Жылдарға арналған Қазақстан Республикасының Табиғи ресурстарын пайдалану және қоршаған

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
161
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
Маңғыстау  аумағындағы  радиоактивті  ластану 
мәселесі  ең  маңызды  болып  табылып,  өнеркәсіп 
кәсіпорындарының қызметіндегі өндіріс үдерісінде 
радиоактивті  қалдықтардың  жүйелі  жиналуы 
қоршаған  ортаға  радионуклидпен  ластану  қаупін 
тудырады. 
«Маңғыстау 
облысы 
бойынша 
экология 
департаменті» 
ММ-нің 
деректері 
бойынша 
радиоактивті  қалдықтардың  жиналуының  келесі 
динамикасы байқалады: 
 
11.10.11-сурет. 2010-2014 жж. Маңғыстау облысы аумағында радиоактивті қалдықтардың жиналу 
динамикасы 
 
Облыстың бірегей экологиялық проблемасы 
1973  жылы  қосылуы  жүзеге  асырылған  әлемде 
бірінші  және  Қазақстанда  жалғыз  БН-350  атом 
реакторы  бар.  Оны  пайдаланудың  белгіленген 
мерзімі 1993 жылы аяұталған, алайда ол 1999 жылға 
дейін  жұмыс  істеді,  ҚР  Үкіметінің  қаулысына 
сәйкес 
реактор 
тоқтатылды 
және 
оны 
пайдаланымнан  шығару  үдерісі  басталды.  «БН  – 
350  реакторын  пайдаланымнан  шығару  жөнінде 
бірінші  кезектегі  іс-шаралар»  аясында  реактордан 
отын түсірілді және арнайы контейнерлерге тиелді, 
инерт  газымен  толтырылған  бассейнде  ұстауды 
уақытша сақтауға орналастырылды. 
«МАЭК  Қазатомпром»  ЖШС  қазіргі 
уақытта  радиоактивті  шикізатты  отын  ретінде 
пайдаланбаса  да,  оның  қалдықтары  қоршаған 
ортаға  және  тұрғындардың  денсаулығына  әлі  де 
зиянын келтіруде. 
«Маңғыстау  облысы  бойынша  экология 
департаменті»  ММ  деректері  бойынша  қазіргі 
уақытта  «МАЭК-Қазатомпром»  ЖШС  балансында 
1,42Е+13Бк  жиынтық  белсенділігімен  иондаушы 
сәулеленудің 187 көзі тұрады. 
Маңғыстау  облысы  аумағында  өндіріс 
қалдықтары 
мен 
радиоактивті 
қалдықтарды 
орналастыру  үшін  34  полигон  бар.  Осы 
полигондарда  улы  және  радиоактивті  өнеркәсіптік 
қалдықтарының  жалпы  жиналуы    1 511,697  мың 
тоннаны,  оның  ішінде    59,460  мың  тонна 
радиоактивті қалдықтардан құралады.
 
 
8,787
49,545
59,46
61,857
54,2
0
10
20
30
40
50
60
70
2010 ж.
2011 ж.
2012 ж.
2013 ж.
2014 ж. (1-ші жарты 
жылдық)

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
162
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
 
11.11. ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ  
 
2014 жылға жалпы көрсеткіштер 
Субъектінің S,  
мың шаршы шақ 
117,3 
Халқы 
 мың адам 
2 788,6 
ЖӨӨ, 
млрд.теңге 
2 362,4 
2011 жылдан 2014 жылға дейінгі кезеңдерде  
негізгі экологиялық көрсеткіштер  
Көрсеткіш 
2011ж. 
2012ж. 
2013ж. 
2014ж. 
ЖӨӨ бірл. шығарындылардың қарқындығы, 
тн/млн.теңге 
31,3 
25,9 
26,3 
25,4 
Тұрақты көздерден атмосфераға шығатын 
ластағыш заттардың шығарындылары (мың 
тн.)  
47,1 
48,6 
56,3 
59,9 
ҚОҚ шығындар (млн.теңге) 
3308,1 
4 196,2 
4 639,1 
5 008,3 
ЖӨӨ бірл. қалдықтардың пайда болу 
қарқындығы, тн/млрд.теңге 
108,6 
107,3 
90,6 
100,6 
Пайда болған қалдықтардың жалпы мөлшері, 
тн. 
163 725 
180 175 
186 903 
237 542 
 
Оңтүстік  Қазақстан  облысы  Қазақстанның 
Тянь-Шань батыс сілемдері мен Тұран ойпатының 
шығыс  бөлігі  шегінде  орналасқан.  Аумағының 
басым  бөлігі  Қызылқұм  төмпешікті-жүйекті 
құмымен,  Шардара  (Сырдария  сол  жағалауы 
бойынша  оңтүстік-батысында)  және  Мойынқұм 
(Шу  сол  жағалауы  бойынша  солтүстігінде) 
жазықты  далалар,  солтүстік  бөлігін  Бетпақ-Дала 
шөлі, қиыр оңтүстігінде – Бетпақ дала (Мырзашөл) 
алып  жатыр.  Облыстың  орталық  бөлігін  Қаратау 
жотасы (Бессаз тауы - 2176 м), оңтүстік-шығысында 
- 
Талас 
Алатауының 
батыс 
сілемдері, 
Қаржантау  (биіктігі 2824 м-ге дейін) және Өгем (ең 
биік  жері  -  Сайрам  шыңы  –  4238  м)  жоталары 
орналасқан. 
Облыста  14  аудан,  8  қала,    839  елді  мекен,  1 
текше  шақырымға  келетін  халықтың  орташа 
тығыздығы  23,8  адамды  құрайды  [11.11.01.  С.3]. 
Климаты қатты континенталды. Аса ірі өзендер — 
облыс аумағын оңтүстіктен солтүстік-батысқа қиып 
өтетін  Сырдария  (Арыс,  Келес,  Бөген,  Бадам 
салаларымен)  және  солтүстікте  ағатын  және 
Мойынқұм  құмдарында  жоғалатын  Шу  өзені 
(төменгі  ағысы).  Барит,  көмір,  темір  және 
полиметалл  кендері,  уран,  фосфор,  бетон  сазы, 
вермикулит, тальк, әктас, гранит, мәрмәр, гипс және 
кварц  құмдарына  бай  кен  орындарымен  табиғи 
қазбалар  қоры  бар.  Облыста  көлік  әлеуетінің 
сапалы  өсуіне  қосымша  күш  беретін  қашықтығы 
448  шақырым  болатын  «Батыс  Еуропа  –  Батыс 
Қытай»  халықаралық  транзиттік  дәліз  учаскесі 
құрылысының жұмыстары жүргізілуде. 
Шипажайлы-қорықтық 
аймақтардың 
және 
олардың  рекреациялық  қорларының,  тарихи-
сәулеттік ескерткіштердің болуы облыста туристік 
индустрияның  дамуына  септігін  тигізеді.  Облыс 
аумағында  «Ақсу-Жабағылы»  бір  қорығы,  10  кіші 
қорық,  47  табиғат  ескерткіші,  зоологиялық  парк, 
дендрологиялық 
парк 
орналасқан. 
Ерекше 
қорғалатын  табиғи  аумақтарының  жалпы  ауданы 
847,4    мың  га  құрайды.  Облыста  83  жануар  түрі 
және  377  құс  түрі  тіркелген,  оның  ішінде  18 
сүтқоректілер  түрі  және  38  құс  түрлері  Қызыл 
кітапқа  енгізілген,  өсімдіктердің  1700-ден  астам 
түрлері  өсуде,  олардың  122  түрі  Қызыл  кітапқа 
енгізілген, ал 68 түрі эндемиялық болып табылады. 
Облыстың мемлекеттік орман қоры жерлерінің 
жалпы ауданы 3 390 мың га, соның ішінде орманды 
жер  ауданы  –  1 480  мың  га,  оның  ішінде  орман 
мәдениетін 119 мың га құрайды. 
 
 
 
 
 
 
 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
163
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
11.11.01. АТМОСФЕРАЛЫҚ АУАНЫҢ ЛАСТАНУЫ 
 
Облыстың өндірістік-экономикалық әлеуеті зор 
және 
экономикасының 
өнеркәсіптік-аграрлық 
бағыты 
бар. 
Өңірдің 
негізгі 
табиғат 
пайдаланушылары 
өнеркәсіп 
кәсіпорындары, 
тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық объектілері, 
автокөлік,  ауыл  шаруашылығы  кәсіпорындары 
болып табылады. 
Өңірде  қоршаған  орта  эмиссиясын  жүзеге 
асыратын  кәсіпорындардың  жыл  сайын  өсу 
беталысы  байқалады.  Осылайша,  2011  жылы 
осындай кәсіпорындардың саны 1926 болса, ал 2014 
жылы  олардың  саны  –  2392-ні  құрады    (19,5%-ға 
өсу) [11.11.02]. 
2014  жылы  атмосфераға  барлық  ластағыш 
заттардың жалпы шығарындылары жылына 60 мың  
тоннаны  құрады  және  2011  жылдан  10%-ға 
жуық  болатын  жыл  сайынғы  өсу  беталысы  бар 
(11.11.1-сурет) [11.11.04.].  
Ұқсас  жағдай  халықтың  жан  басына  шаққанда 
тұрақты 
көздерден 
ластағыш 
заттардың 
шығарындылары  бойынша  байқалады  (11.11.2. 
Сурет) [11.11.04.]. 
 
11.11.1-сурет. Ластағыш заттардың құрамы бойынша атмосфераға жалпы шығарындылар (мың тн.) 
[11.11.04.] 
 
 
11.11.2-сурет. Облыс бойынша тұтас алғанда, халықтың жан басына шаққанда тұрақты көздерден 
ластағыш заттардың шығарындылары (кг) [11.11.4.]
 
 
Атмосфералық  ауаның  ластануының  негізгі 
үлесі  жылу  энергетикасы  және  мұнай-химия 
кәсіпорындарына,  сондай-ақ  автокөлікке  келеді. 
Облыс орталығы –  Шымкент қаласы атмосфералық 
ауаның  сапасы  бойынша  атмосфераның  ластану 
индексі  (АЛИ5)  2011  жылы    -  13,3,  2012  жылы  - 
10,0, 2013 жылы - 8,6 және 2014 жылы - 10,7 құраған 
республиканың  аса  қолайсыз  ірі  қалаларының 
үштігіне  кіреді  [11.11.03].  Қалада  формальдегид, 
азот тотығы және өлшенген заттар бойынша шекті 
жіберілетін  концентрациялардың  шектен  шығуы 
байқалды.  Өңірдің  ауа  бассейнінің  ластануына 
пайдаланылған  автокөлік  санының  өсуі  едәуір 
шамада  әсер  етеді.  ҚР  Ұлттық  экономика 
министрлігі  Статистика  комитетінің  деректері 
бойынша  2014  жылы  облыста  477  мыңнан  астам 
жеңіл  автокөлік  тіркелген  (республика  бойынша 
үшінші көрсеткіш). 
Облыста 
атмосфералық 
ауаға 
ластағыш 
заттардың  шығарындыларын  кеміту  мақсатында 
315  елді  мекен  газдандырылды,  тек  2013-2014 
жылдары  91  елді  мекен  табиғи  газбен  қамтамасыз 
етілді.  2013-2014  жылдары  облыстық  орталықта 
қоғамдық  автокөлік  кәсіпорындарымен  газбен 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
164
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
жұмыс  жасайтын  200  бірлік  автобус  алынды. 
Сондай-ақ,  бұрын  бензин  пайдаланған  қоғамдық 
көліктің  114  бірлігі  газға  ауыстырылды  [11.11.2.]. 
Атмосфералық  ауаны  және  климатты  қорғау 
бойынша  іс-шараларға  тұтас  алғанда  облыс 
бюджетінен  келесі  қаржылық  қаражаттар  бөлінді 
(11.11.3-сурет) [11.11.04.].
 
 
 
11.11.3 - сурет. Атмосфералық ауаны және климатты қорғау шығындары (млн.теңге) 
[11.11.04.] 
 
 
11.11.02. СУ РЕСУРСТАРЫ 
 
2011-2014  жылдар  кезеңдерінде  облыстың  6-7 
су  объектілерінде  «Қазгидромет»  РМК  жүргізген 
гидрохимиялық  көрсеткіштері  бойынша  жер  үсті 
суларының 
сапасын 
бақылау 
келесіні 
куәландырады.  
Сырдария, Арыс, Бадам өзендеріндегі су сапасы 
судың ластану индексі (СЛИ) бойынша өзгермеген 
және  «орташа  ластанған»  санатына  жатады 
[11.11.03.].    
Бөген өзеніндегі су сапасының жақсаруы орын 
алды, осылайша 2010 жылы судың ластану индексі 
бойынша  (СЛИ)  «орташа  ластанған»  санатынан 
2011-2014 жылдары «таза» санатына ауысты. Қатты 
Бөген өзеніндегі су сапасы «таза» санатына жатады.   
Келес  өзенінде  2010-2011  жылдары  су 
«ластанған» 
санатынан 
2012-2014 
жылдары 
«орташа ластанған» санатына ауысқандығы туралы 
оң өзгерістер байқалады. 
2011-2013 жылдармен салыстырғанда Шардара 
су  қоймасындағы  су  сапасы  нашарлап  кетті, 
«орташа 
ластанған» 
санатынан 
«ластанған» 
санатына  өтті.  Бұл  су  қоймасында  сульфаттар 
(ШЖК 4,0-5,3 асу), сонымен қатар мыс (ШЖК 2,0-
3,0)  және  азот    нитриті  (ШЖК  2,0-3,0)  бойынша 
жоғары концентрация байқалды. 
Салыстырудың  талданған  кезеңі  2010  жылдан 
Оңтүстік Қазақстан облысының - Сырдария, Келес, 
Арыс,  Бөген,  Қатты  Бөген,  Бадам  өзендері  мен  
Шардара су қоймасы негізгі су объектілерінің жер 
үсті  суларының  сапасы  негізінен  қатты  өзгерген 
жоқ [11.11.05]. 
Қарастырылып  отырған  кезеңде  су  көздерін 
ағынды сулардың ластануынан қорғау мақсатында 
келесі 
шығындар 
жүргізілді 
(11.11.4-сурет) 
[11.11.04.]. 
 
 
 
11.11.4 - сурет. Су көздерін ағынды сулардың ластануынан қорғау шығындары (млн.теңге). 
 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
165
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
Жер үсті суларының сапасы барлық зерттелген 
су  объектілерінің  жалпы  санынан  келесідей 
бағалануда:  «таза»  суларға  –  Бөген,  Қатты  Бөген 
өзендері; «орташа ластанған» суларға - Сырдария, 
Келес,  Бадам,  Арыс  өзендері  мен  Шардара  су 
қоймасы [11.11.04.]. 
 
11.11.1-кесте. Су ресурстарын пайдалануды сипаттайтын негізгі көрсеткіштер [11.11.06.] 
 
Көрсеткіштер 
2011ж. 
2012ж. 
Табиғи көздерден су алу (млн.м³)  
3 537 
4 554 
Табиғи көздерден су алу жан басына шаққанда (мың м³) 
1,4 
1,7 
Тасымалдау кезіндегі су шығыны (млн.м³)  
292 
296 
Суды пайдалану (млн.м³)   
3 867 
4 421 
Таза суды өндірістік сұраныстарға пайдалану (млн.м³)  
33 
36 
Таза суды шаруашылық-ауыз су сұраныстарына пайдалану (млн.м³)  
55 
64 
Таза  суды  жан  басына  шаққанда  шаруашылық-ауыз  су  сұраныстарына  пайдалану 
(мың м³) 
0,02 
0,02 
Суаруға суды пайдалану/жүйелі және жайылма  (млн. м³) 
2 621 
2 509 
Суаруға, суландыруға және ауыл шаруашылығын сумен қамтуға  суды пайдалану (млн. 
м³) 
2 750 
2 641 
Жайылымды суландыруға суды пайдалану (млн. м³) 
53 
55 
Айналымдық және біртіндеп сумен қамту (млн. м³) 
196 
190 
 
Облыстың  ауыл  шаруашылығының  жүйелі 
проблемасы  суды  оңтайлы  пайдаланбағаннан 
суармалы судың жетіспеушілігі болып табылады.   
Мысалы, егістің бір гектарын тамшылау арқылы 
суландыру кезіндегі су шығыны 3 000 м³ жуық, ал 
суарудың бар тәсілдерін пайдаланып – 17 000 м³-ге 
жетеді, ал нормадағы мөлшері 6 000 м³ болу керек. 
Есептеулер  озық  технологияларды  пайдаланған 
кезде, қолдағы бар көлеммен 5-6 есе артық ауданды 
суаруға болатындығын дәлелдейді.
 
 
11.11.5 - сурет. Ауыл тұрғындарын орталықтандырылған сумен жабдықтауды қамтамасыз ету 
[12.11.01. С.99, 100]. 
 
2015  жылы  облысты  дамытудың  жоспарына 
сәйкес 
барлық 
селолық 
елді 
мекендерді 
орталықтандырылған 
сумен 
жабдықтауды 
қамтамасыз ету белгіленген (11.11.5-сурет). 
 
11.11.03. ЖЕР РЕСУРСТАРЫ 
 
11.11.2-кесте. Алқаптардың құрамы бойынша ауыл шаруашылығы мақсаттарындағы жерлердің бөлінуі 
(мың га) [11.11.05] 
 
Жалпы 
ауданы 
Соның ішінде 
тыңайған 
жерлер 
шабындықтар 
орман 
көлемі 
батпақ 
су 
астында 
өзгелері 
егістік 
жерлер 
көпжылдық 
екпелер 
11724,9 
143,4 
8 943,2 
590,0 
1,9 
157,9 
818,8 
919,6 
3,1 
 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
166
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
Өңірдегі  жерлердің  сапалық  сипаттамасы 
проблемаларының  бірі  эрозия  әсеріне  бейімділігі 
болып  табылады.  2014  жылдың  қарашадағы 
жағдайы  бойынша  эрозияға  ұшыраған  ауыл 
шаруашылығы алқаптарының жалпы ауданы 4069,8 
мың 
га 
құрайды, 
оның 
көп 
бөлігі 
дефлирленгендерге (жел эрозиясы) – 3112,9 мың га, 
қалған  бөлігі  -  956,9  мың  га  шайылғандарға  (су 
эрозиясына ұшыраған) келеді [11.11.03]. 
 
11.11.04. ҚАЛДЫҚТАР 
 
Өңірде 
жиналған 
өндіру 
және 
тұтыну 
қалдықтарының  2014  жылы  мамандандырылған 
кәсіпорындармен  908,308  мың  тонна  қалдықтар 
немесе  жалпы  көлемнен  5,1  %-ы  қалпына 
келтірілген  жалпы  көлемі  17763,123  мың  тоннаны 
құрады [11.11.02]. 
Соңғы 
жылдары 
жалпы 
құрылған 
қалдықтардың  барлық  саны  сұрыпталады  және 
тұрмыстық  қатты  қалдықтарды  сақтауға  жібереді 
[11.11.02.]. 
 
 
 
11.11.6-сурет. ТҚҚ сұрыпталған және сақтауға жіберілгендер саны, мың тонна 
 
11.11.05. ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ПРОБЛЕМАЛАРДЫ ЖОЮ 
 
1.  Кентау  қаласы  оңтүстік-батыс  бағытында 
орналасқан  Баялдыр  үйінді  сақтағышын  тоқтатып 
қою  проблемасы  толығымен  жойылды.  Үйінді 
сақтағышты  пайдалану  1997  жылдың  басында 
тоқтатылды.  Желді  күндері  жылдың  жылы 
кезеңінде  байқалатын  және  үйінді  сақтағыштың 
жоғарғы  беті  қарқынды  желден  тозуының  себебі 
болып  табылатын  көп  көлемі  ауаның  және  оған 
іргелес ауданның топырағы шаңмен ластанғандығы 
байқалады.  Қоршаған  ортаға  және  қала  халқының 
денсаулығына  қалдық  қоймасының  жоғарғы 
бетінен  шаңдату  бөлігін  ауыстырудан  келеңсіздік 
әсер етуді болдырмау мақсатында табиғатты қорғау 
іс-шаралары  жоспарымен  үйінді  сақтағышты 
тоқтатып қою қарастырылған.  2013-2014 жылдары 
106,8  га  ауданымен  үйінді  сақтағыш  учаскесі 
тоқтатылып  қойылды.  2007  жылы  тоқтатылып 
қойылған  учаске  есебімен  үйінді  сақтағышты 
тоқтатып қоюдың жалпы ауданы 248,8 га құрады. 
2. Су объектілерінің ластану мен тозудан қорғау 
мақсатында 
Оңтүстік 
Қазақстан 
облыстық 
әкімдігімен облыстың су қорғау аймақтары мен су 
объектілері  алаңдарын  орнату  және  оларды 
шаруашылықта пайдалану режимі бойынша жұмыс 
жалғасуда. 2005 жылдан 2014 жылдар аралығында 
барлығы  жалпы  қашықтығы    3991шақырым  122 
өзенде  35  су  қоймасы  мен  2  табиғи  көлдерде  су 
қорғау аймақтары мен алаптары орнатылды. 
3.  Облыстың  елді  мекендерінде  тазарту 
қондырғылары  мен  кәріз  желілерінің  біршама 
тозуына  байланысты  экологиялық  жағдайды 
жақсарту  үшін  облыстық  әкімдікпен  2012-2014 
жылдары    Шымкент,  Түркістан,  Арыс,  Ленгір, 
Шардара,  Жетісай  және  Отырар  ауданының 
Шәуілдір  селосындағы  тазарту  қондырғыларына 
және кәріз желілерінің құрылысына қайта жаңарту 
жұмыстары жүргізілді. 
4.  Облыста  атмосфералық  ауаға  ластағыш 
заттардың  шығарындыларын  азайту  мақсатында 
315 елді мекен газдандырылды, 2013-2014 жылдар 
аралығында 91 елді мекен газбен қамтамасыз етілді, 
сонымен  қатар,  2015  жылы  15  елді  мекенді 
газдандыру 
жоспарланып 
отыр. 
Осылайша, 
жылытуға  газ  тәріздес  отынды  пайдалану 
атмосфераға 
қатты 
бөлшектердің 
шығарындыларын  азайтады,  сонымен  қатар  басқа 
да  ластағыш  заттардың  шығарындылар  көлемінің 
едәуір төмендеуіне алып келеді. 
5.  Облыс  елді  мекендерінде  қоршаған  табиғи 
ортаны  ұтымсыз  және  мезгілсіз  алып  тастау  мен 
залалсыздандыру 
салдарынан 
ластанатын 
тұрмыстық 
қатты 
қалдықтардың 
қарқынды 
жиналуы  байқалуда.  Облыс  бойынша  Оңтүстік 
Қазақстан  облысының  барлық  аудандары  мен 
қалаларында  тұрмыстық  қатты  қалдықтар  үшін 
полигондардың  құрылысы  мен  қайта  жаңарту 
жұмыстары  жүргізілуде.  Шымкент  қаласының 
Ақтас-1 ауылында ТҚҚ жаңа қалалық полигонының 
құрылысы  аяқталды  және  пайдалануға  берілді. 
Жаңа  полигонда  қоқыс  сұрыптау   кешені  жұмыс 
істейді. 
 Қайталама 
пайдалануға 
жарамды 
қалдықтар  өңдеуші  кәсіпорындарға  беріледі. 
Қайталама   пайдалануға  жарамсыз  қалдықтардың 
бір  бөлігі  брикеттелінеді  және  ТҚҚ  полигонында 
көміледі.  Санитарлық  нормаларға  сәйкес  ТҚҚ  бар 
полигондарды  қалпына  келтіру  проблемаларын 
шешу үшін 2005 жылдан бастап 2014 жылға дейін 
облыстың елді мекендерінде 40-тан астам полигон 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
167
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
санитарлық-экологиялық 
сәйкестікке 
және 
техникалық  нормаларға  келтірілді,  тұрмыстық 
қатты  қалдықтардың  5  ескі  қалалық  полигоны 
қалпына келтірілді. 

жүктеу/скачать 5,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: