Social, Mentality and Researcher Thinkers Journal
smartofjournal.com / editorsmartjournal@gmail.com / Open Access Refereed / E-Journal / Refereed / Indexed
15
Каспий албырты (Salvo trutta caspius) албырттар тұқымдасының бір түр тармағы. Негізінен
Каспий теңізінің оңтүстік батыс аймағын мекендейді Солтүстік
Каспийде сирек
кездеседі.Каспий албырты албыртардың ішіндегі ең ірісі; ұзындығы 100 см; салмағы 2,7 кг;
бул өткінші (өрістегіш балық) алғашқы кезде өзенде одан кейін теңізге шығып жыныстық
жағынан жетіледі. Каспий албырты 10 жылдай тіршілік етеді.Шабақтары
жәндіктердің
дернәсілдерімен, ересектері балықтармен (атерина, май шабақ) қоректенеді. Каспий
албыртының Қазақстан бөлігінде мекендейтіндерінің тіршілігі аз зерттелген.
Алғашқы
жылдар өзенде, кейін теңізге шығап, онда 3-5 жасында жыныстық жағынан жетіледі.
Уылдырығын (45 мыңға дейін) өзеннің түбіндегі
малта тасты жерлерге , қазан – қаңтар
айларында (судың температурасы 3-13
0
С-қа жеткенде) шашады, ұрығы 26-90
тәулік
аралығында жетіледі.Теңізге шықпай тек өзенде тіршілік ететін аталықтары да болады.
Каспий албырты Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген (1996ж).
Каспий албырты
Каспий қаязы (Barbus brachycephalus caspius) – Арал қаязының түр тармағы, өткінші балық.
Негізінен, Каспийдің оңтүстік бөлігінде тіршілік етіп, теңізге оңтүстік және батысынан құятын
өзендерге өрістейді. Дене тұрқы – 56-76 cм, салмағы 3-6 кг-дай болады. Жалпы
морфологиялық белгілері Арал қаязына ұқсас. Жыныстық жетілуі 5 жастан басталады.
Уылдырық шашу үшін сәуірдің аяғынан тамызға дейін Жайыққа өрлейді.
Көктемде
өрлегендері судың температурасы 21-23
0
С-қа жеткенде уылдырығын (115-1259 мың) ағысқа
шашады. Каспий қаязы өзен шаяндарымен, су жәндіктерімен қоректенеді.
Қазақстан
суларында ешуақытта саны көп болған емес, сондықтан кәсіптік маңызы шамалы.
Каспий қаязы
