К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы
жүктеу/скачать 3,09 Mb.
|
ÐоÑÑологиÑ-emirsaba.org
- Бұл бет үшін навигация:
- Қүйымшақ орталықтары
- Ішкі мүшелер қабырғаларында орналасқан (интрамуральды) жүйке тораптарының гистологиялық құрылысы.
- 1-түрі
| жартыайшыкты ганглийге (ganglion semilunare) жетеді де, одан
симпатикалық жүйке талшықтарымен бірге құрсақ қуысындағы барлық ішкі мүшелерге жан-жаққа таралып, "күндік өрімді" құрайды. Кезеген жүйкенің түйіналды миелинді жүйке талшыктары ішкі мүійелер қабырғаларындағы микроскоппен ғана көрінетін тым майда жүйке түйіншелері немесе торалтары нейроциттерінде синапспен аяқталады. Олардың қысқа
кабырғаларында орналасқан ішкі мүшелердің етті қабықтары мен қабаттарын жəне бездерін жүйкелендіреді. Қүйымшақ орталықтары (nuclei parasympathici sacrales) нейроциттерінің түйіналды миелинді жүйке талшыктары жүлын жүйкелерінің вентральды түбіршіктері құрамында шығып, жұлын жүйкелерінен бөлінеді де, өзара бірігіп, жамбас жүйкелерін (nn. pelvini) құрайды. Бұл жүйкелер жамбас қуысында жатқан ішкі мүшелер қабырғаларына еніп, оларда орналасқан микроскопиялық жүйке тораптары нейроциттерінде аяқталады. Нейроциттер аксондарынан түзілген қысқа түйінсоңы миелинсіз жүйке талшыктары өздері орналасқан ішкі мүшелердің етті қабықтары мен бездерін жұйкелендіреді. Ішкі мүшелер қабырғаларында орналасқан (интрамуральды) жүйке тораптарының гистологиялық құрылысы. Интрамуральды жүйке тораптары сыртынан 2-3 қабат коллаген талшыктары мен олардың аралықтарындағы жасушалардан құралған қапшықпен қапталған. Жүйке торабында құрылысына байланысты нейроциттердің (Догель нейроциттері) үш түрі ажыратылады. Олар: 1-түрі — ұзын аксонды эфферентті (қозғалтқыш) нейроциттер. Бұлардың тармақталған көптеген қысқа дендриттері жəне бір ұзын аксоны болады. 2-түрі — біркелкі өсінділі афферентті (сезімтал) нейроциттер. Нейроциттер өсінділерінің барлығы құрылысы жағынан бірдей жəне тармақталмаған. Сондыктан, бұлардың өсінділерінің қайсысы дендрит, қайсысы аксон екенін ажырату қиын. Нейроциттердің 2 - түрінің аксондары, 489
тежірибе жүзінде анықталған. Осыған орай, оларды сезімтал нейроциттер дейді. 3-түрі — байланыстырғыш (ассоциативті) нейроциттер. Синапстық (синапсалды, синапссоңы төмпешіктеріндегі) көпіршіктердің мөлшеріне сəйкес, нейроциттердің 1 - түрінде: қоздырғыш холинергиялық (диаметрі 40- 60 нм) жəне тежегіш адренергиялық (диаметрі 30-50 нм) синапстардың болатындығы анықталды. Ішек қабырғаларындағы жүйке тораптарының құрамында тежегіш пуринергиялық (циаметрі 100 нм) нейроциттер кездеседі. Олар өздерінен ішектер қабырғаларындағы перистальтикалық рефлекстің тежелуін қамтамасыз ететін пурин қосындыларын бөледі. жүктеу/скачать 3,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|