Жоспар: Кіріспе Теориялық аспект

Сатып алушыларға салынатын салық. Мемлекет сатып алушының сатыпалған тауарының әрбір бірлігіне t мөлшерде салық салады.D – сұраныс қисығы тауардың белгілі көлемін сатып алу үшін сатып алушылар төлеуге келісетін ең жоғары бағаны көрсетеді. Егер оларға салық төлеу керек болса, онда олар алдыңғы бағадан t бірлікке аз бағамен ғана сол тауардың көлемін сатып алуға келіседі, яғни сұраныс қисығы t бірлікке төменжылжиды. Жана тепе-теңдікте салықты енгізгеннен кейін сатушылар р'(е) бірліктерді алады, ал сатып алушылар салықпен бірге р'(е)+ t бірліктерді төлейді. Демек, t- салық келесі түрде бөлінеді: (p'(e)+ t) - p(e) сатып алушылар және р(е) - p(е) сатушылар төлейді.Осылайша салықтың кімге салынатынына қарамастан, ол нақты түрде сатушылар мен сатып алушылар арасында бөлінеді.

Сатып алушыларға салынатын салық. Мемлекет сатып алушының сатыпалған тауарының әрбір бірлігіне t мөлшерде салық салады.D – сұраныс қисығы тауардың белгілі көлемін сатып алу үшін сатып алушылар төлеуге келісетін ең жоғары бағаны көрсетеді. Егер оларға салық төлеу керек болса, онда олар алдыңғы бағадан t бірлікке аз бағамен ғана сол тауардың көлемін сатып алуға келіседі, яғни сұраныс қисығы t бірлікке төменжылжиды. Жана тепе-теңдікте салықты енгізгеннен кейін сатушылар р'(е) бірліктерді алады, ал сатып алушылар салықпен бірге р'(е)+ t бірліктерді төлейді. Демек, t- салық келесі түрде бөлінеді: (p'(e)+ t) - p(e) сатып алушылар және р(е) - p(е) сатушылар төлейді.Осылайша салықтың кімге салынатынына қарамастан, ол нақты түрде сатушылар мен сатып алушылар арасында бөлінеді.

5.Салық салу кезіндегі ұтыстар

Салық салу кезіндегі ұтыстар.

Салық енгізу тұтынушылар мен өндірушілердің ұтысына қарай әсер ететінін қарастырайық.Сатушыға салық салынсын делік.А1-тұтынушылар ұтысы,В1-өндірушілер ұтысы,С-мемлекеттік ұтысы (жиналған салықтар), G- салықты енгізуден туындаған жоғалтулар. Қоғамның ұтысы азаяды: А1+В1+С<А+В.

Тұтынушы ұтысы дегеніміз-бұл тұтынушы төлеуге келісетін сомамен нақты төленген соманың айырмашылығы.