Қосымша Ә
Фольклорлық ойындар: санамақтар, өлеңдер, өтірік өлеңдер:
«Қуырмаш» ойыны.
Қуыр, қуыр, қуырмаш,
Тауықтарға тары шаш.
Балапанға бидай шаш,
Балаларға тәтті шаш .
- дей келіп, жұмылған әр саусақты жеке-жеке ашарда:
Сен түйеңе бар,
Сен жылқыға бар.
Сен сиырға бар,
Сен қойыңа бар,
Сен үйде отырып
Шешеңе көмектес.
«Бала, бала, балақан» ойыны
Бала, бала, балапан,
Қане, қайсы, алақан.
Саусақтарың әйбат,
Былай-былай ойнат.
Бала, бала, балапан,
Қане, қайсы, алақан?
Саусақтарың әйбат,
Былай-былай ойнат.
«Орманның емшiсi» ойыны
Орманның бiз емшiсiмiз,
Тоқ, тоқ, тоқ (үстелді үш рет ұрады).
Құрт бiткендi жоқ етемiз,
Жоқ, жоқ, жоқ (қимыл көрсетедi).
Тоқ, тоқ, тоқ,
Жоқ, жоқ, жоқ.
«Қошақан» өлеңі
Қошақаны қойдың,
қайда қалып қойдың.
Бұлтиып тұр бүйірің,
қай өрісте тойдың.
«Торай» өлеңі
Томпаң, томпаң торай
дауысының зор-ай.
Дөкей бола қаласың,
толысымен он ай.
«Лақ» өлеңі
Секең, секең ей, лақ,
жүрмін саған кейіп-ақ,
демалмасаң болмай ма,
секеңдемей бір уақ.
«Торғай» өлеңі
Торғай, торғай - тоқылдақ,
жерден тары шоқып ап.
Бөтегесі бұлтиып,
шиқ-щиқ етіп отырмақ.
"Буги - вуги" өлеңі
Буги-вуги
Қолды (рука) алға созайық,
Одан артқа апарып,
Тағы алға әкеліп,
Сәл сілкілейміз бәріміз.
Біз билейміз буги-вуги
Айналамыз буги-вуги
Шапалақтап қолымызбен
Осылай хлоп-хлоп.
Аяқты (нога) алға созайық,
Одан артқа апарып,
Тағы алға әкеліп,
Сәл сілкілейміз бәріміз.
Біз билейміз буги-вуги
Айналамыз буги-вуги
Шапалақтап қолымызбен
Осылай хлоп-хлоп.
Мұрынды (нос) алға созайық,
Одан артқа апарып,
Тағы алға әкеліп,
Сәл сілкілейміз бәріміз.
Біз билейміз буги-вуги
Айналамыз буги-вуги
Шапалақтап қолымызбен
Осылай хлоп-хлоп.
Құлақты (ухо) алға созайық,
Одан артқа апарып,
Тағы алға әкеліп,
Сәл сілкілейміз бәріміз.
Біз билейміз буги-вуги
Айналамыз буги-вуги
Шапалақтап қолымызбен
Осылай хлоп-хлоп
Е.Тиличеваның «Иә-иә-иә!» өлеңі
Иә-иә-иә! Да-да-да!
Қол соғамыз бәріміз –
Иә-иә-иә-иә.
Аяқты іске қосамыз –
Иә-иә-иә-иә.
Би биледік, ән салдық –
Иә-иә-иә-иә.
Аяқ бұлғаймыз бәріміз -
Иә-иә-иә-иә.
Е.Тиличеваның «Тихо – громко!» өлеңі
Балалар шапалақтаймыз,
Балалар шапалақтаймыз,
Ақырын-ақырын соғамыз,
Ақырын-ақырын соғамыз,
Енді қатты соғамыз,
Енді қатты соғамыз,
Аяқпен топ-топ босамыз,
Аяқпен топ-топ босамыз,
Ақырын-ақырын топ-топ-топ,
Ақырын-ақырын топ-топ-топ,
Енді қатты босамыз,
Нық-нық, нық-ыақ босамыз.
«Сұр қояным» өлеңі
Сұр қояным отыр,
Құлақтарын қозғалтып.
Былай, былай
Құлақтарын қозғалтып.
2. Қоян отырса суық,
Аяғын жылытайық.
Хлоп-хлоп-хлоп-хлоп,
Аяғын жылытайық.
«Қоян» өлеңі
Қоянға тұру суық,
Қоянға секіру керек.
Ытқып-ытқып,
Қоянға секіру керек.
Е.Тиличеваның «Үйықта ғой, аюым» өлеңі.
Біздің қонжық үйқтамайды
Кандай бұзық ол.
мен оны әлдилеймін
Әлди, әлди, әлди, әлди.
Қане бесікке жата ғой,
Тәтті ұйқыға бата ғой.
Мен де ұйқтап барамын
Әлди, әлди, әлди, әлди.
Таңертең мен тұрам да,
Тауықтарға қараймын.
Бәрі түгел жүр ме деп,
Балапанды санаймын.
«Мысық» өлеңі
Пеш устинде мысык отыр,
Мысык козин кысып отыр
Тышкан кашан устаймын деп
Тагаты жетпей, тосып отыр
«Алдар көсе» өлеңі
Мен Алдармын, Алдармын
ағасымын балалардың
ақылы жоқ, сөзі көп
теңдесімін шалдардың
Мен Көсемін, Көсемін
бай мен бекке өш едім
кедейлердін жолына
көңілімді төседім
Мен Алдармын, Алдармын
қол жетпейтін заңғармын
сөзін сөйлеп досымнын
қарапайым жандардың
Мен Көсемін, Көсемін
елмен бірге өсемин
қайтарамын байларға
кедейлердің есебін
«Саусақтар» өлеңі
Жалғыз саусақ тіпті де,
Ұстай алмас жіпті де.
Екі саусақ бірікті,
Ине қолға ілікті.
Үш саусағым орамды,
Жүгіртеді қаламды.
Өнерлі екен он саусақ,
Қала салсақ, жол салсақ.
«Құмырсқа» өлеңі.
Ұзын мұртты құмырсқа,
Келе жатыр жұмысқа,
Алды допты орнынан,
Солға бұрылды,
Оңға бұрылды,
Қойды допты орнына.
«Қорбаңдаған аю» өлеңі
Қорбаңдаған аюдың
Құлпынайы көп екен.
Теріп, теріп алайық,
Қалтамызға салайық.
«Ұзын құлақ сұр қоян» өлеңі
Ұзын құлақ сұр қоян,
Естіп қалып сыбдырды,
Ойлы қырлы жерлермен
Ытқып ытқып секірді.
Қарап еді артына
Қиығын сап көзінін
Келе жатқан томпаңдап
Көжегі екен өзінің.
«Анашым анам» өлеңі
Анашым анам,
Ризамын саған.
Тіліңді алам,
Ақылды болам.
«Айгөлек» өлеңі
Ақ көйлегім үстімде
Би билесем "Айгөлек"
Қой демейді ешкім де
Шаршамаймын дөңгелеп.
Достарым бар қуанып,
Тамашалар кештерде.
Тал шыбықтай бұралып
Биші болам өскенде
«Көзі, көзі» өлеңі
Көзі, көзі,
Мұрыны, аузы,
Қол, аяғы кіші.
Бәрінен үлкен іші.
Бұл кім бөтен?
Жоқ. Бұл менің бөпем!
«Бесік жырлары, жұбатулар».
Менің бөпем қайда екен?
Қыздарменен тойда екен.
ТОйда не ғып жүр екен?
Алма теріп жүр екен.
Қызыл алма қолында,
Қыздар оның соңында.
***************************
Жылама, бөпем, жылама,
Жылағанмен бола ма?
Жылама, бөпем, жылама,
Анашыңды қинама.
Анаң сүйер "алмам" деп,
Иісің тәтті балдан деп.
Қолыңа берем сылдырмақ,
Сылдырлат та алдан деп.
Әкең сүйер "алмам" деп,
Атаң сүйер "балжан" деп.
Сен тұрғанда балдай боп,
Балды аузыма салман деп.
Апаң сүйер "қарғам" деп,
Осы емес пе ед арман деп.
Етің қызыл алмадай,
Бетің аппақ қардан деп.
Менің бөпем қайда екен?
Қыздарменен тойда екен.
ТОйда не ғып жүр екен?
Алма теріп жүр екен.
Қызыл алма қолында,
Қыздар оның соңында.
Менің қызым (сәбидің атын айтуға болады) қайда екен?
Қыздарменен тойда екен.
Тойда болса, тойласын
Орамалын жоймасын (қолына білезік жинасын)
Біздің әже қайда екен?
Көршілерде тойда екен.
Тойда болса, отырсын
Қалтасын кәмпитке толтырсын!
Біздің Ильяс қайда екен?
Қыздарменен тойда екен.
Тойда болса, отырсын
Қалтасын суперқарға толтырсын!
Біздің мама қайда екен?
Папаменен тойда екен.
Тойда болса, отырсын
Қалтасын киндерсюрпризге толтырсын!
Біздің папа қайда екен?
Мамаменен тойда екен.
Тойда болса, отырсын
Қалтасын айфонға толтырсын!
«Жаңбыр» өлеңі
Жаңбыр жауып басылды,
Аспан шайдай ашылды.
Көкте қызыл жасылды,
Кемпірқосақ асылды.
«Ак коян» өлеңі
Ак коян туршы,
козинды жушы,
айнага карашы,
шашынды тарашы. Билеп- билеп берши
«Аяз атаны мазақтау» өлеңі
Биздин Аяз атанын,
Узын екен сакалы,
хи-хи-хи, ха-ха-ха,
Узын екен сакалы!
Биздин Аяз атанын,
Улкен екен байпагы,
хи-хи-хи, ха-ха-ха,
Улкен екен байпагы!
Биздин Аяз атанын,
Улкен екен дорбасы,
хи-хи-хи, ха-ха-ха,
Улкен екен дорбасы!
«Мама» өлеңі
Тiс ауырса, бас ауырса
Мамам дэрi бередi
Барлык бала, барлык ана
Оны жаксы коредi
«Алма кеттi домалап» санамағы
Алма кеттi домалап
Коше бойын жагалап
Кiм алманы табады
Сол ойыннан шыгады
«Кел, балакан, балакан» өлеңі
Кел, балакан, балакан,
Шапалакта алакан,
Жяй-жяй-жяй,
Шапалакта алакан!
Такылдатпа таякты,
Акырын бас аякты,
Жяй-жяй-жяй,
Акырын бас аякты!
«Аяз ата кандайсын?» өлеңі
Аяз ата кандайсын?
Токсандагы шалдайсын
Отирик сакал киип алып
Балаларды алдайсын
«Таңғы жаттығу»
Таңертең тұрып шынығамыз, (потягивается)
Еңбек етіп тынығамыз. (засучивает рукава)
Ешбір жалқау болмаймыз, (мотает головой)
Ауырмаймыз сонда біз. (отрицательный жест указательным пальчиком)
Қыста коньки тебеміз, (ножками скользит как на коньках)
Көктемде ағаш егеміз. (копает лопатой)
Жазда суға шомылып, (техника плавания кролем на груди)))
Күзде алма тереміз. (собирает яблоки с дерева)
«Айналайын баладан» өлеңі
"Айналайын баладан,
Тауып алған даладан,
Далада бала жата ма?
Түсіп қалыпты шанадан"
«Қуыршақ» өлеңі
Бізде де бар қуыршақ,
Аю, қоян, құлыншақ.
Қуыршақтар ойнайды,
Айтқаныңды тыңдайды.
Тыңдамаса егерде,
Ойнамайды бізбен де!
Қосымша А
Дидактикалық ойындар
«Көліктерді гараждарға орналастыр» ойыны
Дидактикалық тапсырма: басты түстердің күнделікті айтылуын қалыптастыру; түсі бойынша көліктерді айыра білу; аталған түсті басқа үш түстерден айыра білу; грамматикалық жұмыстарды қалыптастыру – зат есімді түсті білдіретін сын есіммен салыстыру.
Материал: басты түстермен боялған кубиктер мен кірпіштер; аталған түстердегі ойыншық машиналар;
Басшылық: тәрбиеші балаларға машиналарды көрсетеді. Гараждың не үшін қажет екендігін балалардан сұрайды. Гараж қандай болуы тиіс? Көлікті гаражға кіргізу үшін не істеу қажет?
Балаларға әр түрлі түстегі құрылыс материалдарын көрсетеді. Екі түстен- көк және сары түстен бастау қажет, кейіннен қызыл және жасыл түстерді енгізу қажет. Балалар қателеспей екі түстегі затты айыруды үйренгенде, оларға барлық төрт түске боялған ойыншықтарды ұсынуға болады. Тәрбиеші балаларға кірпіштерден гараж құрастыруды ұсынады. Құрылыстың бірнеше тәсілдері бар. Балаларға жолда тұрған көліктерді қарастыруды ұсынады. Тәрбиеші әр көлікті көрсете отырып, оның қандай түске боялғандығын сұрайды. Егер балалар аталған көлік түсін сенімсіз атаса басқа нұсқа қолданылады: тәрбиеші бір түсті атап, аталған түске боялған көлікті тауып беруді сұрайды.
Тәрбиеші еденде бордың көмегімен жол суретін салады. Балаларға ойын ойнауды ұсынады: тәрбиешінің айтқандарын тыңдап,аталған түстегі гаражды тауып, машинаны гаражға кіргізеді.
«Шырша және саңырауқұлақ» ойыны
Достарыңызбен бөлісу: |
