2011-2014 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының Табиғи ресурстарын пайдалану және қоршаған
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама
207
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5
Е
С
Э
Д
О
Г
О
(
в
е
р
с
и
я
7
.
1
3
.
2
)
К
о
п
и
я
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о
д
о
к
у
м
е
н
т
а
.
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й
р
е
з
у
л
ь
т
а
т
п
р
о
в
е
р
к
и
Э
Ц
П
.
өсімдіктер мен топырақтың 36 сынамасының
химиялық
талдауы
нәтижесінде,
олардың
құрамында СЕДГ және НДМА анықталмаған,
нитрат-иондар топырақтың барлық сынамаларында
ШЖК-дан аспайтын 1.05 мг/кг-нан 10,08 мг/кг
дейінгі мөлшерде анықталған, нитрит-иондар бір де
бір сынамада табылмаған. «Протон-М» ҒТЗ
апаттық құлау жерінде СЕМГ және НДМА-мен
барлығы 23 жер ластанған, 446 сынамадан 74
сынама (16,6%). «Протон-М» ҒТЗ құлау орнында
гидрогеологиялық ұңғыманы бұрғылау кезінде 20 м
тереңдіктегі жер асты сулары табылмаған. Ұңғыма
жеріндегі
топырақтың
сынамасында
СЕДГ
табылмаған, алайда 8 сынамада 0,05 мг/кг-нан 3,69
мг/кг дейін (5-369 ШЖК) шоғырлануы анықталған,
бұл ретте НДМА ең көп шоғырлануы топырақтың
үстіңгі қабатында анықталған. Атмосфералық
ауаның жерүсті қабатындағы топырақтың СЕМГ,
НДМА және нитрат-ионмен ластану жерлерінде
СЕМГ және формальдегид қоспалары табылмаған.
Азод диоксидінің шоғырлануының анықталуы
(0,132-0,333 мг/м3) ең көп еселік ШЖК-дан 1,7
есеге асты. Топырақ жамылғысын ашу кезінде азот
диоксидінің
атмосфералық
шоғырлануының
фондық деңгейден ауытқуы 7-ден 62% шегінде
құбылып тұру ықтималдығы атап өтілген.
Алдағы жұмыстар бекітілген 2013 жылдың 2
шілдесінде «Байқоңыр» ғарыш айлағынан «Протон-
М» ғарыштық мақсаттағы зымыранның апаттық
ұшырылымымен
байланысты
жағымсыз
факторлардың қоршаған орта мен халықтың
денсаулығына жағымсыз әсер ету зардаптарын
жоюдың бірлескен Қазақстан-Ресей бағдарламасы»
аясында
жалғасатын
болады.
«Байқоңыр»
кешенінің аумағындағы қоршаған ортаны қорғау
мәселелерін
реттеу
бөлігіндегі
негізгі
қолданыстағы құжат 1997 жылғы 4 қазандағы
Қазақстан Республикасының Yкiметi мен Ресей
Федерациясының Yкiметi арасындағы кешен
аумағындағы экология және табиғатты пайдалану
жөнiндегi келісім болып табылады. Осы Келісімнің
2 – бабына сәйкес 1994 жылғы «Байқоңыр» кешенін
жалға алу шартын жасасу кезінде қолданыста
болған қоршаған ортаны қорғаудың барлық
мәселелері
табиғат
қорғау
заңнамасымен
реттелетіні көрсетілген, яғни 1991 жылғы 18
маусымдағы «Қоршаған табиғи ортаны қорғау
туралы» Қазақ ССР Заңымен.
Аталған құқықтық кемшілікті жою үшін 2014
жылдың
19
маусымында
Қазақстан
Республикасының
Үкіметі
мен
Ресей
Федерациясының Үкіметі арасындағы «Байқоңыр»
кешенінің
аумағында
кәсіпорындар
мен
ұйымдардың, әскери бөлімдердің, басқа да заңды
тұлғалардың қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне
қатысты бөлігіндегі қызметінің тәртібі туралы
хаттамаға қол қойылды. Аталған Хаттаманың
нормалары Қазақстан Республикасының қазіргі
таңдағы
қолданысындағы
табиғатты
қорғау
заңнамаларының
нормаларын
қолданудың
қажеттілігін қарастырады.
Достарыңызбен бөлісу: