Кәсіпорын экономикасы : оқу құралы. Атырау,2019


Кәсіпорында экономикалық тиімділікті арттыру



Pdf көрінісі
бет56/72
Дата06.12.2022
өлшемі1,45 Mb.
#55249
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   72
11.3 Кәсіпорында экономикалық тиімділікті арттыру
жолдары
Әрбiр кәсiпорын қолда бар ресурстарды аз шығынмен ұтымды пайдалану
арқылы пайданы көбейтуді көздейді. Кәсіпорын қызметінің тиімділігін
арттыру үшін арнайы кешенді шаралар жүзеге асырылады. Кәсіпорынның
қызметінің тиімді жұмыс істеуі үшін, біріншіден өндірісті оңтайландыру
қажет. Өндірістің тиімділігін арттыру жолдары - белгілі бір бағыттағы
өнімділіктің өсуімен байланысты қызметтің кешенді жүйесі. Өндірістік
қызметтің тиімділігін сипаттайтын көптеген көрсеткіштер талданып,
сарапталады.
Тиімділікті көтерудің басты факторы ғылыми-техникалық прогресті
жетілдіру.Жаңа технологияларды жасау, жоғары технологиялық
жабдықтарды және инновациялық технологияны дамыту - бұл өндірісті
тиімді ұйымдастырудың кілті. Бұл, біріншіден, өнімділікті арттырады.
Екіншіден, ол өндірістік шығындарды азайтады. Үшіншіден, ол еңбек
ұйымының жағдайын жақсартады.
Негізгі құралдарды барынша ұтымды пайдалану - өндірістің
тиімділігінің маңызды көрсеткіштерінің бірі. Өндірістік қуаттарды
қарқынды пайдалану есебінен компания өндірістің максималды көлемін
қамтамасыз етеді, бұл өндіріс көлемінің ұлғаюына әкеледі, бұл өз кезегінде
қосымша ақшалай қаражатсыз дайын өнімді ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Өндірістің тиімділігін жоғарылатудағы маңызды орын - бұл ұйымдық және
экономикалық аспектілер. Олардың рөлі өндірістің өсуімен және
экономикалық байланыстардың күрделене түсуімен өсуде. Бұл аспект
өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымды одан әрі дамыту және
жетілдіру үшін қажет, бұл өндірістің тиімділігіне әсер етеді.
174


Сурет 1.Кәсіпорында тиімділікті арттыру жолдары
Өнімнің сапасы өнеркәсіптік кәсіпорынның қызметінің тиісділігін
арттырудағы маңызды басымдығы болып табылады. Осы мақсатта
кәсіпорындар басшылығы олардың ұйымдық қызметіне сапа менеджменті
жүйесін енгізуі және жетілдіруі керек. Халықаралық стандарттарына сәйкес
келетін сапа жүйелері ұйымдардағы сапалы мәселелерді тиімді шешудің
құралы. Осы талаптарға сәйкестікті растайтын сертификат кәсіпорында
өндірілетін өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің алғышарты болып табылады.
Кәсіпорынның басқару жүйесін жетілдіру, кәсіпорынның рөлі мен орнын,
кәсіпорынның даму стратегиясын, кәсіпорын қызметінің көрсеткіштерін
және критерийлерін анықтау, кәсіпорынның жұмысын қадағалау және
талдау, басқару шешімдерін қабылдау үшін менеджерге толық ақпарат беру,
олардың орындалуын бақылау арқылы тиімділікті жақсартуга мүмкін
болады.
Басқарудың ұйымдық құрылымын дұрыс анықтау - кәсіпорынның
оңтайлы ішкі құрылымын құру, ол ішкі және сыртқы факторларды есепке
ала отырып, оның қызметінің барынша тиімділігін қамтамасыз етеді.
Кәсіпорын қызыметінің тиімділігін арттырудың маңызды орыны
ұйымдастырушылық және экономикалық факторлармен байланысты.
Әлеуметтік инфрақұрылымды және басқару әдістерін дамыту қажет.
175
Т
и
ім
д
іл
ік
тің
ө
су
ф
ак
то
р
л
ар
ы
Ө
н
ім
д
іл
ік
ті ар
тты
р
у
б
о
й
ы
н
ш
а ө
н
д
ір
істің
ең
б
ек
, м
атер
и
ал
д
ы
қ
, к
ап
и
тал
ж
ән
е к
ап
и
тал
д
ы
ң
си
ы
м
д
ы
л
ы
ғы
н
тө
м
ен
д
ету
, таб
и
ғи
р
есу
р
стар
д
ы
ұ
ты
м
д
ы
п
ай
д
ал
ан
у
, у
ақ
ы
тты
ү
н
ем
д
еу
ж
ән
е ө
н
ім
сап
асы
н
ар
тты
р
у
Ғ
ы
л
ы
м
и
-тех
н
и
к
ал
ы
қ
п
р
о
гр
есті ж
ед
ел
д
ету
, ө
н
д
ір
істің
тех
н
и
к
ал
ы
қ
ж
ән
е эк
о
н
о
м
и
к
ал
ы
қ
д
ең
гей
ін
ар
тты
р
у
; ө
н
д
ір
іс қ
ұ
р
ы
л
ы
м
ы
н
ж
етіл
д
ір
у
, ұ
й
ы
м
д
ы
қ
б
асқ
ар
у
ж
ү
й
ел
ер
ін
ен
гізу
; ө
н
д
ір
істі ұ
й
ы
м
д
асты
р
у
, ж
о
сп
ар
л
ау
, ы
н
тал
ан
д
ы
р
у
, ж
ұ
м
ы
с ж
ән
е т.б
. н
ы
сан
д
ар
ы
н
ж
ән
е әд
істер
ін
ж
етіл
д
ір
у
.


Басқарудың әдістері мен нысандарын, жоспарлау әдістерін, ынталандыру,
жігерлендіру қажет. Ресурстық шығындардың үлесін азайту және ұйымның
бүкіл экономикасын жандандырудың ерекше орыны сатуға дайын өнім
сапасын жақсарту жөніндегі шараларға жатады. Өнім сапасының деңгейі
жақын бақылауды талап ететін іргелі фактор болуы керек.
Өндірістің тиімділігі тіпті сату көлемінің төмендеуімен де артуы
мүмкін, бірақ бұл өнімнің сапасы өндірістің және сатудың төмендеуіне
қарағанда тезірек өсетін болса ғана мүмкін. Өнімнің сапасын жақсарту
көптеген факторларға, мысалы, өндірісті техникалық жетілдіруге, жаңғырту
жұмыстарына және т.б.
Соңғы кезде кәсіпкерлікті дамыту жағдайында пайдасыз
операцияларды жүргізу арқылы пайда көлемін ұлғайту үшін қосымша
мүмкіндіктер пайда болды. Бұл салада қаржылық инвестициялар ең тиімді
болып табылады. Қаржылық инвестициялардың нақты бағыттары мен
құрылымы кәсіпорынның тиімділігін сенімді бағалауға негізделген жақсы
ойластырылған саясатының нәтижесі болуы тиіс.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   72




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет