Жаратылыстану және география институты тҧңғышбаева З. Б. Цитология және гистология



Pdf көрінісі
бет71/142
Дата25.09.2022
өлшемі6 Mb.
#40204
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   142
толық немесе голобластикалық;

толық емес немесе меробластикалық. 
Зигота 
Бӛлшектену 
Бластула 
А 
Б 
В 
Гаструла 
Гисто- және
органогенез 
Г 
Д 
6 – сурет. Эмбриональдық кезеңнің сатылары 
Толық бөлшектенудің 2 жолы бар: 
1. Толық біркелкі бӛлшектену – ол изолециталді жұмыртқаларға тән,
бластомерлердің кӛлемі бірдей болады (ланцетник, сүт қоректілер). 


90 
2. Толық біркелкі емес бӛлшектену – ол кейбір телолециталді 
жұмыртқаларға тән, бластомерлердің кӛлемі әртүрлі болады (амфибий). 
Кіші бластомерлер анималді, ал үлкен бластомерлер вегетативті 
полюстерінде орналасады. 
Толық емес бөлшектенудің де 2 жолы бар: 
1. Дискоидалді.
2. Үстіртін. 
Дискоидалді бӛлшектену – ол ӛте телолециталді жұмыртқаларға тән, 
бӛлшектену тек анималді полюсінде жүреді (сүйекті балықтар
жорғалаушылар, құстар), вегетативті полюсінде сары уыз ӛте кӛп, онда 
бӛлшектену жүрмейді. 
 Үстіртін бӛлшектену – ол центролециталді жұмыртқаларға тән 
(буынаяқтылар), цитоплазманың сыртқы қабаты тез бӛлініп, ішкі қабаты 
кейде бӛлінбей қалуы мүмкін. 
Бӛлшектену кезінде бластомерлерде заттардың алмасуы артады, 
әсіресе тотығу процестерінің деңгейі. Бӛлшектенудің нәтижесінде пайда 
болған клеткаларды бластомерлер деп атайды, ал клеткаларды 
бластомерлерге бӛлетін сызықты бӛлшектену жылғасы дейді. Бӛлшектену 
жылғасы түрлі бағытта ӛтеді: меридиандық, ендік, экваторлық т. б. 
бағытта. Бӛлшектену жылғасының бағытын бӛліну ұршығы анықтайды. 
Бӛлшектену барысында бластомерлердің ӛзара орналасуының үлкен 
маңызы бар. Бластомерлердің орналасуына байланысты бӛлшектену 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   142




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет