Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы


ﻭ менен жазамыз бес түрлі  198 199 дыбысты,  ﻯ



Pdf көрінісі
бет128/234
Дата16.12.2023
өлшемі1,82 Mb.
#140228
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   234

менен жазамыз бес түрлі 


198
199
дыбысты, 

мен жазамыз үш түрлі дыбысты. Сондықтан әуелі 
жазуымыздың тәртібін түзетіп жөнге салсақ. …бұл дыбыстардың 
ішінде 
қ
һәм 
ғ
дәйім жуан айтылады. Өзге 19 дыбыстардың һәр 
қайсысы екі түрлі айтылады, бірде жуан айтылса, бірде жіңішке. 
егер де бұл 19 дыбыстың жуан айтылғанына бір харіф, жіңішке 
айтылғанан бір харіф керек десек, мысалы: 
ط, ت, س , ص
сықылды, 
онда 19 дыбысқа 38 харіф керек болар еді. Бұған дәйім жуан 
айтылатұғын 
қ
менен 
ғ-
ларды, дәйім жіңішке айтылатұғын 
к, 
г
һәм 
е
– лерді қосқанда, һәммәсінә 43 әріп керек болар еді. … 
Дауыссыз дыбыстар үшін біз мынау әріптерді алып тұрмыз: 
ب 
, ﭗ , ت , ج , ﭺ , د , ر , ز , س , غ , ف , ك , گ , ل , م , ن .
мұнан 
көрінеді, осы қазақ сөзіне көбінесе жазылып жүрген 
ص
менен 
ط 
– ларды алмағанымыз. екі түрлі айтылатұғын дыбыстардың 
әріпін «ﺀ» тұрмаса жуан оқимыз. Бұлай боғанда 
ت
– ны «ﺀ» 
тұрмаса 
ط
сықылды жуан оқимыз. Сондықтан 
ت
болған соң 
ط
– ның, 
س
болған соң 
ص
– ның һәм 
ج
болған соң 
ژ
– ның керегі 
жоқ. … мұнан басқа араб харіфлері араб, парсы я басқа түркі 
тілдеріне керек болса да, қазақ сөзін жазу үшін керегі жоқ. …. 

– ны алмай 

– ны алғанның мәнісі қазақ тілінде жазылған 
кітаптарды, журналдарды қарасақ 

жазылған қазақ сөздері 
тіпті аз, жоқ есебінде. Көбінесе 

орнына 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   234




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет