ҒТАМР 03.01.07
Қартабаева Е.Т.
тарих ғылымдарының кандидаты, доцент,
әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.,
е-mail: erke_66@mail.ru
Жәдидшілдік – ХІХ-ХХ ғғ. межесіндегі исламды модернизациялау жолындағы
қозғалыс
Исламдағы модернизация мәселесінің өзектілігі соңғы жылдары барынша артып
отыр. Бұл ең алдымен, әлемде орын алып отырған жаһандану және интеграция
үрдістерімен байланысты, бұл мәселелерде ислам өркениеті әлемдік дамудың балама даму
жолдарын ұсынады. Сондай-ақ Қазақстан қоғамында жүріп жатқан рухани жаңғыру
үдерісі де мәселені зерттеудің өзектілігін арттырып отыр. Ислам, әлемдік дін ретінде
терең модернизациялық үдерістерді бірнеше рет бастан кешірді, қазіргі таңда да осындай
үдерістер жүріп жатыр. Қазіргі таңдаңы исламдағы модернизация үдерісін жақсы
түсінуміз үшін өткен тарихтағы осындай үдерістер тарихын зерттеудің, себеп-салдарлы
байланыстарын анықтаудың маңызы зор. Мақала жазудағы мақсатымыз ХІХ-ХХ ғасырлар
межесінде орын алған исламдағы модернизация, яғни жәдидшілдік қозғалысының
сипатын ашу, оның алғышарттарын анықтап, қорытындыларына талдау жасау болып
табылады.
Түйін сөздер: ислам, модернизация, жәдидшілдік, реформа, мектеп, қозғалыс
Kartabayeva E.T.
Сandidate of
historical sciences,
associate professor,
Al-Farabi Kazakh National University, Kazakhstan, Almaty,
e-mail:
erke_66@mail.ru
Jadidism - a movement for the modernization of Islam at the turn of the nineteenth