ый, ій
таңбаларының орнына
и
әрпін жазуды ұсынған пікіріне С.аманжолов қарсы шығып,
“Балақаевтың қазақ тіліне шабуыл жасауы” деп санаған.
И
дыбысы
ки
дегенде бір әріппен,
қи
дегенде екі әріппен
(
қый
) жазылды. Барлық позицияда да
и
әрпінің қабылдануына
сол жылдары оқу-педагогика баспасының редакторы болып
қызмет еткен р.Сыздықованың сөйлеген сөзі үлкен себеп болды
дейді, газет тілшілері. Сөйтіп, біресе
ый
(
қыйын
), біресе
и
(
иық,
ғылми
), енді бірде екі варианты да қатар қолданылып жүрген
(
қағида//қағыйда
) және жіңішке буында
и
-мен, жуан буында
ый
-
мен берілген
и
әрпінің емлесі бір ізге түсіріле бастайды. Десек
те,
йы, йі-
ге біткен сөздерге көсемшенің
й
жұрнағы қосылғанда,
йый
орнына бір ғана
и
таңбасын жазу: ұ
йиды, байиды
–
ұиды,
баиды
,
и
-ды қосар таңбасымен қалдыру сияқты екі жақты пікір-
лер болды.
Ы, і
әріптерінің емлесі жайында мынадай ұсыныс жиі кезде-
седі: сөз басында, екі буынды сөздер аралығында, сөз аяғында
таңбаланғанда, сөз мағынасы бұзылмаса,
ы
әрпін жазбау:
жапрақ, топрақ, шаңрақ, қоңрау
.
ал
ә, ұ, ү
әріптері орфограммасына қатысты бұл әріптер
тек бірінші буында жазылады дегеннен соң
сірә, күнә, бұлбұл
сөздерін ескертуге шығармай (т.Жанұзақов, Ғ.Сұлтанғалиев,
Б.нұрғазина),
а
-түрінде заңдастыру;
а-ә, ұ-ы
әріптерінің орфог-
раммасы күдікті болса, қосымша жалғап анықтау ұсынылды:
Күлашқа, шайға, жайластыр.
.
Ащы, кеще, тұщы
сөздерін екі
Достарыңызбен бөлісу: |
