Калық зерттеу әдістемесі оқу қҧралы АҚтау 2010 Ж

113
 
 
Таңдау матрицасы 
 
Кім 
таңдайды 
Кімді таңдайды 
Барлығы 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
1 
 
+ 
 
 
 
 
 
 
 
+ 
2 
2 
+ 
 
 
+ 
 
+ 
 
 
 
 
3 
3 
 
+ 
 
+ 
 
 
+ 
+ 
 
 
4 
4 
 
+ 
 
 
 
 
 
 
 
 
1 
5 
 
 
+ 
 
 
 
+ 
 
 
 
2 
6 
 
 
 
+ 
 
 
 
 
 
+ 
2 
7 
 
+ 
 
+ 
 
 
 
 
 
+ 
3 
8 
 
 
 
+ 
 
 
 
 
 
 
1 
9 
 
 
 
 
+ 
 
 
 
 
 
1 
10 
+ 
 
 
+ 
 
 
 
 
 
 
2 
Барлығы 
2 
4 
1 
6 
1 
1 
2 
1 
 
3 
 
 
          Келтірілген    матрицада  әр  нӛмір  белгілі  бір  адамның  тегіне  сәйкес 
келеді.    Социометриялық  сҧраудың  нәтижесі  шәкірттердің  қарым-
қатынасын талдаудың негізі болып табылады. Оң  немесе теріс жасалған 
таңдауды  қарапайым  есептеу  жолымен  келесідей  социомериялық тізімді: 
қарым-қатынастағы  қажеттілікті,    топ  мҥшесінің  социометриялық 
мәртебесін,  психологиялық  ҥйлесімділікті,  топтың  ынтамақтастығы,  топ 
жетекшісі, топ ішіндегі ҧсақ топшаларды, сонымен қатар, абырой, беделге 
ие  емес  топ  мҥшелерін  анықтауға  мҥмкіндік  береді.    Зерттеушілердің 
ҧнату  мен  жеккӛрушулік  сезімін  кӛрнекі  бейнелеу  ҥшін  социограмма 
пайдаланылады.  Социограмманы  қҧрастыру  ҥшін  арнайы  нышандар 
қабылданған. Оларды пайдалану арқылы таңдау матрицасында келтірілген 
социометриялық ӛлшеу нәтижесін социограммада бейнелейді. 
 
 
 
 
 
Ондағы  бағыттауыштар  кімнің  кімді  таңдайтынын  кӛрсетеді.  Егер 
бағыттауыш  ҧшы  тҧйықталған  болса,  таңдау  ӛзара  жасалған  болып 
табылады.   
6 
5 
4 
2 
3 

114
 
 
 
Социометриялық сҧрау жҥргізу барысында зерттеу дәлдігін арттыру 
мақсатында  алынған  ақпараттың  қҧпиялылығын  қамтамасыз  ету  керек. 
Зерттеу нәтижесі мҧқият тҥсіндірілуі қажет.  
 
Социометрияның  артықшылығы  біріншіден  қысқа  мерзім  ішінде 
есептік  ӛңделетін  және  кӛрнекі  ҧсынылатын  ақпарат  жинауға,  екіншіден 
топ мҥшелерінің қарым-қатынасын тіркеуге мҥмкіндік береді.  
Кемшілігі, 
біріншіден 
ҧнату 
және 
жеккӛруді 
білдіретін 
эмоционалдық  қарым-қатынасты  белгілеуге,  екіншіден, таңдаудың  нақты 
себептерін  анықтауға  болмайды,  ҥшіншіден  ӛзара  таңдаудың  саны  топ 
ынтымақтастығын  емес,  жеке  топшалардың  достық  байланыстарын 
бейнелейді.    Осылай,  социометрия  ӛте  қысқа  мерзімде  топтағы 
тҧлғааралық  қатынастың  қҧрылымын  ашады,  дегенмен  әрқашан 
қатынастың  мазмҧндық  сипатын  айтарлықтай  дәл  зерттеуге  мҥмкіндік 
бермейді.  
Тҧлға  және  топ  психологиялық-педагогикалық  зерттеудің  ерекше 
нысаны болып табылады.  

жүктеу/скачать 1,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: