Казахского государственного женского педагогического университета
Кесте-3. Тҧздың әртҥрлі концентрациясының Қант қҧмайының Порумбень-7 және
жүктеу/скачать 6,41 Mb. Pdf көрінісі
|
6-5-PB
- Бұл бет үшін навигация:
- Порумбень-7 Қазақстан -20
| Кесте-3. Тҧздың әртҥрлі концентрациясының Қант қҧмайының Порумбень-7 және
Қазақстан-20 сорттарының дәнінің қор затының жҧмсалуына әсері (мг.) Сорттар атауы Порумбень-7 Қазақстан -20 Варианттар Дәннің бастапқы салмағы (мг.) Дәннің қҧрғақ салмағы (мг.) Дәннің бастапқы салмағы (мг.) Дәннің қҧрғақ салмағы (мг.) Бақылау 25,9 8 100% 20,1 4,4 100% NaCl 0,1 % 6,8 85% 5,3 120% NaCl 0,3 % 10 125% 10 227% NaCl 0,6 % 14 175% 11 250% Порумбень -7 сорты дәнінің қҧрғақ салмағы бақылау вариантында 100% (8 мг.) деп алынды. NaCl 0,1% концентрацияда ӛсімдіктің сабағы және тамыры жақсы ӛскендіктен, эндоспермдегі қоректік заттар жақсы жҧмсалды. Дәннің қҧрғақ салмағы бақылау вариантымен салыстырғанда 15%-ы (6,8 мг.) ғана жҧмсалмаған. Ал, NaCl 0,3% концентрацияда ӛсу кӛрсеткіштеріне тҧздың улы әсерінен эндоспермдегі қоректік заттар жҧмсалу дәрежесі тӛмендегендіктен, дәннің қҧрғақ салмағы 10 мг. кӛрсетіп отыр (кесте-1). Порумбень -7 сорты дәнінің қҧрғақ салмағы бақылау және NaCl 0,1% концентрациямен салыстырғанда 25% және 40%-ға жоғарылап (10мг), керсінше сабағы мен тамырының ӛсуі тӛмендей тҥсті . Ең жоғары концентрацияда (NaCl 0,6 %) ӛсімдіктің сабағының ӛсуі ӛте нашар болды, ал, тамыры мҥлдем ӛспегендіктен қор заты жҧмсалу дәрежесі де тӛмен болды. Сол себепті, дәннің қҧрғақ салмағы да Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы № 1 (77), 2019 23 жоғары болды. Яғни, дәннің қҧрғақ салмағы бақылау вариантымен салыстырғанда 75%-ға, NaCl 0,3%-бен салыстырғанда 50%-ға кем жҧмсалды. Ал, тәжірибеге іліккен екінші сорты Қазақстан- 20-ның тҧзға сезімталдығына тағы да бір рет кӛз жеткіздік. Яғни, бҧл сортта тҧздың концентрациялары жоғарылаған сайын ӛсу кӛрсеткіштері тӛмендегендіктен, эндоспермдегі қоректік заттар жҧмсалуы азайып есесіне дәннің қҧрғақ салмағының кӛрсеткіштері жоғары болды. Мысалы, Қазақстан-20 сортының дәнінің қҧрғақ салмағы NaCl 0,1% концентрациясын бақылау вариантымен салыстырғанда қор затының жҧмсалуы 20%-ға (5,3 мг.) азайды. NaCl 0,3% конентрацияда эндоспермдегі қор затының жҧмсалуы 127%-ға (10 мг.) тӛмендесе, NaCl 0,6% концентрацияда 150%-ға дейін жҧмсалмаған. Бҧл кӛрсеткіштерден белгілі болғандай тҧздың әсерінен ӛсу кӛрсеткіштеріне едәуір әсерін тигізіп, қор заттары жҧмсалмай қалғандықтан қҧрғақ салмағы концентрация кӛтерілген сайын жоғарылай тҥсті. Қорытындылай келе, тҧздың әртҥрлі концентрациясы ӛсімдіктің ӛсуіне улы әсерін тигізді. Дегенмен, NaCl 0,1% концентрацияда Порумбень-7 сорты жақсы ӛсті. Бҧл кӛрсеткіштер сабақ пен тамырдың ӛсуінде және қҧрғақ биомасса жинауында да жақсы кӛрсеткіштер кӛрсетті. Ал, концентрация жоғарылағанда тҧз улы әсерін кӛрсетіп, ӛсу кӛрсеткіштері де тӛмендеді. Қазақстан-20 сортында тҧздың улы әсері 0,1%-тік концентрациясының ӛзінде-ақ кӛрінді. Ең жоғары концентрацияда тҧздың улы әсерінен тамыры мҥлдем тҥзілмеді. Осы нәтижелерге сҥйене отырып, Порумбень-7 сорты Қазақстан-20 сортымен салыстырғанда тҧзға тӛзімділігімен ерекшеленді. Бҧл бірнеше биопараметрлік кӛрсеткіштермен дәлелденді. жүктеу/скачать 6,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|