Жойқын тартылыс күші арқылы бүкіл материя мен жарық нұрын еш жібермей, өзіне тартып ала алатын, массасы өте ауыр


Гравитациялық толқындардың негізгі сипаттамалары мен шығу тегі



бет3/4
Дата16.06.2023
өлшемі86,87 Kb.
#101805
1   2   3   4

Гравитациялық толқындардың негізгі сипаттамалары мен шығу тегі


Біз гравитациялық толқындарды соңғы жылдары физика саласындағы маңызды жаңалықтардың біріне айналдыратын қандай репрезентативті сипаттамалар бар екенін көреміз. Бұл кеңістік-уақыт өлшемдерін оның бастапқы күйіне оралуына мүмкіндік бермей кеңейте алатын етіп өзгертетін бұзылулар. Негізгі сипаттамасы - олар жарық жылдамдығында және барлық бағытта таралуға қабілетті. Олар көлденең толқындар және оларды поляризациялауға болады. Бұл оның магниттік функциясы да бар екенін білдіреді.
Бұл толқындар энергияны жоғары жылдамдықта және өте алыс кеңістікте тасымалдай алады. Мүмкін, гравитациялық толқындар туралы туындаған күмәндердің бірі оның шығу тегі толығымен анықталмайтындығында. Олардың әрқайсысының қарқындылығына байланысты әр түрлі жиілікте пайда болуы мүмкін.
Толығымен түсініксіз болғанымен, гравитациялық толқындардың қалай пайда болатындығын анықтауға тырысатын көптеген ғалымдар бар. Оларды қалай құруға болатынын көрейік:

  • Екі немесе одан да көп массаның кең денелері өзара әрекеттескенде. Ауырлық күшінің күшіне енуі үшін бұл массалар үлкен болуы керек.

  • Екі қара тесік орбиталарының көбейтіндісі.

  • Олар екі галактиканың соқтығысуынан пайда болуы мүмкін. Бұл күнде бола бермейтін нәрсе екені анық

  • Олар екі нейтронның орбиталары сәйкес келген кезде пайда болуы мүмкін.

Анықтау және маңыздылығы


Енді LIGO ғалымдары толқындардың осы түрлерін қалай анықтай алғанын қысқаша талдап көрейік. Біз олардың микроскопиялық көлемдегі бұзылуларды тудыратынын және оларды тек жоғары технологиялық дамыған құрылғылардың көмегімен анықтай алатынын білеміз. Мен бұл құрылғылардың өте нәзік екенін де ескеруім керек. Олар интерферометрлердің атымен белгілі. Олар бір-бірінен бірнеше шақырымдық туннельдер жүйесінен тұрады және L түрінде орналасқан.Лазерлер айналарынан секіретін және өту кезінде кедергі келтіретін осы километрлік туннельдер арқылы өтеді. Гравитациялық слингшот пайда болған кезде оны кеңістіктегі уақыттағы ілгек анықтай алады. Тұрақты түзіліс интерферометрде кездесетін айналар арасында жүреді.
Гравитациялық толқындарды анықтай алатын басқа құралдар радиотелескоптар болып табылады. Мұндай радиотелескоптар пульсарлардан шыққан жарықты өлшей алады. 

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет