К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Векторды санға кӛбейту және бӛлу.
- БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ
- 4.1.3. РЕЗИСТИВТІ ЭЛЕМЕНТІ БАР АЙНЫМАЛЫ ТОКТЫҢ ЭЛЕКТР ТІЗБЕГІ
- Резистивті элемент (белсенді кедергі)
| Векторларды азайту.
U 1 векторынан (азайғыш) U 2 векторын (азайтқыш) азайту ҥшін U 1 векторына U 2 векторын қарама-қарсы бағытта қосу керек. Егер екі U 1 және U 2 векторларында жалпы басы болатын болса, онда олардың геометриялық айырмасы азайтылатын вектордың ҧшынан азайтылатын вектордың ҧшына дейін келетін U 3 векторымен кескінделеді (4.4., б-сурет). Векторды санға кӛбейту және бӛлу. U 1 векторының m бҥтін санға кӛбейтіндісі деп бағыты, егер m >0 болғанда U 1 бағытымен бірдей, және оған қарама-қарсы, егер m<0 болса, m=0 болғанда U 1 және m кӛбейтіндісі нольдік векторы болатын жаңа U 1 m векторы аталады. Вектор U 1 санға бӛлу ҥшін (нольге тең емес) осы векторды кері санға кӛбейтілсе жеткілікті болады: Векторлық диаграммалар айнымалы токтың электр тізбектерін талдау ҥшін кеңінен пайдаланылады. БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ 1.Векторлық диаграмма дегеніміз не? 2.Айнымалы токтың (кернеуі) қандай мәндері ҥшін векторлық диаграммалар тҧрғызылады? 3.Айнымалы токтың, кернеудің, ЭҚК векторларының физикалық шамалардың векторларынан (кҥштің, жылдамдықтың, магниттік индукцияның және т.б.) айырмашылықтары қандай? 4.1.3. РЕЗИСТИВТІ ЭЛЕМЕНТІ БАР АЙНЫМАЛЫ ТОКТЫҢ ЭЛЕКТР ТІЗБЕГІ Резистивті элемент (белсенді кедергі) – ішінде электрлік энергиясы пайдалы жҧмысқа немесе жылу энергиясына айналатын элемент. Айнымалы токтың тізбегіне (4.5,а-сурет) R резистивті элементі қосылған. Аталмыш тізбегінде айнымалы кернеудің әсерінен айнымалы ток ӛтеді. Тізбектің ішіндегі токтың ӛзгеруі Ом заңына сай оның қысқыштарына қосылған кернеудің ӛзгерулеріне байланысты. Кернеу нольге тең болғанда, тізбектің ішіндегі ток ӛседі. Және кернеудің максималды мәнінде ток ең кӛп болады. Кернеуді азайтқанда ток азаяды. Кернеу ӛзінің бағытын ӛзгерткенде ток та ӛзінің бағытын ӛзгертеді және т.б. резистивті элементі бар схемасындағы кернеудің және токтың лездік мәндерінің графигі 4.5,б- суретінде келтірілген. Айтылғандарды пайымдайтын болсақ, яғни, кедергісі белсенді айнымалы токтың тізбегінде кернеудің шамасына және бағытына қарай ӛзгерулері бойынша токтың шамасы да және бағыты да бір уақытта пропорционал ӛзгереді. Демек, ток және кернеу фазалары бойынша сәйкес келеді. Тізбектегі токтың лездік мәні: Резистивті элементінің қысқыштарындағы кернеу: 4.5.-сурет. Резистивті элементі бар айнымалы токтың тізбегі: а – электрлік схемасы, б- кернеудің және токтың лездік мәндерінің графигі, в –векторлық диаграмма. Резистордың қысқыштарындағы кернеудің амплитудты мәні: Кернеудің және токтың бастапқы фазалары: Кернеумен және токтың арасындағы фазалардың ығысуы: Токтың және кернеудің қолданыстағы шамалардың резистивті элементі бар айнымалы токтың тізбегі ҥшін векторлық диаграммасы 4.5,в-суретінде келтірілген. жүктеу/скачать 7,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|