win32 панелiнiң MonthCalendar компонентiн формада орнату арќылы шығаруға болады), т.б.
Пайдаланушы жаңа компонент дайындап, оны компоненттер панелiне ќосып ќоюы да мүмкiн [9].
Достарыңызбен бөлісу: |