2.2 Пән туралы мәлімет
Пән атауы: Табиғат пайдалану экономикасы
Курс бір семестр оқытылады. Семестр 15 оқу аптадан және 1 апта сессиядан тұрады. Бір аптада 1 кредит сағат, әр кредит-сағат бір байланыс сағаттан (дәріс) және бір сағат оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ)тұрады.
Кредиттің аптаға бөліну кестесі:
Сабақтар
|
Өткізу уақыты
|
Сабақтар
|
Өткізу уақыты
|
Байланыс сағаты 1
(1 дәріс)
|
50 мин.
|
ОЖСӨЖ
|
50+50 мин.
|
Байланыс сағаты 2
(2 дәріс)
|
50 мин.
|
ОЖСӨЖ
|
50+50 мин.
|
Кредит саны –3
Өту орны: № 2 оқу ғимараты, сабақ кестесі бойынша
Оқу жоспарынан көшірме:
Курс
|
Семестр
|
Кредит саны
|
Дәрістер
|
Практика
|
СӨж
|
ОЖСӨЖ
|
Бақылау
түрі
|
2
|
1
|
2
|
30
|
15
|
23
|
23
|
емтихан
|
Кіріспе
Курстың қысқаша сипаттамасы.
Бүкіл адамзат қоғамының даму тарихы-табиғат пен адамзаттың қарым-қатынасынан тұрады. Осы уақыттың барлығында да табиғат адамзаттың өмір сүру ортасы, материалдық байлық көзі болып келеді. Қоғамның өндірістік дамуына байланысты адамның табиғи ортаға әсері: табиғат байлығын, табиғи күштерді пайдалануы артып келеді.
Табиғат байлығын пайдалану қарқының артуы халық санының өсуіне де байланысты. Сонымен қатар табиғат байлығы қорының шексіз еместігін де ескерген жөн.
Табиғат пайдалану экономикасы пәні - қоғамдық өндіріс кезінде қалыптасатын қоғам мен табиғат арасындағы экологиялық, экономикалық қатынастар болып табылады. Осы пән табиғат пайдалану процестерінде туындайтын экономикалық заңдылықтарды, өндірістің табиғи ортаға тигізетін әсерін және оның кері әсерінен қорғануды ұйымдастыруды; халық шаруашылығын табиғат ресурстарымен қамтамасыз ету жағдайларын, оны қалай пайдалану керектігі жөнінде жоспарлауды; табиғат байлығын неғұрлым тиімді пайдалану, табиғи ортаны қорғау мүмкіндіктерінің тиімділігін айқындау жолдарын; табиғат байлығын тиімді пайдалануды, табиғи ортаны қорғауды басқарудың экономикалық механизмін, оны жетілдіру бағыттары мен жолдарын зерттейді.
Курстың мақсаты. Студенттердің табиғатты тиімді пайдаланудың негізделген жолдарын іздестіруді және табиғат қорғау шараларын жүзеге асырудың экономикалық тиімділігін анықтауға, сонымен қатар ұлттық шаруашылыққа қоршаған ортаның ластануының экономикалық бағасын беруге үйрету.
Курстың міндеті.
қоршаған ортаны қорғау проблемаларына кешенді жолдар іздестіру;
халық шаруашылығында табиғат байлығын тиімді пайдалану;
табиғатты қорғау;
табиғат ресурстарын экономикалық бағалау әдістерін оқыту;
экономикалық басқару механизмін зерттеу және жетілдіру;
табиғат қорғау шараларын жүзеге асырудың экономикалық тиімділігін анықтау;
экономикаға, қоршаған ортаға, қоғамға келтірілетін зияндарды бағалау әдістерін оқып үйрету;
табиғат ресурстарын пайдалануды басқару, қоршаған ортаны қорғаудың және тиімді табиғат пайдаланудың стратегиялық бағыттарын оқып білу.
Студенттер табиғат пайдалану процестерінде туындайтын экономикалық заңдылықтарды, өндірістің табиғи ортаға тигізетін әсерін және оның кері әсерінен қорғануды ұйымдастыруды білуі керек.
Студенттер практикалық дағды алуы керек:
табиғат ресурстарының бөлек түрлері бойынша экономикалық бағалау жүргізу және қоршаған ортаны ескеріп табиғат ресурстарына кешенді бағалау жүргізу;
қоршаған ортаға келтірілетін зияндарды экономикалық, экологиялық және әлеуметтік бағалау жүргізу;
қоршаған ортаны қорғау шараларынның экономикалық тиімділігін анықтау;
табиғат ресурстары мен қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемдерді білу.
Қазіргі жағдайдағы қоршаған ортаны қорғауда пайдалынатын формалары мен әдістерні және іс-әрекеттерін білу сұрақтары бойынша құзыретті болуы.
Пререквизиттер: Экономикадағы математика, Әлеметтану, Философия Микроэкономика, Макроэкономика, Экономикалық теория, Экология, Экологиялық менеджмент
Постреквизиттер: Статистика, Кәсіпкерлік, Өндірісті ұйымдастыру және кәсіпорын менеджменті
2.4 Сабақ мазмұны мен кестесі
1 Апта
1 Кредит сағат
Тақырып 1«Табиғатты пайдаланудың теоретикалық аспектілері».
Дәрістің мазмұны:
1. Табиғат пайдалану экономикасының пәні, мақсаттары және зерттеу әдістері
2. Табиғат ресурстары-табиғат пайдалану экономикасының объектісі ретінде
3. Табиғат ресурстарының жіктелуі
Әдебиет:
Практикалық сабақ тақырыбы: Табиғатты пайдаланудың теоретикалық аспектілері
Практикалық сабақ мазмұны:
Курстың мақсаты мен міндеттері
Табиғат ресурстары, оның маңызы және жіктелуі
Табиғат пайдаланудың заңнамалықтары мен принциптері
Әдебиет: 1,2,3, 4,5,6,8
ОЖСӨЖ мазмұны:
1. Табиғат пйдалану түсінігі, түрлері мен формалары
2. Табиғат пайдаланудың әлеуметтік-экономикалық мәні және құрамдас бөлігі
Әдебиет:
СӨЖ
2 Апта
2 Кредит сағат
Тақырып 2 «Табиғатты қорғау және табиғат ресурстарын тиімді пайдалану экономикасы»
Дәрістің мазмұны:
1. Қоршаған ортаны қорғаудың принциптері және объектілері
2. ҚР-дағы табиғат пайдалану мақсаттары мен дамуы
3. Қоршаған ортаны қорғаудың экологиялық негіздері
Әдебиет:
Практикалық сабақ тақырыбы: Табиғатты қорғау және табиғат ресурстарын тиімді пайдалану экономикасы
Практикалық сабақ мазмұны:
Қоршаған ортаны қорғаудың мақсаттары, принциптері
ҚР-да табиғатты пайдалану
Экологиялық проблемалар және оның ерекшеліктері
Тапсырма 1.
Келесі кесте мәліметтері бойынша келесі жылдық қуатымен өнім өндіруші 5 кәсіпорынды пайдалана отырып пайданы, рентабелділігін, шеткі шығындарды, дифференциалдық рентаны анықтаңыз
Көрсеткіштер
|
Белгіленуі
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
VI
|
Жылдық қуаты, мын. т
|
|
50
|
100
|
150
|
200
|
250
|
Бір өнімнің өзіндік құны, тг/т
|
C
|
85
|
70
|
60
|
55
|
65
|
Өндірістік негізгі және айналым құралдарының құны , млн тг.
|
К -
|
2,0
|
3,0
|
3,5
|
5,0
|
7,0
|
Бір өнім ұүріне баға /Ц/ - 80 тг/т.
Әдебиет: 1,5,6,9,10,22
ОЖСӨЖ мазмұны: «Табиғатты қорғау және табиғат ресурстарын тиімді пайдалану экономикасы».
Әдебиет:
3 Апта
3 Кредит сағат
Достарыңызбен бөлісу: |