Жұлдыз-14-27 Дильяс-28-41 Ерканат-42-55 Данеш-56-69 Ислам-70-83 Рахман-84-95 Темирлан-96-109 Дулат-110-122 Зухра-123-136 Жазира-137-145 Бизнестің құқықтық ортасы және сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама пәнінен емтихан сұрақтары
Мемлекеттік қызметтер көрсетудің негізгі
жүктеу/скачать 186,51 Kb.
|
| Мемлекеттік қызметтер көрсетудің негізгі
қағидаттары Мемлекеттік қызметтер мынадай қағидаттар негізінде көрсетіледі: көрсетілетін мемлекеттік қызметтерді алушылардың мемлекеттік қызметтер көрсетуді іс-әрекет жасауға физикалық қабілетсіздігінің, тілінің, нәсілінің, дінінің, ұлтының белгілері және басқа да белгілер бойынша қандай да бір кемсітушіліксіз алуы; көрсетілетін қызметті алушының шығындарын барынша азайта отырып, мемлекеттік қызметтер көрсету процесін үнемі жетілдіру және олардың сапасын арттыру; қызмет көрсетушілер мен көрсетілетін мемлекеттік қызметтерді берушілердің қызметі туралы есептерді жүйелі түрде жасау және жұртшылыққа ұсыну; көрсетілетін қызметтерді алушыларды мемлекеттік қызметтер көрсету тәртібі туралы ақпаратқа толық қолжетімділікпен қамтамасыз ету, сондай-ақ көрсетілетін қызметтерді алушылардың стандарттарды әзірлеуге және мемлекеттік қызметтер көрсету саласындағы қызмет көрсетушілер мен көрсетілетін мемлекеттік қызметтерді берушілер қызметінің есептерін бағалауға қатысуы; мемлекеттің қаржы, уақыт және өзге де шығындарын мемлекеттік қызметтерді көрсету кезінде қызмет көрсетушілер мен көрсетілетін қызметті берушілердің тиімді пайдалануы. 101. Бизнес ортада сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыру КСыбайлас жемқорлық – Қазақстанның ұлттық қауіпсіздігіне қатысты ең басты қауіптердің бірі: экономикалық қарым-қатынастар аясында тіршілік ете отырып, ол уақыт өте келе оларды параға сатып алу мен тазалықтың болмауына негізделген қатынастарға алмастырады [1]. Нәтижесінде, қалыпты іскерлік әрекеттер өзгеріске ұшырап, инвестициялар мәнін жойып, іскерлік беделдің деңгейі төмендейді. Сыбайлас жемқорлық белең алған және атқарушы органдар мен сот билігі тармақтарының қызметінде қиыншылықтар бар ортада бизнес табысты дами алмайтындығы дәлелденген. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мемлекеттік саясатты реттілікпен жүзеге асыру сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл үшін қажетті заңнамалық алғышарттарды жасауға алып келді. Бизнестегі парақорлық пен сыбайлас жемқорлықтың пайда болуын барынша болдырмау мақсатында Үкімет Қылмыстық кодекске сыбайлас жемқорлықтық әрекеттері үшін заңды тұлғаларды жауапкершілікке тарту қарастырылған өзгерістер енгізді. Дегенмен, сыбайлас жемқорлық жойылған жоқ. Оның өміршеңдігі адамдардың санасында, адамгершілік кемшіліктері мен нұсқандарында нығыз орныққандығымен айқындалады. Әлемдік экономикалық форумында жарияланған 2013 – 2014 жыл- дары Жаһандық бәсекеге қабілеттік туралы есеп нәтижелері көрсеткен- дей, Қазақстанда бизнес жүргізуде ең қиындық туғызушы мәселе сыбайлас жемқорлық болып табылады. Компаниялар қазіргі уақытта да бизнес жүргізудегі пара берушілік пен төлемдерді кешіктіруді әдеттегі іс көреді.
ЖАҒДАЙ Қоғамдық тамақтану саласында жұмыс істейтін кәсіпкер қиын жағдайда қалды. Оған айтарлықтай жоғары дәрежесі бар шенеунік тегін тамақтануға келуді «әдетке» айналдырды. Кәсіпкер үндемей шыдап келгендіктен, уақыт өте келе шенеунік кешкі уақыттары өзімен бірге бір топ адамдарды әкеле бастады, мұны өзі «мұқтаж адамдарды тамақтандыруға арналған қайырымдылық» деп атайтын еді. Шамамен бір жылға (!) жуық уақыт өткенде кәсіпкер барлық мұқтаждарды тамақтандырып болдым деп ойлап, өзінің наразылығын ақырын білдіргісі келгенде шенеунік тарапынан ашулы жауаптар, негізсіз наразылықтар мен айыптаулар, бопсалау айтылды. Сол кезде ғана кәсіпкер заңгерге жүгінуді жөн көрді. Шенеунікті өз орнына қойып, бопсалауын тоқтатуы үшін сауатты жазылған және керекті инстанцияларға жолданған бірнеше өтініш жеткілікті болды. Өз ісінің кәсіби маманына жүгінуге кеткен қаражаты мен осы уақыт ішінде кәсіпкердің шенеунікке жұмсаған шығындарын салыстырудың өзі қажет емес еді. Сыбайлас жемқорлық тәжірибесі орта және ұзақ мерзімді келешекте бумеранг болып қайта келіп, бизнеске соққы болып тиері анық. Әрқашанда заңды бұзу кәсіпкерді өз көзқарасы бойынша және өзінің жеке мақсаттарына сай қолдануға тырысатын мемлекеттік шенеуніктерге тәуелді болуға әкеледі. Бизнесте мәселені сыбайлас жемқорлық арқылы шешуге мүдделі болатын мынадай жағдайлар бар: – компанияға заңды әрекеттер заңсыз әрекеттерге қарағанда қымбатқа түссе (талаптардың дұрыстығын сот арқылы шешкеннен пара беру арзанға түседі); – міндетті талаптарды орындау компанияның табысына немесе оның қызметіне қауіп төндірсе (сот шешімі бойынша өндіріс жабылса, үлкен сомадағы айыппұл белгіленсе және т.с.с.); – мәселені заңды жолмен шешу мүлдем мүмкін емес болған жағдайда (мысалы, активтерді немесе мүлікті жекеменшік иелерінен заңсыз тартып алу);
– жауапты тұлғаның қолында сыбайлас жемқорлық рентасы үшін қолданылуы мүмкін аз кездесетін ресурс болғанда (мысалы, жүйелерге қосылу мүмкіндігі, жылжымайтын мүлікті жалға беру, әсіресе ол жеңілдетілген бағамен жалға беріліп жатса); – заңсыз әрекеттер заңды әрекеттерге қарағанда анғұрлым көп табыс келтіретін болса (мысалы, әкімшілік ресурсты пайдалана отырып, жаңа нарыққа ие болу немесе оны бәсекелестер үшін жабу, мемлекеттік тапсырыс аясында тауар жеткізу немесе қызмет көрсету, жұмыстарды орындау) [2]. Оған кім бастамашы болғанына қарамастан, сыбайлас жемқорлық мәмілелерінің нәтижесі: іскерлік орта нашарлайды, бәсекеге қабілеттіліктің төмендеу қаупі пайда болады, «таза» жұмыс атқаратын кәсіпкерлер азаяды, қоғамда да, кәсіпкерлердің арасында да «мультипликациялық» әсер ету таралады. Сондықтан бизнес-ортада сыбайлас жемқорлықтың кез келген көрінісінде оны белсенді қабылдамауды, адал бәсекелестік пен адалдық беделін басымдыққа қоюды негізге алған өркениетті іскерлік қатынастарды дамыту өте маңызды. Қазақстанда сыбайлас жемқорлық экономикалық міндеттерді шешудің анағұрлым тиімді тәсілі ретінде таралуы лоббизмге теріс көлеңкесін «түсірді». Лоббизм батыс елдерінде кәсіпкерлердің мүдделерін алға тарту үшін белсенді қолданылады. Қазақстанда болса, лоббизм қандай жолмен болса да, заңды бұзу арқылы болса да компанияның мүдделерін жүзеге асыру дегенді білдіреді. Тіпті, мұндай әрекеттер компанияның ортақ иелерінің, әріптестерінің, сол саланың не ел экономикасының мүдделеріне сай келмесе де жүргізілуі мүмкін. Лоббизмді мүдделерді заңсыз жылжыту ретінде қабылдауды өзгерту сыбайлас жемқорлық көріністерге қарсы белсенді тиімді күрес жүргізіліп, жемқорлыққа қарсы сана мен мәдениетті қалыптастырған кезде өзгеруі мүмкін. Бизнес-ортада сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана мен сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет қалыптастыру бағыттары мен шаралары. Бизнес-ортада сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет – бұл экономикалық қызмет барысында сыбайлас жемқорлықты қабылдамау және оған қарсы тұру негізіндегі құндылықтар жүйесі. Бұл іскерлік қарым-қатынастарға құқықтық пен құқық бұзушылық, адамгершілік пен адамгершіліксіздік және т.с.с. көзқарасы тұрғысынан қарау. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске атсалысқандығы үшін ынталандыру мақсатында мемлекет қоғамға танылу деп аталатын оңтайлы бастаманы қолдана алады [4]. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске қоғамның барлық мүшелері атсалысуы керек. Бизнес қауымдастықтары мен үкіметтік емес ұйымдарды жемқорлыққа қарсы күрес науқанына қатысуға шақырып, олардың бастамаларына қолдау көрсету қажет. . 102. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте Батыс елдерінің тәжірибесі. Коррупция сопровождает человечество с древнейших времен. Наказание за взяточничество предусматривалось еще законами Хаммурапи, устанавливалось египетскими фараонами. Пагубное воздействие этого асоциального явления ощущается в любой стране, независимо от государственного устройства или традиций. Резкий всплеск коррупции был отмечен в период становления рыночных отношений в ХIХ веке. Одновременно появились и первые попытки противодействия ей на законодательном уровне. Но существенного изменения антикоррупционной ситуации ни в мире, ни в отдельных государствах не произошло. Только во второй половине XX столетия, когда борьба с коррупцией в ряде стран была возведена в ранг государственной политики, удалось добиться минимизации ее влияния на все сферы жизнедеятельности общества. В этом отношении представляет интерес опыт тех государств, которые сравнимы с Россией по численности управленческого аппарата. Это, прежде всего, США, Германия, Великобритания, Франция, Китай и ряд других стран. В США антикоррупционное законодательство характеризуется чрезвычайной жесткостью. Так, за различные виды коррупции – взятка, кикбэкинг (выплата части незаконных денег участнику сделки) и др. – предусмотрены штрафы в тройном размере взятки или тюремное заключение от 15 лет, либо то и другое одновременно, а при отягчающих обстоятельствах – лишение свободы до 20 лет. Законодательство США предусматривает наказание за дачу и получение вознаграждения за услуги, входящие в круг обязанностей должностного лица. Поощрения, по американскому праву, чиновник может получить только официально – от правительства. Наказание за нарушение этой нормы – штраф или лишение свободы до 2 лет, или совокупность наказаний. Коррупционными признаются сделки между любыми лицами по поводу устройства на федеральную государственную службу. Так, уголовно наказуемым является требование денег или имущественных благ, или их получение для содействия в устройстве на государственную службу. Виновный наказывается лишением свободы на один год или штрафом в размере требуемой или полученной суммы, или совмещением обоих видов наказания. Исключение составляет деятельность специальных агентств по найму, имеющих разрешение участвовать в наборе на государственную службу. Антикоррупционное законодательство США носит системный характер. Оно состоит также из правовых актов, регламентирующих лоббистскую, банковскую, биржевую и иные виды деятельности. И хотя это не является гарантией полного искоренения коррупции, в США ее уровень значительно ниже, чем в других государствах. Борьба с коррупцией облегчается тем, что в США фактически нет иммунитетов для должностных лиц. Любой чиновник, включая президента, конгрессменов и сенаторов, может быть привлечен к уголовной ответственности, хотя и в особом порядке, после отстранения его от должности. Другим важнейшим направлением антикоррупционной стратегии США является профилактика коррупции в системе государственной службы. Она основывается на внедрении так называемой «административной морали», представляющей собой этические и дисциплинарные нормы. Впервые Кодекс этики правительственной службы был принят в 1958 г. в виде резолюции Конгресса, в которой было закреплено, что каждое лицо, находящееся на правительственной службе, должно: ▪ ставить преданность моральным принципам и государству выше преданности лицам, партии или государственным органам; ▪ исполнять Конституцию, законы США, постановления органов власти и никогда не поддерживать тех, кто уклоняется от их исполнения; ▪ работать весь трудовой день за установленную плату, прилагая необходимые усилия и мысли для выполнения своих обязанностей; ▪ находить и применять наиболее эффективные и экономичные способы решения поставленных задач; ▪ никогда не прибегать к дискриминации, предоставляя кому-либо специальные блага или привилегии как за вознаграждение, так и без него, не принимать для себя и своей семьи блага или подарки при обстоятельствах, которые могут быть истолкованы как воздействие на исполнение должностных обязанностей; ▪ не давать никаких обещаний, касающихся должностных обязанностей, поскольку государственный служащий не может выступать как частное лицо при исполнении государственной должности; ▪ не вступать ни прямо, ни косвенно в коммерческие отношения с правительством, если это противоречит добросовестному исполнению должностных обязанностей; ▪ никогда не использовать конфиденциальную и служебную информацию для извлечения личной выгоды; ▪ вскрывать случаи коррупции при их обнаружении; ▪ соблюдать эти принципы, сознавая, что государственная должность является выражением общественного доверия. Кодекс, хотя и имел рекомендательный характер, в дальнейшем стал основой правовой регламентации «административной этики» госслужащих США 103. Швеция. Швеция сыбайлас жемқорлықты қабылдау бойынша елдер рейтингінде үшінші орында (Corruption Perceptions Index 2020), ол Transparency International Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы ұйым болып табылады. Дүниежүзілік банк бизнесті жүргізу үшін елді үздік ондыққа қосты. Әрине, бұл әрдайым болған емес – Швецияда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүйесі ондаған жылдар бойы жетілдірілді. Бұл қалай мүмкін болды? - біз бірге түсінеміз. Сыбайлас жемқорлық-әлемдегі тұрақты даму жолындағы басты кедергілердің бірі. Бұл экономиканың өсуін тежейді, мемлекетке деген сенімге нұқсан келтіреді және демократиялық институттар мен адамдардың әл-ауқатына теріс әсер етеді. Өкінішке орай, қазіргі уақытта сыбайлас жемқорлықты толығымен және қайтарымсыз жоюдың белгілі әдістері жоқ, өйткені оны толығымен жеңген елдер жоқ. Бірақ Швецияның тәжірибесі сыбайлас жемқорлықты азайтуға және бақылауда ұстауға болатындығын дәлелдейді. Мұнда сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралардың алғашқы кешені XIX ғасырда қабылданды, ал жүйенің соңғы реформасы 2012 жылы жүргізілді. Міне, шведтік сыбайлас жемқорлыққа қарсы жүйенің 10 негізгі қағидасы. 1. Сыбайлас жемқорлық-бұл тек пара ғана емес Ақшамен бәрі түсінікті, бірақ шенеунік емдеген кофені сыбайлас жемқорлықтың элементі деп санауға бола ма? Бұл оның болашақта оның шешімдеріне әсер ете алатындығына байланысты. Анықтаймыз терминінде. 2021-2023 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс – қимыл жөніндегі ұлттық жоспарда қолданылатын тұжырым: "сыбайлас жемқорлық-бұл өзіне немесе басқаларға заңсыз пайда алу үшін ережені теріс пайдалану". Парақорлықтың, бопсалау мен ұрлықтың заңдылығы Қылмыстық кодексте бекітілген. Бір қызығы, Швед қылмыстық заңнамасында "сыбайлас жемқорлық"термині сөзбе-сөз түрде жоқ. Ақша тікелей араласпайтын қылмыстар жоқ, мысалы, Сенім немесе алаяқтық. Сонымен қатар, Қылмыстық кодексте пара деп санауға болатын нәрсенің сандық және сапалық анықтамасы жоқ. Қонақжайлылық көрінісі (мысалы, сыйлықтар немесе түскі ас) пара деп санала ма, жағдайға, шенеуніктің дәрежесіне және оның одан қандай пайда көргеніне байланысты. Заңнаманы түсіну және оны практикада қолдануды жеңілдету үшін "экономикадағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы Кодекс" (ЖВ. Kod mot korruption i näringslivet). Оның заңды күші жоқ, бірақ өзін-өзі реттеу құралы ретінде қызмет етеді. Оның алғашқы басылымы 2012 жылы бүкіл сыбайлас жемқорлыққа қарсы жүйені реформалауға байланысты пайда болды, ал 2020 жылы құжат толықтырылып, қайта шығарылды. Кодексте заңдардың түсіндірмесін нақты жағдайларда табуға болады. Мысалы, егер шенеунік компанияда аудит жүргізсе, онда оның қарапайым түскі асқа да келісуге құқығы жоқ. Егер оны сол кезде мемлекеттік тендерге қатыспайтын компанияда презентация жасауға шақырса, онда алғыс ретінде гүл шоғын қабылдау өте орынды. Сондай-ақ, шенеуніктерге 200 тәжден (шамамен 20 евро) асатын барлық сыйлықтарды жариялау туралы ұсыныс бар. Мемлекеттік және жеке құрылымдардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы өз актілері мен меморандумдары болуы мүмкін және олардағы нормалар өзгеше болуы мүмкін. Мұндай құжаттарда мүдделер қақтығысы туралы ереже жиі кездеседі-бұл шенеунікті шеттетуге негіз болуы мүмкін. 2. Шенеуніктер де адамдар... ...Олардың себептері адамдық, негізінен экономикалық. Сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендету үшін Швецияда ХІХ ғасырда шенеуніктердің жалақысын көтеріп, жеңілдіктер мен субсидиялардың тұтас жүйесін енгізді. Бұл нәтиже берді: енді отбасын асырау үшін пара алудың қажеті жоқ, жақсы орынды жоғалту қорқынышы алдауды қалайды. Бастапқыда шенеуніктердің жалақысы елдегі орташа жалақыдан бірнеше есе көп болуы мүмкін, содан кейін олар басқаларға қатысты біртіндеп төмендеді, бірақ адалдық бюрократтардың санасына еніп үлгерді. Шенеуніктер кездейсоқ қателіктерден аулақ болуға көмектесетін нақты лауазымдық нұсқаулықтарды алады. Көптеген ведомстволар мен компаниялар қызметкерлерге оқыту курсынан өтуді ұсынады және оларға этикалық стандарттар туралы тұрақты түрде еске салуды қадағалайды. Заңға бағынатын шведтер үшін рұқсат етілген нәрсенің нақты ерекшелігі көбінесе оны кесіп өтпеу үшін жеткілікті. Жеке компанияларда да, мемлекеттік мекемелерде де ішкі бақылау және аудит тетіктері құрылды, олар барлық қызметкерлерге белгілі. Бұл принцип шенеуніктердің қарапайым азаматтарға қарсы иммунитеті мен артықшылықтары жоқ екенін білдіреді. Полицейлер тұрақ үшін айыппұл алады, ал қала құрылысы комитетінің қызметкерлері тұрғын үйге жалпы кезекте тұрады. Тәуелсіз сот жүйесі ешқандай айырмашылық жасамайды-пара алған шенеунік заң бойынша оңай сотталуы мүмкін. 3. Мемлекеттік қызметтер-Парасыз ХІХ ғасырдағы Швецияда бейресми және жартылай ресми төлемдер әдеттегідей болды. "Спортлерлер" – көрсетілген қызметтер немесе құжаттар үшін шағын төлемдер-көптеген мемлекеттік қызметшілердің табысының бөлігі болды. Мұндай айқын сыбайлас жемқорлық элементтері шенеуніктер қосымша ақша тапқысы келгендіктен ғана емес, сонымен бірге мемлекеттік қызметтерді ұсынудың түсінікті және жақсы жұмыс істейтін жүйесі болмағандықтан пайда болды. Жүйенің дамуымен шенеунік тек мемлекет пен қызмет алушы арасындағы делдал қызметін атқара бастады. Егер жақсы дәрі-дәрмектерді немесе әлеуметтік тұрғын үйді қолайлы уақытта тегін алуға болатын болса, онда бұл құқықты шенеуніктерден басқа ешкім сатып алмайды. 4.Ақпаратқа көпшілік алдында қол жеткізу қағидаты іс жүзінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің ең пәрменді құралдарының біріне айналды. Қоғамның жіті назарында қараңғы істер жасау оңай емес. Тек жұмыс туралы ғана емес, шенеуніктің жеке басы туралы да білуге болады. Кез-келген адам салыққа қоңырау шалып, мұндай Андерссон немесе Свенсонның кірісі қандай, ол қайда тұрады, қанша көлігі бар және т.б. сұрай алады. Сонымен бірге, Швецияда жеке деректерді қорғау туралы Еуропалық бас ереже (GDPR) қолданылады-деректер, жариялылық қағидатында көзделгеннен басқа, қатаң қорғалады. Швед парламенті – риксдагтағы жиналыстарға немесе дауыс беруге кез-келген адам келе алады. Туристер үшін бұл бөлек және ақысыз ойын – сауық-сіз жүз жылдық дәліздерге экскурсияға барып, Швед демократиясының ғибадатханасын көре аласыз. Пандемия кезінде, әрине, экскурсиялар тоқтатылды және жиналыстарға қатысу шектеулі Ақпарат берушілер-заң қорғауында Кез келген қызметкер полицияға немесе БАҚ редакциясына қоңырау шалып, жұмыс беруші тарапынан болатын салдардан қорықпай, өз жұмыс орнында сыбайлас жемқорлыққа күдік туралы хабарлай алады. Информаторлар туралы Заң 2016 жылы қабылданды, ал 2021 жылы оларды қорғау шаралары күшейтілді. Заң компаниялар мен ұйымдарға анонимді ішкі ақпарат жүйесін енгізуді ұсынады – осылайша қызметкер алдымен ақпаратты басшылыққа, содан кейін полицияға немесе БАҚ – қа жеткізе алады.
Ұлыбританияда 2017-2022 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегия қабылданды. Оның негізінде – 4 негізгі қағидат (4P-Pursue, Prevent, protect and Prepare) бар, оларды үкімет терроризмге, күрделі және ұйымдасқан қылмысқа және Кірістерді жылыстатуға қарсы күрес жөніндегі қызмет шеңберінде пайдаланады: сыбайлас жемқорлықтан қорғау-мемлекеттік және жеке сектор ұйымдарында ашық және икемді мәдениетті қалыптастыру; сыбайлас жемқорлықтың алдын алу – азаматтардың заңсыз әрекеттерге, оның ішінде кәсіби адалдықты арттыру арқылы қатысуына жол бермеу; сыбайлас жемқорлықты қудалау және жазалау-құқық қолдануды, қылмыстық сот ісін жүргізуді және қадағалауды жүзеге асыратын органдардың тергеп-тексеру, соттық қудалау және құқық бұзушыларды жауаптылыққа тарту бөлігіндегі рөлін нығайту; заңсыз әрекеттерге байланысты келтірілген залалдарды өтеуді қоса алғанда, сыбайлас жемқорлықтың салдарларын Қабылданған стратегия таяудағы бес жылда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша күш-жігер тоғыстырылатын 6 басым бағытты бөліп көрсетеді: тәуекелі жоғары секторларда мемлекет ішінде туындайтын сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайту; халықаралық қаржы орталығы ретінде елдің Сатылмаушылық саясатын нығайту; Мемлекеттік және жеке секторларда парасаттылық қағидаттарын енгізу; мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру және субсидияларды бөлу кезінде сыбайлас жемқорлық көріністерін азайту; тұтастай бизнес жүргізу жағдайларын жақсарту; сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес шеңберіндегі халықаралық Стратегияның әрбір бағыты үшін Үкімет қол жеткізуді жоспарлап отырған негізгі мақсаттар айқындалды және осы үшін қажетті негізгі іс-шаралар белгіленді. Осылайша, бірінші бағыт шеңберінде мемлекет шекаралық бақылау, түрмеге қамау және қамаудағыларды шартты түрде босату, құқықтық тәртіпті қорғау және қорғаныс сияқты салаларда сыбайлас жемқорлық көріністерінің ықтималдығын азайтуды қамтамасыз етуге ниетті. Осы бағыттағы іс-шаралар, мысалы, құқық қорғау органдарында қызметтік экспозиция жасаған адамдарды қорғау тетіктерін құруды қамтиды. Қазіргі уақытта Ұлыбританияда қызметкерлердің бұл санаты (кейбір басқа санаттағы адамдармен қатар) қызметтік әшкерелеумен байланысты қуғын-сүргіндерден қорғалмаған күйінде қалып отыр. Осы бағыт шеңберіндегі тағы бір мақсат сыбайлас жемқорлық тәуекелдері туралы, ең алдымен елдің ұлттық мүдделерін қозғайтын салаларда хабардар болуды арттыру және оларды барынша азайту жөнінде консультациялар беру болып табылады. Осылайша, 2017 жылы Ұлттық инфрақұрылымды қорғау орталығы (Centre for the Protection of National Infrastructure) "сөйлеу – бұл қалыпты жағдай" ("it' s ok to say") бағдарламасын іске қосты, ол ұйымдарға және олардың қызметкерлеріне қызметтік міндеттерін жүзеге асыру барысында байқалған бұзушылықтар мен теріс пайдаланулар туралы ақпаратты ашудың маңыздылығын жеткізуге арналған. Стратегияның екінші бағыты-елдің халықаралық қаржы орталығы ретіндегі қызметінің ашықтығын арттыру-өзінің мақсаттарын қояды: заңды тұлғалардың бенефициарлары туралы ақпараттың ашықтығын арттыру, оның ішінде шетелдік компаниялар туралы осындай мәліметтерді қамтитын ашық тізілім құру (британдық компаниялар үшін мұндай тізілім қазірдің өзінде бар); құқық қорғау органдарының, прокуратура органдарының және қылмыстық сот төрелігі органдарының экономикалық қылмыстарды тергеу жөніндегі қызметін, оның ішінде "криминалдық қаржы туралы" заңды қабылдау нәтижесінде өздеріне берілген өкілеттіктерді пайдалануды қоса алғанда, күшейту, сондай-ақ "үлкен" сыбайлас жемқорлық жағдайларын тергеу және активтерді қайтару үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі халықаралық үйлестіру орталығының қызметін дамыту; кірістерді жылыстатуға және терроризмді қаржыландыруға қарсы күресте қосымша күш-жігер қабылдау; мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетіктерін дамыту және құқық қорғау органдары мен журналистер арасында ақпарат алмасуды қамтамасыз ету. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы Стратегияның келесі бағыты мемлекеттік және жеке секторларда парасаттылық қағидаттарын енгізуді көздейді. Бұл ретте, оны іске асыру шеңберінде ұсынылатын шаралардың ішінде орталық үкіметтің әрбір департаментінде алаяқтық пен сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске (Counter-Fraud and Corruption Profession) жауапты адамдарды тағайындау, сондай-ақ осы жылдың басында жаңартылған Алаяқтықпен күрес жөніндегі Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске қатысты ережелердің функционалдық талаптарына енгізу ниетін атап өткен жөн. Бұдан басқа, үкімет өтініш берушілерді қызметтік әшкерелеу және қорғау туралы қолданыстағы заңнаманың тиімділігін бағалауды және денсаулық сақтау және балаларға әлеуметтік көмек көрсету салаларында өтініш берушілердің қорғалуын күшейтуді қамтамасыз етуді жоспарлап отыр. Сатылмаушылық және ашықтық қағидаттарын дамыту мақсатында корпоративтік басқаруды жетілдіру, сондай-ақ спортта ашықтықты арттыру да осы бағыт бойынша негізгі мақсаттарға кіреді. Мемлекеттік сатып алуда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бөлігінде үкімет, оның ішінде жергілікті өзін-өзі басқару деңгейінде осы саладағы сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін бағалауды жүргізуді, сатып алу жеңімпаздары туралы ақпараттың міндетті түрде жариялануын қадағалауды, сатып алуды және субсидиялауды жүзеге асыру кезінде үлкен деректермен жұмыс істеудің әртүрлі мүмкіндіктерін пайдалануды, сатып алуға қатысушыларға әдістемелік және консультациялық қолдау көрсетуді және өзге де іс-шараларды жоспарлап отыр. Бизнес жүргізу үшін ортаны жаппай жақсарту бағыты бойынша жұмыс басқа елдермен сауда және инвестициялау салаларында сыбайлас жемқорлықтың салдарларын барынша азайту және ашықтығын арттыру бойынша, оффшорлық аймақтарды пайдалану ерекшеліктерін және дью-дилидженс рәсімінің халықаралық стандарттарын қолдануды қоса алғанда, қаржыландырудың, оның ішінде экспорттық үздік практикаларды енгізу, қолдау көрсету, оның ішінде жоғары тәуекелді шетелдік нарықтарда өз қызметін жүргізетін британдық компанияларға консультациялық қолдау көрсету бойынша өзара іс-қимыл арқылы жүргізілетін болады, сондай-ақ бизнес-сектордың сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі ұжымдық іс-қимылдарын қолдау. Стратегия шеңберіндегі халықаралық қызмет бірінші кезекте бенефициарлық меншік, өндіруші компаниялардың қызметі, мемлекеттік қаржы және келісімшарттар жасасу салаларындағы ашықтықты арттыруға жәрдемдесуді көздейді. Мұндай іс-шараларды, оның ішінде дамушы елдерге және жанжалға ұшыраған тұрақсыз мемлекеттерге көмек көрсету арқылы іске асыру жоспарлануда. 105. Латвия. 106. Грузияда жемқорлыққа қарсы күрес. 107. Сингапурда жемқорлыққа қарсы күрес. 108. Грузияда жемқорлыққа қарсы күрестің ерекшеліктері. 109. Сингапурда жемқорлыққа қарсы күрес ерекшеліктері. 110. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдыңтконституциялық негіздері. жүктеу/скачать 186,51 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|