К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы

---

465
200 — сурет. Жұлын. А — жұлын жүйкелерінің түзілуі, Б — жұлын

қабықтары 
1 — сұр заттың дорсальды мүйізі, 2 — сұр заттың латеральды мүйізі, 3 — сұр заттың 
вентральды мүйізі, 4 — сұр дəнекерлік, 5 — орталық жұлын өзегі, 6 — дорсальды
перделік, 7 — орталық вентральды саңылау, 8 — ақ заттың дорсальды арқаншалары, 9 — 
ақ заттың латеральды арқаншалары, 10 — ақ заттың вентральды арқаншалары, 11 —
жұлын жүйкесінің дорсальды түбіршігі, 12 — жұлын жүйкесінің вентральды түбіршігі, 13 
— жұлын ганглийі, 14 — жұлын жүйкесі, 15 — жұлын жүйкесінің дорсальды тармағы, 16
— жұлын жүйкесінің вентральды тармағы, 17 — сұр байланыстырғыш тармақ, 18 — 
симпатикалық омыртқалық ганглий, 19 — симпатикалык баған, 20 — жұлынның жұмсақ
қабығы, 21 - өрмеліасты кеңістік, 22 — өрмелі қабық, 23 — қаттыасты кеңістік, 24 — 
жұлынның қатты қабығы, 25 — каттыүсті кеңістік,
26 — омыртқа, 27 — омыртқаралық тесік. 
Жұлынның көлденең кесіндісінде бір-бірінен анық ажырайтан: сыртқы 

ақ зат (substantia alba) жəне ішкі сұр зат (substantia grisea) көрінеді.
Жұлынның ортасында жұлын сұйығы ағып жататын орталық жұлын өзегі 
(canalis centralis) болады. Орталық өзекті қоршай пішіні "Н" əрпіне ұқсаған
сұр зат орналасады. Сұр затта сұр дəнекерлік (comissura grisea) арқылы өзара 
жалғасқан оң жəне сол дорсальды, латеральды (жұлынның мойын
белімінде болмайды) жəне вентральды сұр заттық мүйіздерді (бағандарды) 
— columna grisea dorsalis, lateralis et ventralis — ажыратады. Сұр затты
жұлынның орталықтарын түзетін нейроциттер жəне олардың миелинсіз 
(үлпексіз) сұр жүйке талшықтары мен жүйкелік глия құрайды. Сұр затты
сыртынан жұлынның ақ заты қоршап жатады. Ақ затты жүйкелік 
тітіркеністерді өткізу арқылы жұлын сегменттерін өзара немесе оларды ми
орталықтарымен жалғастыратын миелинді (үлпекті) жүйке талшықтары мен 
олардың аралықтарындағы жүйкелік глия құрайды. Орталық дорсальды сай
мен вентральды саңылау жəне сұр заттың дорсальды, вентральды мүйіздері 
жүлынның
ақ

затын

жүктеу/скачать 3,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: