4. Антропогендік ластанудың химиялық құрамы. Ауаның
адам әрекетінің нәтижесінде – антропогендік ластануының басым
бөлігін көміртек тотығы құрайды. Өнеркәсіптің, көліктің, жылу
электр
стансаларының,
жылу
жүйелерінің
атмосфераға
шығаратын көмірқышқыл газының мөлшері жылына 7 млрд.
тоннадан асуда. Осының нәтижесінде соңғы онжылдықтарда
атмосфера ауасындағы көмірқышқыл газының концентрациясы
ұдайы артып келеді. Ал ғалымдар тек Батыс Сібір батпақтарының
өзі шымтезек түрінде 180 млн тонна көмірқышқыл газын
сіңіретінін есептеп шығарған.
Отынның көптеген түрлерінде күкірттің айтарлықтай мөлшері
кездеседі. Мұндай отынды жағудан түзілетін тотықтар
атмосфералық жауын-шашында еріп, әлсіз күкірт және күкіртті
қышқылдар түзеді. Олар азот және азотты қышқылдармен бірге
әсер ету арқылы өте жоғары қышқылдық түзіп, «қышқыл
жаңбыр» (6-сурет) жаудырады, сөйтіп көптеген өзендер мен
көлдердің экожүйелерін жұтаңдатып жібереді.
