М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік университеті
Жаратылыстану жəне математика факультеті
Информатика кафедрасы
«Инженерлік жəне компьютерлік графика»
ПƏНІНЕН
ОҚУ-ƏДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
«Ақпараттық жүйелер» (шифр 5B070300) мамандығының
студенттері үшін қашықтан оқытудың желілік
технологиясы бойынша
Курс
3
Семестр
5
кредит
3
Дəріс
15сағ.
Практикалық жұмыс
30 сағ.
СОӨЖ
45 сағ.
СӨЖ
45 сағ.
Емтихан
2 сағ.,
6 - ші семестрде
Барлығы
135 сағ.
Орал 2011ж
«Инженерлік жəне компьютерлік графика» пəнінен кредиттік оқыту технологиясы
бойынша оқу-əдістемелік кешен «Ақпараттық жүйелер» (шифр 5B070300) мамандығы
бойынша оқу жұмыс бағдарламасы негізінде құрастырылды.
М.Өтемісов атындағы БҚМУ Оқу-əдістемелік кеңесі отырысында бекітілген.
№___ хаттама «___» __________ 2011 ж.
Құрастырған: Бекенова А.С.
Информатика кафедрасының отырысында қарастырылды.
15.10.2011 ж. № 3 хаттама.
Жаратылыстану-математикалық факультетінің оқу-əдістемелік кеңесінің отырысында
бекітілді.
17.10.2011 ж. № 3 хаттама
Қолданушыға нұсқау
Комплектация
Сырттай бөлімнің студенттеріне «Инженерлік жəне компьютерлік графика» пəнін
қашықтан оқытудың оқу- əдістемелік кешені құрамына келесі материалдар кіреді:
1.
«Инженерлік жəне компьютерлік графика» курсының жұмыс бағдарламасы
2. «Инженерлік жəне компьютерлік графика» электрондық оқу құралы
3. «Инженерлік жəне компьютерлік графика» дəріс материалдары
4. Білімді тексеруге арналған сұрақтар, тапсырмаларды орындауға жəне емтиханға
дайындалуға арналған əдістемелік нұсқаулар
Жүйелік талаптар
Оқу- əдістемелік кешенмен тиімді жұмыс жасу үшін компьютер келесі
минималь талаптарды жауап беруі қажет: MS Windows /2000/XP/ операциялық жүйесі,
процессор 166 МГц; 128 Мб оперативті жады; DVD-дискіні оқу құралы; дыбыстық
карта; «тышқан» құрылғысы. Браузер: Internet Explorer, Opera.
Құжат тілі: HTML.
1. Оқытушы туралы мəлімет
Бекенова Анаргүл Сағындыққызы - Информатика кафедрасының
Оқытушысы, «Ақпараттық жүйелер» мамандығы бойынша т.ғ. магистрі
Офис: Информатика кафедрасы
Толық мекен-жайы: корпус № 8 – Студенттер көшесі 1 (3- қабат), 315-каб.
Жұмыс телефоны: 51-27-52
Үй телефоны: 51-25-52
Электрондық адрес: Inabat.77@ mail.ru
2. Пəн туралы мəлімет
Курс сипаттамасы:
«Инженерлік
жəне
компьютерлік
графика»
курсы
геометриялық жобаларды компьютерде сызуға, салуға көмектеседі. Осы бағдарламада
негізгі қаралатын мəселелер бағдарламамен алғашқы танысу сабақтары кейін
файлдармен жұмыс, сызба сызу, объектілермен жұмыс, төрт жағынан қарау, баспаға
шығару, блоктар, өлшемдері, мəтінмен жұмыс, жəне т.б. мүмкіндіктерді үйретеді. Осы
курсты толық меңгерген студент кез- келген жобалардың сұлбасын сызуға, өзгертуін
меңгереді. Сонымен қатар жобалау маманының көмекшісі ретінде жұмыс орындауға
болады.
Жобалардың
конструкторларын
жəне
қайтадан
редактрлеуді
осы
бағдарламаның көмегімен жүгезе асыра алады. Курсты толық меңгергеннен кейін кез-
келген жобалау бағдарламаларымен жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
Auto Cad инженерлік графикаға жататын бағдарлама геометриялық
сызбаларды компьютерде сызуға көмектеседі.
Курс мақсаты: Курстың жалпы мақсаты қазіргі заманды компьютерлендіру, соның
ішінде геометриялық сызбаларды автоматтандыру. Адамзаттың жұмысын жеңілдетіп,
барлық сызба түрлерін компьютерге түсіру. Əртүрлі форматта сызбаларды
компьютерден шығару, жұмыс істеу қызметін үйретеді. Яғни курсты толық меңгерген
əрбір студент сызба жұмыстарын өздері компьютерге түсіріп, өзгерте ала- алады.
Үлкен көлемдегі сызбаларды арнаулы құрылғыларда шығаруды меңгереді.
Міндеті əрбір студентке геометриялық сызба жұмыстарының компьютерде
сызудың қыр-сырын үйрету. Бағдарламаны толық меңгеріп шығуына көмектеседі.
Компьютердік сауаттылықты толықтырады.
Пререквизит: Курсты оқып – үйренудің соңына қарай студенттер меңгеру қажет:
- студенттердің сызба жұмыстарының өзіндік ерекшеліктері, сызба сызудың оқу
процесінде қазіргі заманғы ақпараттық технологияны пайдаланудың мүмкіндіктері
туралы түсініктері қалыптасуы тиіс;
- жұмыс барысында бағдарламаларды пайдалана білулері тиіс.
Постреквизит: Пəнді оқып үйрену нəтижесінде студенттер төмендегілерді білулері
керек:
- бағдарламаны оқытудың жəне сызба сызу технологиясын пайдаланудың жалпы
əдістемелік принциптерін білулері керек.
Курстың мазмұны:
Кіріспе.
«Компьютерлік графика» бағдарламасымен танысу. Компьютерлік графика
түрлері.Растрлық жəне векторлық графика. Adobe photoshop cs 8.0 бағдарламасының
негізгі түсінігі. AutoCad бағдарламасымен танысу. Сызба сызуға кірісу.
Шрихтау. Кез келген объектілердің түсін өзгерту. Объектілердің формасын
редактрлеу. Объектілерді бекіту. Объектілерді сызу. Объектілердің формасын
редактрлеу. Объектілерді редактрлеу. Фаскі жəне доғалауды құру. Сызба сызуда
редактрлеу командаларын қолдану. Объектілерді көшіру. Массив Мəтінмен жұмыс
Қабаттар жəне объектілердің қасиеттері. Үшөлшемді модельдеу. Үш өлшемді
модельдеудегі полисызық. Монолиттік моделді құрудағы командалар. Денелерді
ауыстыру командалары Тонирленген режимі арқылы объектінің пішімін өзгерту.
3. «Инженерлік
жəне
компьютерлік
графика»
пəнінің
жұмыс
бағдарламасы(SILLABUS)
Пəннің тақырыптық жоспары
Сабақтардың
түрлері
бойынша
еңбек
сыйымдылығы, с.
Бөлімнің (тақырыптың) атауы
лекциялар
Практика
лық саб.
Практик
алық саб.
ОСӨЖ
СӨЖ
1
2
3
4
5
6
1. Компьютердің графикалық жүйесі
1
2. Графикамен жұмыс істеуге арналған
компьютер
1
1
2
3
4
5
6
3. Компьютерлік графиканың түрлері.
Растрлі графика
1
2
4
4. Векторлы жəне фракталды графика
1
2
4
5. Координаттар мен түрлендірулер
1
1
4
4
6. Проекциялар. Растрлі суреттердің
геометриялық түрлендірулері
1
1
4
4
7.
Векторлар
мен
шеңберлердің
генерациясы
1
1
4
4
8. Көпбұрышты толтыру мен таңбасы
4
5
бар облысты түспен бояу
1
1
9. Кесінділер мен көпбұрыштарды
кесіп тастау
2
2
4
5
10. Геометриялық модельдеу
1
1
5
5
11.
Тұйық
сызықтар
мен
жазықтықтарды жою
1
1
5
5
12. Сахнаның шынайы ұсынылуы
1
1
5
13. Графикалық мəліметтерді ұсыну
1
1
14.
Компьютерлік
графика
мен
анимацияның
программалық
құралдары
1
1
5
15.
Графикалық
примитивтерді
қолдану
3
16. Бір айнымалының функциясының
графигін құру
4
17. Суреттің өзгеруі
4
18. Облыстарды толтыру
4
19. AutoCAD графикалық жүйесі
5
5
БАРЛЫҒЫ:
15
30
45
45
4. Негізгі жəне қосымша əдебиеттер тізімі, Интернет желісіндегі Web-сайт
адрестері
Негізгі əдебиеттер.
Даналар саны
Автордың
аты-
жөні
Оқу-əдістемелік əдебиеттердің
атауы
Баспасы, шыққан
жылы
Кітап-
ханада
Кафед-
рада
1
2
3
4
5
Негізгі əдебиеттер
Петров
М.Н.,
Молочков В.П.
Компьютерная
графика:
Учебник для вузов. 2-е изд.
– СПб.: Питер, 2004.-
811 с.: ил.
2
1
С.В. Симоновича
Информатика. Базовый курс.
Учебник для Вузов
- СПб.: Питер, 2000.
5
Симонович С.В.,
Г.А. Евсеев
Практическая
информатика,
Учебное пособие
М.: АСТпресс, 1999.
5
Савельев
А.Я.,
Сазонов
Б.А.,
Лукьянов Б.А.
Персональный компьютер для
всех. Хранение и обработка
информации. Т.1
М.: Высшая школа,
1991.
3
Хомоненко
Основы
современных
компьютерных
технологий:
Учебное пособие
– СПб.: КОРОНА,
1998.
1
Шикин
Е.В.,
Боресков А.В.
Компьютерная
графика.
Динамика,
реалистичные
изображения.
- М.: Диалог-МИФИ,
2000.
1
Иванов
В.П.,
Батраков А.С.
Трехмерная
компьютерная
графика.
- М.: Радио и связь,
1995.
2
Коцюбинский
А.О.
CorelDRAW
10.:
Новейшие
версии программ.
- М.: Издательство
ТРИУМФ, 2000 –320
с.: ил.
2
Роджерс Д.
Алгоритмические
основы
машинной графики. Пер. с
англ.
М.: Мир, 1989. 512 c. 2
Фоли Дж., Вэн
Дэм А.
Основы
интерактивной
машинной графики. 1,2 том.
- М.: Мир, 1985.
1
1
2
3
4
5
Фоли Дж., Вэн
Дэм А.
Основы
интерактивной
машинной графики. 1,2 том.
- М.: Мир, 1985.
1
Р.М.Сидорук,
О.А.Соснина,
И.М.Моисеенко
Введение
в
Автокад
11R:
Метод.пособие/ НГТУ
Н.Новгород,
1993.
181 с.
5
1
Кречко
Ю.А.,
Полищук В.В.
Автокад. Курс практической
работы.
М.: "Диалог-МИФИ",
1994. 256 с.
5
В.Е. Климов
Графические системы САПР:
практичесое пособие.
- М.: Высш. шк.,
1990.
1
Павлидис Т.
Алгоритмы машинной графики
и обработки изображений. Пер.
с англ.
М.: Радио и связь,
1986.
2
Роджерс Д., Адамс
Дж.
Математические
основы
машинной графики. Пер. с
англ.
М.:
Машиностроение,
1980.
2
Романычева Э.Т.,
Соколова
Т.Ю.,
Шандурина Г.Ф.
Инженерная и компьютерная
графика.
- М.: ДМК Пресс,
2001. - 592 с.
2
Чекмарев
А.А.,
Осипов В.К.
Инженерная
графика:
Справочные материалы.
- М.: ВЛАДОС, 2002.
- 416 с.
3
Динасылов А.Д.
Инженерная и компьютерная
графика.
Введение
в
компьютерную
графическую
систему AutoCAD: Учебное
пособие.
- Алматы: АИЭС,
2003. - 104 с.
5
Панкратова Т..
Photoshop 7: учебный курс
-СПб.: Питер, 2003. –
528 с.: ил.
3
ФИГУРНОВ
В.
Э.
IBM PC для пользователя.
М.: Инфра-М, 2001 г. 5
1
Брябрин В.М.
Программное
обеспечение
персональных ЭВМ.
М.: Наука, 1990.
5
1
Б. Н. Нұрмаханов,
Д.Д.
Əбілдабекова,
У.Т. Қарымсақов
оқулық,
Компьютерлік графика,
Алматы, 2011
2
Қосымша əдебиет
Н.В. Макарова
Информатика: Практикум по
технологии
работы
на
компьютере.
- М.: Финансы и
статистика, 2000.
3
1
2
3
4
5
И.М.Витенберг
Печатающие
устройства
персональных
ЭВМ:
Справочник
М.: Радио и связь,
1992.
1
Фролов
А.В.,
Фролов Г.В.
Программирование
видеоадаптеров CGA, EGA,
VGA.
M.: Диалог-МИФИ,
1992.
1
Лагерь А.И.
Инженерная графика.
- М.: Высшая школа,
2003. – 270 с.
3
Чекмарев А.А.
Инженерная графика.
-
М.:
Высш.шк.,
2000. - 368 с.
3
Хирн Д., Беркер
М.
Микрокомпьютерная графика.
- М.: Мир, 1987.
1
Вельтмандер П.В.,
Голубев В.М.
Обучение
автоматизации
проектирования
машиностроительного
направления// Информатизация
образования: Межвуз. сб. науч.
тр.
Новосибирск: НГУ,
1994. С. 123-131.
5
1
В.Е.Михайлен-
ков,А.Анпило-
гова,Л.А.Кири-
евский и др.
Справочник
по
машинной
графике в проектировании
Киев:
Будiвельник,
1984 . 184 с.
2
Буймов Б.А.
Компьютерная
графика.
Учебное
пособие.
Томский
межвузовкий центр ДО.
-Томск:
1999
г.-
104с.
2
1
Глушаков
С.В.,
Кнабе Г.А.
Corel 11: все для дизайнера
- Харьков: Фолио,
2003.
-536
с.
–
(Учебный курс).
5
Прэтт У.
Цифровая
обработка
изображений: Пер. с англ. в
2-х книгах.
М.: Мир, 1982.
2
Мячев
А.А.,
Степанов В.Н.
Персональные
ЭВМ
и
микроЭВМ.
Основы
организации: Справочник
М.: Радио и связь,
1991.
3
Гордон
В.О.,
Семенцов-
Огиевский М.А.
Курс
начертательной
геометрии.
- М.: Наука, 2002. -
272 с.
5
• Периодтық əдебиеттер:
Журнал “Информатика негіздері”, Алматы. периодтық баспа оқу залы
Журнал “Информатика и образование”, Москва. периодтық баспа оқу залы
Газета “Информатика ”, Москва. периодтық баспа оқу залы
• Интернет-көздер:
www.informika.ru- информациялық сайт
www.referat.ru, www.kazref_narod.ru –рефераттар жинағы
5. «Инженерлік жəне компьютерлік графика» пəнінен тапсырмаларды орындау
жəне тапсыру графигі
Бақылау түрі
Тапсырманың
мақсаты
мен
мазмұны
Ұсыныла
тын
əдебиеттер
Орындау
ұзақтығы
Бақылау
түрі
Тапсы
ру
мерзімі
1
2
3
4
5
6
Дəрістерге
қатысу
3б.-де көрсетілген
тақырып бойынша
материалды
меңгеру
3
б.-нің
дəрісінің
тақырыбына
сəйкес
15 с
Қатысу
журналында
белгілену
Əрбір
дəрісте
Практикалық
сабақтарға
қатысу
4б.-де көрсетілген
тақырыптар
бойынша
материалдарды
меңгеру
4б.-нің
практикалық
тақырыбына
сəйкес
15 с
Қатысу
журналында
белгілену
Əрбір
сабақта
Практикалық
жұмыстарды
тапсыру
4б.-де көрсетілген
тақырыптар
бойынша
материалдарды
меңгеру
4б.-нің
практикалық
тақырыбына
сəйкес
15 с
Практикалы
қ
жұмыс
бойынша
жазбаша
есеп-беру
4,7,11,14-
ші
апталард
а
Дəрістер
бойынша СӨЖ-
ге
бақылау
тапсырмалары
Тақырыптар
бойынша
білімдерді
тереңдету,
тапсырма мазмұны
3 б.-де көрсетілген
3б.-нің
дəрісінің
тақырыбына
сəйкес
15 с
Жазбаша
жұмыс
Апта
сайын
СОӨЖ
тақырыптарына
жаттығулар
Тақырыптар
бойынша
білімдерді
тереңдету,
тапсырма мазмұны
5 б.-де көрсетілген
5
б.-нің
СОДЖ
тақырыптамас
ына сəйкес
20 с
Жазбаша
жұмыс
Апта
сайын
Реферат
№№
1-19
бөлімдерінің
тақырыптары
бойынша
білімді
тереңдету
[1…34]
10 с
Рефераттың
мəтіні
7,14-ші
апталард
а
1
2
3
4
5
6
Теориялық
модуль
Білімді тексеру
№№
1-4,6,7;
8,10,11,13
жəне
14-
16,18,19
бөлімдерінің
тақырыптары
бойынша
0,5 с
Тестілейтін
жүйенің
есеп-беруі
7,14-ші
апталард
а
Коллоквиум
№№
1-19
бөлімдерінің
тақырыптары
бойынша
білімді
тексеру
№№
1-19
бөлімдерінің
тақырыптары
бойынша
0,5 с
КЖ-ға
түсініктеме
хат
15-ші
апта
6. Мəтіндік оқу құралы, авторлық дəрістер
Пəн бойынша дəрістер конспектісі
1- апта
1 кредит сағат.
Тақырыбы: Компьютердің графикалық жүйесі
Дəріс мазмұны:
1. Графикалық мəліметтерді көрсету негіздері.
2. Компьютерлік графика түрлері
Компьютер мониторында мəліметтерді графикалық түрде бейнелеу алғаш рет
ғылыми жəне əскери зерттеулерде қолданылған үлкен ЭЕМ-дер үшін 50-жылдардың
ортасында жүзеге асты. Содан бері мəліметтерді графикалық бейнелеу тəсілі көптеген
компьютерлік жүйелердің, əсіресе дербес компьютерлердің ажырамас меншігіне
айналды. Пайдаланушының графикалық интерфейсі қазіргі кездегі программалық
жабдықтардың түрлі кластары үшін стандарт болып табылады.
Программалық-аппараттық есептеу кешендері көмегімен бейнені құру жəне өңдеу
құралдары мен тəсілдерін зерттейтін информатиканың арнайы саласы – компьютерлік
графика
деп
аталады.
Ол
монитор
экранында
немесе
сыртқы
көшірме
тасымалдаушылар түрінде (қағаз, кинопленка, мата жəне басқалары) адам қабылдай
алатын бейнелерді көрсетудің барлық түрлері мен формаларын қамтиды. Компьютерлік
графикасыз компьютерлік əлем ғана емес, қарапайым материалдық əлемді елестету
мүмкін емес. Мəліметтерді визуальдау адамзат əрекетінің əртүрлі салаларында
қолданылады. Мысалы, медицинада (компьютерлік томография), ғылыми зерттеулерді
(заттың визуальдық құрылысы, т.б.), маталар мен киімдерді модельдеуде, құрастыру
жұмыстарында т.б.
Бейнені қалыптастыру тəсіліне тəуелді компьютерлік графиканы растрлық,
векторлық, фрактальды деп бөледі.
Үш өлшемді (3D) графика жеке бір пəн болып саналады. Ол виртуальды
кеңістіктегі объектілердің көлемді модельдерін құру əдістері мен тəсілдерін зерттейді.
Үш өлшемді графикада бейнені қалыптастырудың векторлық жəне растрлық əдістері
ұштасады.
Түсіне байланысты ерекшеліктерді ақ-қара жəне түрлі түсті графика деп
сипаттауға болады. Мамандандырылған салаларына байланысты кейбір бөлімдер
кездеседі: инженерлік графика, ғылыми графика, Web-графика, компьютерлік
полиграфия жəне т.б.
Компьютерлік, телевизиялық жəне кинотехнологиялар тоғысында салыстырмалы
түрде жаңа сала – компьютерлік графика мен анимация дүниеге келді жəне тез
қарқынмен дамуда.
Компьютерлік графикада елеулі орын ойын-сауыққа бөлінген. Осыған
байланысты ойындардағы мəліметтердің графикалық көрінісінің механизмі ұғымы
қалыптасқан. Ойын программаларының нарығы бірнеше ондаған миллиард доллар
айналымды құрайды жəне көбінесе графика мен анимацияның жетілуінің кезекті
кезеңін көрсетеді.
Компьютерлік графика тек құрал ретінде болғанымен оның құрылысы мен
əдістері негізгі жəне қолданбалы ғылымдар: математика, физика, химия, биология,
статистика, программалау жəне т.б. ғылымдардың алдыңғы қатарлы жетістіктеріне
негізделеді. Бейнені құру мен өңдеу компьютердің программалық жəне аппараттық
құралдарына
да
тығыз
байланысты.
Сондықтан
компьютерлік
графика
информатиканың жедел қарқынмен дамитын салаларының бірі жəне көбінесе барлық
компьютерлік индустрияны соңынан ертетін көшбасшы болып табылады.
Бақылау сұрақтары:
Компьютерлік графика деген не?
Оның қандай түрлері бар?
Олардың бір-бірінен айырмашылығы қандай?
Қандай графикалық редакторлар бар?
2- апта
1 кредит сағат.
Тақырыбы: Графикамен жұмыс істеуге арналған компьютер
Дəріс мазмұны:
1. Мониторлар, мониторлардың сипаттамалары
2. Дербес компьютердің видеожүйесі
3. Видеобластерлер
4. Периферия (Принтерлер, плоттерлер, дыбыс карталары, компакт-дисктерді
оқу мен жазу үшін арналған құрылғы)
5. Графикалық мəліметтерді енгізу құрылғылары (Сканерлер, дигитайзерлер,
сандық фотоаппараттар)
Достарыңызбен бөлісу: |