В.М. Ж ирмунский индоевропа тілдерінің көне дэуірінде
зат есімдер мен сын есімдердің ж ігінің ажыратылмағанды-
ғын
есім
негіздердің
ортақ болуы,
есімдердің септелу
формаларының бірдей болуы және т.б. жайындағы деректерді
келтіре отырып дәлелдейді. Зат есімдер мен сын есімдердің
жэне үстеулердің тілдердің даму
барысында біртіндеп жігі
ажырап, дербес лексика-грамматикалық категориялар ретінде
қалыптасқандығын көрсетеді1. Сөз таптары ның бірден емес,
біртіндеп қалыптасқанын,
олардың ж ігінің ажырап, эр басқа
сөз таптары ның тілдің тарихи даму барысында жасалгандығын
түркі тілдерінің деректері де дәлелдей түседі. М ысалы,
көк, ж ас
деген сөздердің эрі зат есім, эрі сын есім болуы (омонимдес
сөздер) есім сөздердің ерте кезде
жігі айқын ажыратылма-
ғандыгын аңғартады, дифференциацияланбау кұбылысының
тілде сақталған ізі екендігін көрсетеді. Түркі тілдерінде эрі
есім, эрі етістік
мағынасын білдіретін
көш, той, тоң, ыц, ой
тэрізді етістік-есім омонимдер бар. Етістік-есім түріндегі бұлар
тэріздес түбір омонимдерді Э.В. Севортян түркі тілдерінің көне
дәуіріндегі грамматикасы мен сөздігінде болган грамматикалык
синкретизм құбылысы ретінде қарайды 2. Ол түркі тілдеріндегі
мынандай омонимдес түбірлерді
ең бастапқы етістік-есім
негіздер (алғаш қы синкретизм деректері) деп есептейді:
Е т і с т і к
Е с і м
Радлов сөздігінде:
ац
- «агу»
(1,86, 87);
ац
(ұйғырша) «сұйық», «жас»;
агытты агын («Қутадіу билиг»,
49) «жасын агытты» (1, 95);
ац
- «жадында сақтау», «еске
алу» (қырым татарлары
тілінде); «біреудің атын
атау», «қуту», «тосу» (1, 183);
түрікменше
ац -
«түсіну»,
«сезу»; түрікше
ап
«есіне
алу»;
ац
«қабылдау қабілеті»,
«түсініктілік», «ақылдылық»
(1, 183); қазақша, қырғызша,
татарша
ац
«сана», «ой»,
«ақыл-ой», қазақша анда,
эзірбайжанша, түрікше апіа
дегеннің түбірі
-ац (ап);
Достарыңызбен бөлісу: 
