Кэкен Аханов грамматика теориясының негіздері ж о га р ы оку оры ндары ны ц филология ф акульт ет т еріне арналган оқу цүралы


 К.  Аханов.  Тіл  білім іне кіріспе,  Алматы.  1965,  475-бет



Pdf көрінісі
бет174/237
Дата31.12.2021
өлшемі5,78 Mb.
#21265
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   237
1 К.  Аханов.  Тіл  білім іне кіріспе,  Алматы.  1965,  475-бет.
167


емес,  етіс  формаларын  тудыратын  аффикстер  ретінде  танылады. 
Демек,  етіс  аффикстерінің негізгі  қызметі  — іс-әрекеттің субъекті- 
ге  немесе  объектіге  қатысын  білдіретін  етіс  формаларын  тудыру. 
Етіс  жұрнақтарының  кейде  сөз  тудыратыны  бар.  Ондайда  ол 
жұрнақтар  етіс  формаларын  тудыратын  жұрнақтар  мағынасында 
емес,  туынды  етістік  тудыратын  жұрнақтар,  яғни  сөз  тудырушы 
жұрнақтар  (словообразующие  суффиксы),  ретінде  ұгынылады 
(мына  мысалдарды  салыстырыңыз:  ж аз  +  ыс (ортақ етіс) -  бол  + 
ыс (туынды  етістік), жаз  +  дыр (өзгелік етіс) -  кеп  +  тір (туынды 
етістік)  жэне  т.б.).  Мэселенін  осы  жағын  ескере  келіп,  акад.  В.В. 
Виноградов  етіс  категориясы  «грамматика,  лексикология  жэне 
фразеологияның  нагыз  шектес  келетін  жерінен  орын  алады»1,
-  дейді.
Сонымен,  қимыл-эрекеттің  грамматикалык  магыналары  етіс- 
тіктердің  жақ,  рай,  шақ  жэне  етіс  деп  аталатын  грамматикалык 
категорияларынан көріне алады.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   237




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет