Камбарова А. А. Шеримова С. К «Жануарлар физиологиясы және биохимиясы» пәнінен
жүктеу/скачать 454,93 Kb.
|
Êàìáàðîâà À. À. Øåðèìîâà Ñ. Ê «Æàíóàðëàð ôèçèîëîãèÿñû æ?íå áèîõè
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабақтың қысқаша мазмұны
| Сабақтың жоспары:
Ферменттер жөнінде негізгі түсінік. Ферменттердің қасиеттері. Ферменттердің жіктелуі. Сабақтың мақсаты және міндеті, қабілеттілігі, бейімделуі, құзыреттілігі: Витаминдер және провитаминдер жөнінде толық мағлұмат беріп, витаминдердің коферменттік қызметін түсіндіру. Сабақтың қысқаша мазмұны: Ферменттер деп ағзада жүретін алуан түрлі биохимиялық процестерге катализатор ретінде әсер ететін белоктық табиғаты бар қосылыстарды айтады. Әдетте химиялық реакциялардың жүру жылдамдығын шапшаңдататын заттарды катализаторлар деп атайтыны белгілі. Ал ферменттер - өсімдіктер мен жануарлар және микроорганизмдер клеткаларынан бөлінетін белок тектес, ағзадаға биохимиялық реакцияларды сан мың есе шапшаңдататын қабілеті бар зат. Ферменттердің қатысуынсыз қоректік заттардың ағзада сіңуі мүмкін емес. Осыған сәйкес ферменттерді биологиялық катализаторлар деп атайды, өйткені, олар тірі ағзада өтетін зат алмасу процесіне тікелей ат салысады. Ферменттерді және олар катализдейтін реакцияларды зерттейтін биохимия бөлімі энзимология деп аталады. Ферменттер қатысатын процестерді ғылыми тұрғыдан зерттеу XVII ғасырдың орта кезінен басталады. Осы кезде Гельмонт қанты бар сұйық заттардың ашуы ерекше қоздырушылар көмегімен жүретінін анықтаған. XІX ғасырдың ортасында кейбір фермент препараттары бөлініп алынды. Сөйтіп, катализ және катализаторлар жөніндегі ілім жарыққа шықты. Ферменттер тірі клеткада ғана емес сонымен бірге клеткадан тыс ортадада өз күшін жоймай реакцияны тездетеді. Ферменттер жай және күрделі белоктарға жатады. Ферменттердің физика және химиялық қасиеттері белоктың табиғатымен белгіленген. Олар жартылай өткізгіш мембрана арқылы диализденбейді, тұзбен тұндыруға бейім белок тәрізді түсті және тұнба реакцияларын береді. Ферменттердің қасиеттері химиялық реакцияларды өте шапшаңдатып тездетіп жіберуі және олардың активтілігі. Ферменттерді бөліп алу үшін тұнбаға түсіру, электрофарез, ион алмасу, хроматография тағы басқа әдістерді қолданады. Ферментті препараттарды өнеркәсіптік жолмен өндірудің түрлі жолдары бар. Көп жағдайда арнаулы қоректік ортада өсірілген микроорганизмдерден өндіреді. Сол секілді ферменттерді алдын – ала аздап өсірілген арпа, тары, соя дәндерінің сығындысынанда алады. Ал жануарлар тектес пепсин, трипсин, мәйек ферменттерін қарын сөлінен немесе олардың тиісті ұлпаларын түрлі жолдармен өңдеу арқылы алады. Ферменттерді әр – түрлі өнеркәсіптерде пайдаланады. Әсіресе тамақ өнеркәсібінде қолдану өнімдердің сапасын, дәмін және басқа да пайдалы қасиетін жақсартады, өндірістік процестерді шапшаңдатады. жүктеу/скачать 454,93 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|