Social, Mentality and Researcher Thinkers Journal smartofjournal.com / editorsmartjournal@gmail.com / Open Access Refereed / E-Journal / Refereed / Indexed 13
Бекіре тәрізділер (лат. Acіpenserіformes) — сүйекті балықтардың шеміршекті-сүйекті балықтар класс тармағына
жататын отряды
.
Каспий теңізінің кәсіптік балықтары Бекіре тұқымдастар
Орыс бекіресі, курин бекіресі
Каспийдің қарапайым майшабағы
Алабұға тұқымдастары
Каспийлік алабұға, ақбалық, лақа
Шортан тұқымдастар
Қарапайым шортан
Жайын тұқымдастар
Еуропалық жайын
Теңіз инелері тұқымдастар
Каспийлік ине- балық
Кефаль тұқымдастар
Сингиль, үшкіртұмсық
Атерин тұқымдастар
Каспийлік атерина
Карп тұқымдастар
Солтүстік каспийлік қаракөз, курин қаракөз, шығыс табаны, сазан
Каспий ит балығы (PHOCA CASPICA) – ескекаяқтылар отряды, итбалық тұқымдасына
жататын жануар. Оны қазақ тілінде түлен деп атайды.Дене тұрқы 125-160 см, салмағы 65-80
кг. Суда тіршілік етуіне байланысты дене құрылымында сол ортаға бейімделуі басым. Мойны
денесімен тұтасып біткен, сондықтан басы айқын бөлектеніп көрінбейді; құлақ қалқаны
болмайды; аяқтары ескек тәрізді, башайларының арасында қалың тері жарғақтары болады.
Қара түсті арқасында теңбіл дақтары айқын көрінеді, бауыры ақшыл болады. Каспий
итбалығы тек Каспий теңізінде ғана мекен етеді. Еділ мен Жайық өзендерінің төменгі
ағыстарында сирек те болса кездесіп қалады әсіресе, солтүстік бөлігіндегі аралдарда қыс
айларында көбірек ұшырасады. Тіршілігінің көбі суда өтеді.Тек түлейтін, шағылысатын және
балалайтын кезде ғана теңіздегі аралдарға немесе мұз үстіне шығады. Шағылысуы ақпанның
ортасынан наурызға дейін созылады. Бір жылдан кейін 1 кейде 2 күшік табады. Ақүрпегін
аналығы майлы сүтімен 34 тәуліктей қоректендіреді. 2-3 айда әбден семірген ақүрпегін (май
итбалық) деп, ал бір жылдан кейін терісінің реңі бірнеше рет өзгергендіктен «қара итбалық»
деп атайды. Терісімен майы өте бағалы болғандықтан кәсіптік маңызы бар. Ересек түлен күзге
қарай бойына 45-75 кг-дай май жинайды. Ол медицинада және парфюмерияда
қолданылады.Каспий теңізінде шамамен 400-450 мыңдай Каспий итбалығы мекендейді.
