К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы
жүктеу/скачать 3,09 Mb.
|
ÐоÑÑологиÑ-emirsaba.org
| Морфология ілімінің мақсаты – əр түрлі құрылымдық деңгейдегі
организмдер құрылымдарының (жасушалар, ұлпалар, мүшелер, мүшелер жүйелері) сыртқы дене бітімі мен пішіндерінің жəне ішкі құрылысының тұрақты қалыптылығы (статикасын) мен қалыптылықтың өзгеруін (динамикасын) зерттеп білу. Ал ғылым реұлпадегі морфологияның зерттеу нысандары – адам мен түрлі жануарлар организмдерінің сыртқы пішіндерінің, оларды құрайтын мүшелер мен мүшелер жүйелерінің сыртқы жəне ішкі құрылысы, аталған құрылымдардың ұлпалық құрамы мен оларды құрайтын жасушалар (клеткалар) жəне бейжасушалық (клетка емес) құрылымдардың құрылысы. Морфология ілемі адам мен жануарлар организмі жасушаларының, ұлпаларының, мүшелер мен мүшелер жүйелерінің құрылысын, олардың қалыптасуы мен дамуына байланысты зерттей отырып, медицина, 6
мақсаттарына сəйкес үлкен көмегін тигізеді. Атап айтқанда, морфологиялық зерттеу нəтижесінде алынған ғылыми мəліметтер жоғарыда аталған мамандықтар мамандарына организмнің құрылымдық бөліктері қызметтеріне бағытты əсер етудің мүмкіндіктері мен жолдарын көрсетеді. Сондықтан, морфология іргелі (фундаментальді) пəн реұлпаде университеттердің биологиялық, медициналық жəне ветеринариялық факультеттерінде өтілеұлпа физиология, биохимия, генетика жəне т.б. биологиялық пəндермен қатар, патологиялық физиология, патологиялық анатомия жəне барлық клиникалық пəндермен тығыз байланысты. Организмнің əр түрлі құрылымдық бөліктері (жасушалар, ұлпалар, мүшелер, мүшелер жүйелері) атқаратын қызметтеріне сəйкес, тек олардың өздеріне тəн морфологиялық ерекшеліктерімен сипатталады. Сондықтан, олар морфологияның түрлі бөлімдерінің зерттеу нысандары болып табылады. Морфология ілемі адам мен жануарлар организмі жасушаларының, ұлпаларының, мүшелер мен мүшелер жүйелерінің құрылыс заңдылықтарын зерттейұлпадіктен, ол үлкен де, дербес төрт бөлімнен құралады. Олар: цитология, эмбриология, гистология жəне анатомия. Цитологиялық, эмбриологиялық жəне гистологиялық зерттеулер – үлкейткіш аспап – микроскоптың (грек. micros – ұсақ; scopeo – көремің) көмегімен іске асады. Сондықтан, жасушалардың, ұлпалардың жəне мүшелердің микроскоп арқылы көрінеұлпа құрылысын жануарлар организмі құрылымдарының жүктеу/скачать 3,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|