86
Б. Толық емес түрленіп даму немесе толық емес метаморфоза (мысалы:
биттер, таракандар) кезінде 3 сатыдан ӛтеді (2-сурет):
Жұмыртқа личинка имаго.
2 - сурет. Толық емес тҥрленіп даму тҥрі
ІІ. Тікелей даму типі: Оның екі түрі бар:
А. Личинкасыз немесе
жұмыртқа салып даму;
Б. Ұрықтың жатырда дамуы.
Личинкасыз даму барысында жұмыртқада сары уыз жеткілікті болады,
провизорлық мүшелер қалыптасып, ұрықтың дамуын қамтамасыз етеді (3 -
сурет).
3 – сурет. Личинкасыз немесе жұмыртқа салып даму түрі
Ұрық ұзақ уақыт бойы жұмыртқа iшiнде дамиды, личинкалы сатысы
болмайды. Мысалы,
балықтар, жорғалаушылар,
құстардың дамуы осы
типке жатады.
Ұрықтың жатырда дамуы – ұрықтанған жұмыртқа жатырда тоқтап,
ұрық ұлпасы мен аналық ағза арасындағы
байланыс плацента арқылы
жүреді. Дамудың бұл түрі сүтқоректілер мен адамға тән (4-сурет).
Онтогенездің кезеңдері
Онтогенездің кезеңдері үшке бӛлінеді (12 кесте):
1. Проэмбрионалдық кезең – проэмбриогенез.
2. Эмбрионалдық кезең – адамдар үшін, антенатальдық кезең.
3. Постэмбрионалдық кезең – адамдар үшін, постнатальдық.
87
4 – сурет. Ҧрықтың жатырда даму тҥрі.
А - 6 апта; Б - 4-5 айлық ҧрық: 1 – эмбрионның денесі (ҧрық); 2 -
амнион; 3 – сары уыз қапшығы; 4 - хорион; 5 - кіндік.
Геккель және Мюллердің бір – біріне
байланыссыз қарастырған
биогенетикалық заңында онтогенез филогенездің қысқаша және жылдам
қайталануы болып табылады деген. Филогенез – түрдің
тарихи даму
процестерінің толық жиынтығы.
Достарыңызбен бөлісу: 
