Кіріспе Еңбек ресурстары



бет2/4
Дата03.12.2023
өлшемі38,3 Kb.
#133121
1   2   3   4
Еңбек өнімділігін талдау.
Еңбек өнімділігін бағалау үшін жалпы, жеке және көмекші көрсеткіштер қолданылады. Жалпылама көрсеткіштерге орташа жылдық, орташа күндік, орташа шығатын еңбек өнімділігі жатады. Жеке көрсеткіштерге белгілі бір түрдегі өнім бірлігінің өндірісінің уақыт шығындары жатады. Көмекші көрсеткіштерге белгілі бір өнім түрін өндіруге кеткен уақыт шығыны жатады.
Еңбек өнімділігінің жалпылама көрсеткіштеріне бір жұмыскердің орташа жылдық өнім өнімділігі жатады. Оның көлемі тек қана жұмысшылар өндірісіне байланысты емес, сондықтан жұмысшылар санына, өнім санына, орындалған күндер және ұзақтығына байланысты.

Көрсеткіштер

жоспар

нақты

өзгерісі; +; -

1.өнім өндірудің көлемі, млн.тг.

94000

100000

+6000

2.өнеркәсіптік-өндірістік персонал,саны, адам

100

202

+102

2.1.жұмысшылар саны, ЧР

170

165

-5

3.өнер/к-өндір/к перс/л құр/ғы жұмысшылар үлесі,

80

81,68

+1,68

4. бір жылда бір жұмысшының іст.күндер саны, Д

220

180

-40

5.жұмыс күні-ң орт.ұзақт.,сағ П

7,95

6,7

-1,25

6.Істелінген жалпы уақыт










6.1. бір жылда барл.жұмысш-р адам-сағ

140150

320320

+180170

6.2. оның іш/де бір жұмысш-ң адам-сағ

1749

1860

+111

7.орт.жылд.өнімд/к,млн.тг.










7.1.бір жұмыскердің орт.жылд.еңбек өнімдл.ГВ

440

241

-199

7.2.бір жұмысшы-ң орт.жылд.еңб.өнімд.ГВ*

705

502

-203

8.жұмысшы-ң орт.күндік өнімд.ДВ

2,63

3,52

+0,89

9. жұмысшы-ң орт.сағ.өнімд.мың.тг. ЧВ

2,45

1,20

-1,25

Аналитикалық талдау барысында жұмыскердің орташа жылдық еңбек өнімділігі байланысты бір жұмысшының бір жылдағы істеген күндері, жұмыс ұзақтығының күндер бойынша және орташа сағаттық өнімділігі.
ГВ = Д * П * ЧВ.
Еңбек өнімділігінің көрсеткіші ретінде орташа сағаттық өнімділігі міндетті түрде талданады, оған жұмыскерлердің орташа күндік және орташа жылдық өнімділік тәуелді болып келеді.
Орташа сағаттық өнімділікті талдау үшін өнімнің еңбек сиымдылығы және оның бағасына байланысты. Бірінші топ факторына техникалық өндіріс, ұйымдық өндірісі, өндіріссіз уақыт шығыны. Екінші топқа өнім өндіріс көлемінің өзгерісі, тасымалдау өндірісі жатады.
Жоспар және нақты басқа орташа сағаттық өнімділіктің тағы 3 шартты көрсеткіштерін талқылау қажет.
Орташа сағаттық өндірім көрсеткіштердің бірінші шарты.
ЧВусл1 = (ВПф +;- ▲ВПстр) / (Тф – Тн +;- Тэ)
ВПф – нақты көмекші көрсеткіштер.
ВПстр – көмекші көрсеткіштің құрылымдық ілгерімі.
Тн – жұмыс уақытының өнімсіз шығыны.
Тэ – жоспардан тыс үнемділік енгізу шарасы.
Екінші шартты көрсеткіш – бұл көрсеткіштің біріншісінен айырмашылығы Тэ қолданылмайды.
ЧВусл2 = (ВПф +;- ▲ВПстр) / (Тф – Тн)
Үшінші шартты көрсеткіш – бұның айырмашылығы екіншісінен жұмыс уақытының өнімсіз шығыны қолданылмайды.
ЧВусл3 = (ВПф +;- ▲ВПстр) / Тф
Орташа сағаттық өнімділік деңгейіне әсер ететін факторлар үшін корреляциялық-регрессиялық талдау үлкен роль ойнайды. Орташа сағаттық өнімділігінің көп факторлық корреляциялық моделіне мына факторларды енгізуге болады: қормен жарақтандырылу және қуатпен жарақтандырылу еңбегі, жоғары және орта квалификациясы бар жұмысшының пайызы, құралдардың орташа қолдану мерзімі және тағы басқа.
Осы факторлар арқылы жұмысшының орташа жылдық өнімділігін анықтау үшін, ол үшін алынған орташа сағаттық өнімділік өсімін бір жұмыскердің істелген сағат санына көбейтеміз.
ГВхі = ▲ЧВхі * Дф * Пф
Жұмысшының орташа жылдық өнімділігіне әсерін анықтау үшін, алынған жұмысшының орташа жылдық өнімділігін өндірістік-өнеркәсіптік қызметкерлердің нақты үлес салмағына көбейтеміз.
ГВхі = ▲ГВхі * УДф
Осы факторлардың өнім шығару көлемінің өзгерісіне әсерін есептеу үшін, жұмысшының орташа жылдық өнімділік өсімін і –нші факторы бойынша өнеркәсіптік-өндірістік қызметкерлердің тізімі бойынша орташа санына көбейтеміз.
ВПхі = ▲ГВхі * ПППф
немесе і-нші фактор бойынша орташа сағаттық өнімділік өзгерісін көбейтеміз жұмыс күнінің ұзақтығына, бір жұмыскердің бір жылда істеген күндер санына, жұмысшының үлес салмағының жалпы санына және кәсіпорын жұмысшыларының тізімі бойынша орташа санына көбейтеміз.
ВПхі = ▲ЧВхі * Пф * Дф * УДф * ПППф
Еңбек өнімділігінің жоғарлауын қамтамасыз ету үшін нақты шара ойластыру керек және жұмысшының орташа сағаттық, орташа күндік, орташа жылдық өнімділігінің резервін анықтау керек.
Еңбек өнімділігінің жоғарлауына жету үшін мына жағдайлармен байланысты:
а) өнім шығысының жоғарлауы кәсіпорынның барлық өнімділік қуаты арқылы, себебі бұл жағдайда өнімділіктің тек қана жұмысшының уақыт шығынын өзгермелі бөлігі жоғарлайды, ал тұрақты бөлігі өзгеріссіз қалады. Ақыр аяғында өнім шығару уақытының шығыны төмендейді.
б) еңбек өнімділігінің қысқарту шығыны арқылы өндіріс интенсификациясы, сапа өнімінің жоғарлауы, өндірістің механикалық және автоматикалық комплекстеріне енгізілуі, өндірістің техника және технологиялық жаңаруы, уақыт шығынын қысқарту арқылы өндіріс ұйымын жақсарту.
Орташа сағаттық өнімділік резервтерінің жоғарлауын мына көрсеткіштер арқылы есептеуге болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет