Жоспар: I. Кіріспе II. Негізгі бөлім
жүктеу/скачать 0,87 Mb.
|
Қосымша жыныс бездері222
| Қуық асты безінің қабыну процестері дененің қабынуы (бұқалардағы корпускулалық бөлік) және борпылдақ бөліктің қабынуы (бұқалар мен қошқарларда) болып бөлінеді. Қуық мойнында тікелей орналасқан және ампула мен везикулярлы бездің шығару жолдарымен тығыз байланысты простата безінің корпускулалық бөлігінің ерекше құрылымы ампулит пен везикулитпен жалғасқан кезде қабынудың простатаға өтуінің негізгі себебі болып табылады. Бұл жағдайда простата безінің корпускулалық бөлігінің катаральды қабынуы дамиды. Ректалды зерттеу кезінде қуық асты безінің басы 2-2,5 есе қалыңдайды, тығыз, өте ауыр, бұл омыртқаның иілуімен көрінеді, ал жануар өзін тексеруден босатуға тырысады, тепкілейді. Қуық асты безінің қабынған корпускулалық бөлігінің зәр шығару каналын қысуына байланысты зәр шығару аз мөлшерде ауырады.
Бульбуретральды аденит (куперит). Бульбуретральды бездің іріңді қабынуы сирек кездеседі, бірақ айқын клиникалық белгілері бар. Сиатикалық деңгейде, уретральды каналдың бүйірінде, ортаңғы сызықтың бір немесе екі жағында шектеулі ісіну пайда болады. Ісіну өте ауыр және тығыз. Зәр шығару қиын, зәр жұқа ағынмен шығарылады. Кейде колик тәрізді белгілер байқалады, бұл уролитияға дұрыс диагноз қоюға әкеледі. Несеп-жыныс каналының сол жағында немесе оң жағында, бульбуретральды бұлшықеттің жоғарғы жиегінен жоғары, тығыз, ауыр, сопақша пішінді түзілім байқалады. Аутопсия кезінде олар купер безінде волог жаңғағының көлеміндей абсцесс табады. Бездің капсуласы өте тығыз, оның қалыңдығында микроабсцесс бар. Қорытынды Еркек малдарда жыныс безі ретінде жұп жұмыртқалар саналады, бұнда аналық жасушы, сонымен қатар жыныс гормондары түзіледі. Эстрадиол және оның метаболиттары – эстрон және эстриол – ұрғашы жыныс бездерінің дамуы мен өсуін реттейді, жыныс циклының регуляциясына қатысады, зат алмасуға қатысады. Прогестерон – жұмыртақаның сары дене гормоны, аналық жасуша ұрықтануының дұрыс дамуын қамтамасыз етеді. Еркектерінің ағзасында тестостеронның әсерінен, қандайда бір мөлшерде жұмыртқада пайда болады, фолликулдардың қалыптасуы және жыныс циклының реттелуі жүзеге асады. Ішкі секрецияда без ретінде пайда болатын гормондар зат алмасуға және жалпы мал ағзасының өмір сүру процесіне әсер ететін қабілетке ие болады. Ағзадағы бездердің бұл тобының секрециялық функциясының бұзылуы (төмендеуі немесе жоғарылауы) арнайы ауруларға әкеледі – зат алмасудың бұзылуы, бойының өсуінің және жыныстық мүшелерінің дамуының бұзылуы және т.б. Жыныс бездерінің қабынуынан бірнеше аурулар туындап отырады. Мысалы: ампулит-сперматозоидтар ампуласының қабынуы. Көбінесе бұл эпидидимис пен сперматозоидтардың (деферентит) жалғасуымен байқалады, катаральды немесе іріңді ампулит түрінде жүреді. Катаральды ампулит. Ректалды зерттеу кезінде ампулалар үлкейген, тығыз және ауыртпалықсыз; қынап каналына дейінгі сперматозоидтар ісінген, тығыз, ауырады. Ауру безден эпидидимис патологиясы байқалады. Везикулит (спермоцистит) — везикулярлы бездің зақымдануы. Барлық аднексальды жыныс бездерінің ішінде бұл без жиі зардап шегеді. Онда катаральды-іріңді немесе іріңді процестер дамуы мүмкін. Ветеринарияда толыққанды жыныстық жетілген еркек малды бұқа деп, ал толық жетілген ұрғашы малды сиыр , жартылай жетілмегендерін бұзаулар деп атайды. Толық жетілмеген еркек малды бұқашық, ұрғашы малды тайша деп алғашқы ұрықтанғанға дейін атайды, ал осы кезден бастап туғанға дейін қашар дейды. Піштірілген 2-жастағы бұқашықтарды өгіздер деп атайды. Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Биология:Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған оқулық. . Алматы: Атамұра, 2008. ISВN 9965-34-812-Х 2. https://nsau.edu.ru/htmldocs/4728/390.html 3. Қ.Жаңабеков, Е.Мақашев. Жануарлар анатомиясы. Алматы, «Білім», 1996, 591 бет. 4. Юдичев Ю.Ф., Ефимов С.И., Хонин Г.А. и др. Анатомия домашних животных. Омск, 2003, стр. 301 5. В.Ф. Вракин. Морфология сельскохозяйственных животных. Г.И. Валл. Латинский язык, М:, ВШ, 1990 стр. 185 жүктеу/скачать 0,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|