Лицензиялық тіркелу
Лицензиялаушы органдар лицензияланатын қызмет түрлеріне лицензиялар тізілімін жүргізеді.
Лицензия тізілімі - лицензия беру туралы, олардың болуын растайтын құжаттарды қайта ресімдеу, олардың қолданылуын тоқтата тұру және ұзарту туралы және олардың күшін жою туралы деректер жинағы. Лицензиялар тізілімінде қамтылған ақпарат кез-келген жеке және заңды тұлғалар үшін ашық және нақты лицензиаттардың ақылы түрде мәлімдемелері түрінде беріледі. Лицензиялардың тізілімінен ақпаратты беру мерзімі 3 күннен аспауы керек.
Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар
Бизнесті лицензиялау дегеніміз не? Лицензиялау органдары қандай?
Лицензия, лицензиялау талаптары мен шарттары дегеніміз не?
Ауыл шаруашылығын қоса алғанда, кәсіпкерлік қызметтің қандай түрлері лицензиялануда?
Лицензиат лицензия алу үшін қандай құжаттар ұсынуы керек?
Лицензия беру (немесе бас тарту) туралы шешім қабылдау процедурасы қандай?
Лицензияның жарамдылық мерзімі қандай, оны ұзарту және ұзарту тәртібі қандай?
Лицензиялау талаптары мен талаптарын сақтау бойынша лицензиялаушы органдардың бақылау тәртібі қандай?
Лицензияның қолданылуын тоқтата тұру және оны ұзарту тәртібі, оның күшін жоюы қандай? ,Лицензиялау шарттарын бұзу ретінде қарастырылады?
Лицензия тізілімі дегеніміз не?, Лицензия тізілімінде қамтылған ақпаратты беру тәртібі қандай?
Тақырып 7. Кәсіпкерлік іс-қызметті қаржыландыру
Кәсіпкерлік ұйымдарды қаржыландыру – бұл қарапайым және кеңейтілген ұдайы өндірісті қаржылық қамтамасыз ету нысандары мен әдістері, қағидалары мен шарттарының жиынтығы. Қаржыландыру дегеніміз ақша қаражаттарының пайда болу үдерісі немесе кең мағынада – ұйым капиталын қалыптастыру үдерісі. «Қаржыландыру» түсінігі «инвестициялау» түсінігімен тығыз байланысты, егер қаржыландыру – бұл ақша қаражаттарын табу болса, ал инвестициялау – бұл оларды пайдалану. Екі ұғым өзара байланысты, бірақ біріншісі екіншісінен бұрын орындалады: қаржы көздері болмаса қандай да бір инвестициялауды жоспарлау мүмкін емес.
Қаржыландыру көздерін таңдау кезінде кәсіпорын бес негізгі міндеттерді шешуі тиіс:
қысқа және ұзақ мерзімді капиталға қажеттілікті анықтау;
активтер мен капиталдың ұтымды құрылымын анықтау мақсатында олардың құрамындағы мүмкін өзгерістерді айқындау;
тұрақты төлем қабілеттілікті және содан кейін қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету;
меншікті және қарыз қаражаттарын максималды пайда түсетіндей пайдалану;
шаруашылық іс-қызметті қаржыландыру шығындарын төмендету.
Кез келген кәсіпорын экономикалық жүйенің элементі болып табылады және бизнес бойынша серіктестермен, әр түрлі деңгейдегі бюджеттермен, капитал иеленушілермен және басқа да субъектілермен белгілі бір қарым-қатынастарға түседі. Қаржылық ресурстарды қалыптастыру мен пайдалану үдерісінде кәсіпорын мен нарықтың басқа субъектілері арасында қаржылық қатынастар орнайды. Осы қатынастар кәсіпорын қаржыларының мәнін құрайды.
Осылайша, кәсіпорын қаржылары оның өндірістік-шаруашылық іс-қызметі үдерісінде пайда болатын және оның қаржылық ресурстарын қалыптастыру және бөлумен байланысты ақшалай қатынастарды білдіреді.
Қаржылық қатынастар құрамында ұйымның ақшалай қатынастарының келесі топтарын бөліп көрсетуге болады:
контрагенттермен – бастапқы түсімдерді қалыптастыру, шаруашылық ішіндегі мақсатты қорларды қалыптастыру және пайдалану бойынша (жарғылық капиталды, жинақ және тұтыну капиталын, ынталандыру қорларын және т.б.);
ұйымдармен және кәсіпорындармен – қаржыларды бөлу бойынша (келісім шарттық міндеттемелер бұзылған кезде айыппұлдар төлеу және алу, әр түрлі пай салымдарын салу, біріккен іс-қызметтен түскен пайданы бөлуге қатысу, басқа кәсіпкерлік ұйымдардың және мемлекеттің бағалы қағаздарын сатып алу, олар бойынша дивиденттер алу және басқалары);
өнімді тұтынушылармен (кәсіпорын шарттардың нысаны мен түрін өз бетінше таңдайды, міндеттемелерді орындау шарттары мен санкцияларды белгілеу тәртібін анықтайды, өз өнімі мен қызметіне баға белгілейді, жабдықтаушылардың бағасының негізділігін бағалайды. Бұл факторлар түпкі қаржылық нәтижелерге үлкен ықпал етеді);
сақтандыру ұйымдарымен – әр түрлі міндетті және ерікті сақтандыру түрлері бойынша;
банктік жүйемен – несиелер алумен және төлеумен байланысты есептік-кассалық қызмет көрсету, пайыздар төлеу, сонымен қатар банктің бос ақша қаражаттарын белгілі бір төлеммен уақытша пайдалануға беруі бойынша;
мемлекетпен – бюджеттік және бюджеттік емес қорларды қалыптастыру мен пайдалану бойынша. Ақшалай қатынастардың бұл тобы бюджетке және бюджеттік емес қорларға түрлі салықтар, салымдар, төлемдер және т.б. салу арқылы жүзеге асады. Екінші жағынан өндірістік емес сфераны, мақсатты бағдарламаларды және т.б. бюджеттік қаржыландыру жүзеге асады;
жоғары тұрған басқарушылық құрылымдармен – қаржылық ресурстарды корпоративішілік қайта бөлу бойынша «тігінен» және «көлденең» өзара байланыстар.
Кәсіпорынды қаржыландыру көздерін ішкі (меншікті капитал) және сыртқы (қарыз және тартылған капитал) деп бөледі. Ішкі қаржыландыру меншікті қаражаттарды, ең алдымен – таза пайданы және амортизациялық аударымдарды пайдалануды білдіреді.
Кәсіпорынның қаржылық ресурстары
Ішкі көздер
Сыртқы көздер
Меншікті қаражаттар есебінен қалыптасатын:
негізгі қызметтен пайда;
ҒЗЖ орындаудан және басқа мақсатты кірістерден пайда;
қаржылық операциялардан пайда;
сатудан бөлек түсімдер.
Қаржылық нарықта қалыптасатын:
меншікті бағалы қағаздарды (акция, облигациялар және т.б.) сатудан түскен қаражаттар;
несиелік инвестициялар.
Қайта бөлуден түсетін түсімдер:
тәуекелдер бойынша сақтандыру төлемдері;
сақтандыру полистері мен кепілдік куәліктерді сату;
пай бойынша қалыптасатын қаржылық ресурстар;
басқа эмитенттердің бағалы қағаздары бойынша дивиденттер, пайыздар;
одақтардан, қауымдастықтардан, салалық құрылымдардан түсетін қаржылық ресурстар;
бюджеттік қаржы бөлу, субсидиялар, субвенциялар.
Оларға теңестірілген қаражаттар есебінен қалыптасатын:
амортизациялық аударымдар;
мүлікті сатудан түсім;
тұрақты пассивтер;
бөлінбеген пайданы жинақтау;
мақсатты түсімдер;
резервтік қор;
еңбек ұжымы мүшелерінің пай және басқа да салымдары.
Достарыңызбен бөлісу: |