Рейседе ақыл-ойы кемтар балалар үшін арнайы оқыту мекемесі дәрігер Ф.Пляцтің жетекшілігімен 1854-жылы Рига қаласында ашылған. 1908 жылы алғашкы көмекші сыныптар ашылды. Бұл көмекші сыныптар Мәскеудегі, Үшінші Ольгинско - Пятницкий атындағы училищесінде М.П.Постовскаяның (1865-1953) жетекшілігімен ашылды
Дефекгология тарихында ақыл - ойы кем балаларды оқыту мен тәрбиелеудің мазмұнын, әдістерін ұйымдастыру жағынан терең із қалдырған мектеп - санаторий В.П.Кащенконың мектеп - санаторий болды. Зиятында ауытқушылықтары бар балаларды оқыту мен тәрбилеу мәселесін зерттеген озат ғалымдар Л.С. Выготский, Л.В. Занков, А.Н. Граборов, Г.М. Дульнев. Ақыл ойыдың кемтарлықты ғылыми тұрғыдан зерттегендер: А.Р. Лурия, Ж.И. Шиф, Б.И. Пинский,В.Г. Петрова, И.М. Соловьев, С.Я. Рубинштейн, В.И. Лубовский; Г.Е. Сухарева, М.С. Певзнер. Қазіргі уакытта зиятында ауытқушылықтары бар балаларга ерте жастан түзетушілік көмек көрсету мәселесін зерттеушілер Е.А. Стребелева, Ю.А. Разенкова, Б.С. Халыкова т.б. Мектеп жасына дейінгі зиятында ауытқушылыктары бар балаларды арнайы оқыту, тәрбиелеуді Л.Б. Баряева, О.П. Гаврилушкина, А.А. Аксенова, М.Н Перова зерттеуде. Ал зиятында терең ауытқушылықтары бар балаларды оқытудың жаңа технологияларын әзірлеу мәселесімен айналысатын ғалымдар Г.В. Цикото, А.Р. Маллер, А.А. Еремина. Ақыл-ой дамуы Есінен ауысқан ауруларга деген алгашқы гуманистік қарым-қатынас қадамдарын жасаған француз психиатр дәрігері - Филипп Пинел (1745-1826). Ол алғаш рет жан ауруларының классификациясын жасап, оларды туа біткен және жүре біткен деп бөліп, негізгі екі клиникалық түрін ажыратып берді. Пинелдің ісін әрі жалғастырған шәкірті Жан-Этьен-Доминик Эскироль (1772-1840) осы екі форманы аменция (туа пайда болған) және деменция (жүре пайда болған) деп атауды үсынды. Эскироль ақылдан ауысудың симптоматикалық классификациясын негіздеп, бұл аурудың жетекші белгісі ретінде сөйлеу ерекшелігіне назар аударуды ұсығіды. Ақыл-ой дамуында кемістіктері бар балаларды оқытуда жэне тәрбиелеуде ерекше эдіс-тәсілдер қолдану керектігі туралы проблемаиы өз еңбектсрінде алғаш рет Швейцария педагогы И.Г. Песталоцци ақыл-ойдың артта қалушылыгы проблемасын түсіндірудің екі бағытын айқындады;
