Кэкен Аханов грамматика теориясының негіздері ж о га р ы оку оры ндары ны ц филология ф акульт ет т еріне арналган оқу цүралы


Л.В. Щ ерба, О частях речи в русском языке. И збранны е работы по русскому



Pdf көрінісі
бет133/174
Дата18.10.2023
өлшемі5,78 Mb.
#118714
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   174
Байланысты:
file-4107 3

1 Л.В. Щ ерба, О частях речи в русском языке. И збранны е работы по русскому
языку. М ., 1957, стр.64.
2 О.П. Суник, Общая теория частей речи, Издательство «Наука», М .-Л ., 1966,
стр.113-116.
3 Бұл да сонда, стр. 114.
175


суальдылық жэне т.б. мағыналарды негізге алады да, сөз таптарын 
таза грамматикалык категория ретінде қарастырады.
Сөз таптарын А.А. Реформатский де грамматикалык кате­
гория деп санайды. Ол былай деп жазды: «Сөз таптары — грам­
матикалык (бірақ лексикалық немесе лексика-грамматикалық 
емес) категориялар, олардың кұрамы мен орналасуы эрбір тілде 
басқаша болады жэне олар өздерінің лексикалық қасиеттерімен 
емес, 
морфологиялық 
жэне 
синтаксистік 
ерекшеліктерінің 
жиынтыгымен жэне мүмкіндіктерімен айқындалады»1.
Біздің байқауымызша, сөз таптарын лексика-грамматикалық 
категориялар немесе сөздердің лексика-грамматикалық топтары 
деп қарайтын лингвистердің пайымдаулары гылми жагынан 
дэлелді сиякты. Сөз таптарын бір-бірінен грамматикалык жагы­
нан гана емес, сонымен бірге лексикалық жагынан да ажыратыла- 
тын, осыган орай, оларды сөздердің лексика-грамматикалық топ­
тары деп санайтын пікірлер Л.В. Щерба, В.В. Виноградов, Л.А. 
Булаховский, В.М. Жирмунский, А.И. Смирницкий, Р.А. Будагов, 
А.В. Исаченко жэне т.б. лингвистердің енбектерінде айтылган. Бұл 
пікірге түркологияда А.К. Боровков, А.Н. Кононов, Н.А. Баскаков, 
И.А. Батманов, Э.В. Севортян, А.Ы. Ысқаков, Н.П. Дыренкова, 
Л.Н. Харитонов, А.Г. Гулямов жэне т.б. түркологтар қосылады. 
Аталган лингвистердің сөз таптары жайындагы пікірлері мен 
пайымдаулары бір-бірімен түгелдей сай келеді деуге, эрине, 
болмайды. Дегенмен олар сөз таптарын, бүтіндей алганда, сөздер- 
дің лексика-грамматикалық топтары (категориялары) ретінде 
таниды

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   174




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет