К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері

7.9-сурет. Асинхронды қозғалтқыш: 
а
— реостаттық іске қосу схемасы; 
б
— реостаттық іске қосу кезіндегі 
қозғалтқыштың механикалық сипаттары.
Білікке берілген жҥктеме мен енгізілген реостатта Л ҥдемесі А 
нҥктесінде аяқталады. Қозғалтқыштың әрі қарай ҥдетілуі ҥшін К
1 
тҥйіспелерін тҧйықтау қажет. осы орайда іске қосу реостатының кедергісі 
Л
 
дейін азаяды және ҥдетілу 2 сипаты бойынша 
B
нҥктесіне дейін 
жалғасады. К
2
тҥйіспелерін тҧйықтағанда іске қосу реостаты толықтай 
шығарылады (Л
= 
0
) және қозғалтқыштың соңғы ҥдемесі оның табиғи 1 
механикалық сипаты бойынша жалғасатын болады және С нҥктесінде 
аяқталады.
Жақсартылған іске қосу қасиеттері бар қозғалтқыштарды 
қолдану. Асинхронды қозғалтқыштардың қысқа тҧйықталған ротор 
(жоғары сенімділік) және фазалық ротормен (ҥлкен іске қосу мезеті) 
артықшылықтарын бірлестіру жақсартылған қасиеттерге ие іске қосу 
қозғалтқыштарын жасауға әкеп соқты. Оларда арнайы қҧрылымды 
ротордың қысқа тҧйықталған орамасы бар. Ротор орамасы бар 
қозғалтқыштарды екеулік «тиін торы» тҥрінде (7.10 а-сурет) және 
тереңдетілген қима тҥрінде қарастырады (7.10б-сурет). 
Екеулі «тиін торы» бар қозғалтқышта (7.10 а-суретті қараңыз) роторда 
екі қысқа тҧйықталған орамаларды салады. Орама 1 іске қосу ролін 
атқарса, ал орама 2 жҧмыс істеуші болып табылады. Аса жоғарылатылған 
іске қосу мезетін алу ҥшін іске қосу орамасы жҧмыс орамасына қарағанда 
ҥлкен белсенді кедергіге ие болуы қажет. Сондықтан орама 1 орама 2 
(мыс) қарағанда меншікті кедергісі жоғары материалдан (жез) жасалуы 
қажет. Іске қосу орамасын тҥзуші ӛткізгіштердің қимасы жҧмыс 
орамасына қарағанда азырақ. Осының әсерінен іске қосу орамасының 
белсенді кедергісі арта тҥседі.
Тереңдеу орналасқан жҧмыс орамасы іске қосуға қарағанда ҥлкен 
магниттік ағыммен қамтылады. Сондықтан жҧмыс орамасының 
индуктивтілік кедергісі іске қосу орамасына қарағанда айтарлықтай ҥлкен.

7.10-сурет. 
Жақсартылған іске қосу қасиеттері бар қозғалтқыш 
роторларының қҧрылымы:
а
— екеулік «тиін торы» бар; 
б
— тереңдетілген қимасы бар; 
1
— іске қосу 
орамасы; 
2
— жҧмыс орамасы 
Осының салдарынан ротор тогының жиілігі аса ҥлкен мәнге ие кезіндегі 
қозғалысты іске қосу мезетінде Ом заңына сай, жҧмыс орамасындағы ток аса 
ҥлкен болмайды және іске қосу мезетін жасауда негізінен аса ҥлкен белсенді 
кедергіге ие іске қосу орамасы қатысады. Қозғалтқыштың ҥдеуі барысында ротор 
тогының жиілігі тӛмендейді. Ротор орамаларының индуктивтілік кедергісі де 
азаяды. Бҧл жағдай жҧмыс орамасындағы токтың артуына ықпал етеді. Осының 
әсерінен айналу мезетін жасауда негізінен жҧмыс орамасы қатысатын болады. Ол 
азғана белсенділік кедергісіне ие болады. Сондықтан қозғалтқыштың табиғи 
механикалық сипаты қатаң тҥрде болады.
Ҧқсас жағдай тереңдетілген қимасы бар қозғалтқышта да кездеседі (7.10б-
суретті қараңыз). Ораманың 1 терең сырғағын қиманың биіктігі бойында 
орналасқан бірнеше ӛткізгіштер тҥрінде елестетуге болады. Ротор орамасындағы 
жоғары ток жиілігінен қозғалысты іске қосу кезінде ӛткізгіштің бетіне токтың 
ығыстырылуы орын алады. Осының әсерінен іске қосу мезетін жасауда ротор 
орамалары ӛткізгіштерінің тек жоғары қабаты ғана қатысады. Жоғары қабаттың 
қимасы барлық ӛткізгіштің қимасынан аз, сондықтан қозғалысты іске қосуда 
ротордың орамасы жоғарылатылған белсенді кедергіге ие болады. Қозғалтқыш 
аса ҥлкен іске қосу мезетін ҥдетеді. Қозғалтқыштың ҥдеуі барысында ротор 
орамасы ӛткізгіштерінің қимасы бойындағы токтың тығыздығы теңдеседі, ротор 
орамасының кедергісі азаяды.
Жалпы бҧл қозғалтқыштар қарапайым қҧрылымды қысқа тҧйықталған 
роторлары бар қозғалтқышқа қарағанда қатаң механикалық сипатқа ие.Аса 
жоғары іске қосу мезетіне және іске қосу тогының тӛмен бӛлінгіштігіне тең 
болады.

жүктеу/скачать 7,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: