Кіріспе зерттеу жұмысының өзектілігі
жүктеу/скачать 30,5 Kb.
|
1 2
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеу мақсаты.
- Зерттеу нысаны
- Зерттеу көздері
- Зерттеудің ғылыми болжамы
- Зерттеудің ғылыми жаңалығы
- Зерттеудің практикалық мәнділігі
- Зерттеу базасы
|
КІРІСПЕ Зерттеу жұмысының өзектілігі. Еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуының стратегиялық бағыттарына сәйкес білім беру жүйесін дамыту арқылы әлемдік білім кеңістігіне кірігудің басты бағыты – адамды қоғамның ең маңызды құндылығы деп тану, оның рухани жан-дүниесін дамыту, білім беру жүйесін дамыту көзқарастары мен шығармашылығы, танымдық қабілеттері мен мәдени құндылықтары және тұлғаның қалыптасуына жағдай жасау. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Қазақстан халқына Жолдауында атап өткендей, әлемдегі ең қуатты дамушы елу елдің қатарына қосылу мақсаты барша қазақстандықтарға қуат береді. Егеменді елдің жас ұрпағын тәрбиелеу, дұрыс тәрбие беру қазіргі заманның өзекті мәселелерінің бірі. Себебі: «Баға жетпес білім капиталын дамытып, білім беруді жетілдіру, оның заманауи түрін беру керек» делінген. «Қазақстан-2030» бағдарламасында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев [1]. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында да мемлекеттік саясаттың негізгі қағидалары мен Қазақстан Республикасы азаматтарының білім алуға конституциялық құқығын қамтамасыз ету нормалары қамтылған. Заң жалпы ережелерден бастап білім беру ұйымдары, білім беру бағдарламалары мен білім деңгейлері, білім беру жүйесін басқару, білім беру үдерісі субъектілерінің құқықтары мен міндеттері, әлеуметтік кепілдіктер, білім беру саласындағы заңнаманы бұзғаны үшін тоғыз тарау, 50 баптан тұрады, экономика, білімге жауапкершілік және өтпелі ережелер. Мектепке дейінгі ұйымдарда «Білім туралы» Заңды іске асыру шеңберінде базалық оқу жоспарларымен қатар Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы мен Мектепке дейінгі ұйымдардың үлгілік ережелерін қоса алғанда, бірқатар нормативтік актілер дайындалып, шығарылды. Құжаттарда мектеп жасына дейінгі балалардың жан-жақты ой-өрісін, дене бітімін, сөйлеу мәдениетін, ана тілін дамыту үшін жағдай жасау қажеттігі баса айтылған. М.Жұмабаевтың «Педагогика» атты еңбегінде бала тәрбиесімен айналысатын адамдарға: «Тәрбиенің мақсаты – баланы дәл ұстазға ұқсату емес, болашақты өз заманына лайық ету... Әр халықтың бала тәрбиелеудің өзіндік ерекшелігі бар». Десек те, «дәстүрозық, берік» демекші, ұлт тәрбиесін біртұтас қарастырмай, сынап, оңды пайдалану керек [2,44 б.]. А.Байтұрсынов ағартушыға: «Баланы қалай оқытамын деген адам алдымен балаларға не үйрететінін білуі керек, екінші баланың мінезін, көңіл-күйін білуі керек. Мұны білу үшін баланың туылғаннан бастап ересек жасқа дейін, сондай-ақ ақылы түрде денеге қалай кіретінін білу керек. Бала арманына қарап өзінің ішкі күйін түсіне білуі керек» [3,57 б.]. Әлемге әйгілі педагог Н.Қ.Крупская ойын теориясына елеулі үлес қосты. Балалар ойынының әлеуметтік сипатын атап, өмір құбылыстарын бейнелей отырып, ойыннан алғаш рет қоршаған орта туралы әсері мен түсінігін кеңейту құралын көрді. «Мектеп жасына дейінгі балалар үшін, - деп жазды ол, - ойынның мәні ерекше: олар үшін ойын – оқу, олар үшін ойын – еңбек, олар үшін ойын – тәрбиенің күшті түрі» [4, 240 б.]. Балалар ойынының тәрбиелік мәнін жоғары бағалай отырып, А.С.Макаренко былай деп жазды: Бала ойында қалай өссе, көп жағынан еңбекте де солай. Сондықтан болашақ көшбасшыларды тәрбиелеу ойыннан басталады» [4, 242 б.]. Еліміздегі мектепке дейінгі білім беруді ұйымдастыру туралы А.Қ.Меңжанова [5], М.С.Сәтімбекова [6], А.С.Әмірова [7], Ф.Н.Жұмабекова [8], Д.Р.Муталиев [9] және т.б және балаларының даму ерекшеліктері Қ.Т.Шериазданова [10], Г.М.Қасымова [11], Ю.И.Ауталипова [12] және т.б. ғылыми жұмысқа арналған. Мысалы, мұғалімдер А.Қ.Меңжанов мектеп жасына дейінгі балаларды адамгершілікке тәрбиелеу жағдайында, А.С.Әміров көркем әдебиет арқылы адамгершілікке тәрбиелеу, Ф.Жұмабекова бейнелеу және эстетикалық тәрбие беру, М.С.Сәтімбекова балалардың математикалық білімдерін дамытуда. Мектепке дейінгі жастағы жалпы психология мен бала психологиясын зерттеуде психология саласында жұмыс істеген көптеген авторлар: Абрамова Г.С.[13], Абрамова Г.А.[14], Алдамұратов А.[15], Андреева Г.М.[16], Батаршев А.В.[17], Бадмаев Б.С.[18], Бектенғалиева С.Х.[19], Битьянова М. [20], Мухина В.С.[21], Выготский Л.С.[22] және т.б. Мектеп жасына дейінгі балалардың сөйлеу тілін дамытумен айналысатын қазіргі педагогтарымыздың еңбектері зерттеу жұмысымыздың негізі болып табылады. Олар: Бисембаева Ж.Қ.[23], А.С.Амирова және К.Анартаева[24], Ділмағамбетов Г.А.[25], Джаздықбаева М.[26], Метербаева Қ. [27]. Мектепке дейінгі ұйымдардың оқу-тәрбие процесін талдау барысында мектепке дейінгі мекемелердегі жұмыс мазмұнында балалардың сөздік қорын дамытуды дұрыс ұйымдастыру үшін балалардың сөздік қорын дамытуда ойын түрлерінің ерекшеліктеріне көңіл бөлінбейтінін байқадық. Осыған сәйкес жан-жақты дамыған жеке тұлғаны тәрбиелеудегі қазіргі қоғамның қажеттіліктері мен мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың сөздік қорын ойын әрекеттері арқылы қалыптастыру әдістемесінің жеткіліксіздігі; мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың танымдық ерекшеліктері мен балалардың ойын формаларын дұрыс ұйымдастыру ерекшеліктерінің практикада аз зерттелгендігі арасында қайшылықтар туындайды. Бұл қайшылықтардың шешімін табу мақсатында мектепке дейінгі жастағы балаларды сөздік қорын дамытуды ойын іс-әрекеті барысында қалыптастыру жолдарын анықтау біздің зерттеу проблемамызды айқындауға және тақырыпты: «Ойын формалары арқылы ересектер тобындағы балалардың сөздік қорын дамытудың жолдарын жетілдіру» деп таңдап алуымызға негіз болды. Зерттеу мақсаты. Ересектер тобындағы балалардың сөздік қорын дамытудағы ойын түрлерін анықтау. Зерттеу міндеттері: - мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамытуда ойын түрлерін дұрыс таңдаудың психологиялық аспектілерін анықтау; - мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамытудағы ойын түрлерінің рөлін нақтылау; - мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамытуда ойын түрлерін жетілдіру жолдарын айқындау. Зерттеу нысаны: мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамыту процесі. Зерттеу пәні: Ересектер тобындағы балалардың сөздік қорын дамыту. Зерттеу әдістері: теориялық әдістер және эмпирикалық әдістер – мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамыту және мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестері мен ойын әрекеттерін ұйымдастыру жолдары бойынша ғылыми жұмыстарды теориялық талдау. Зерттеу көздері: мектеп жасына дейінгі балалармен жұмыс істейтін философтардың, психологтардың, педагогтардың, әдіскерлердің жарияланған еңбектері, Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан-2050», педагогтардың озық тәжірибесі. Зерттеудің ғылыми болжамы: Егер, осы қарастырылып отырған мәселе бойынша ойын формалары арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамытудың жолдары, балалардың жас ерекшеліктеріне байланысты ойынның түрлерін дұрыс талдау нақты болған жағдайда балалардың сөздік қоры молайып, арта түсер еді. Зерттеудің ғылыми жаңалығы: - мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамытуда ойын түрлерін дұрыс таңдаудың психологиялық аспектілері анықталды; - мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамытудағы ойын түрлерінің рөлі нақтыланды; - мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамытуда ойын түрлерін жетілдіру жолдары айқындалды. Зерттеудің практикалық мәнділігі: Зерттеу барысында айқындалған мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын ойын формалары арқылы дамытуға арналған «Сюжеттік-рөлдік ойындар» атты әдістемелік құралды және зерттеу нәтижелерін мектепке дейінгі жастағы балалармен ұйымдастырылған оқу қызметінде, арнайы орта және жоғары педагогикалық білім беру орындарында, педагог кадрлардың білімін жетілдіру және қайта даярлау мекемелерінде пайдалануға болады. Зерттеу базасы: Түркістан қаласы, «Алия» балабақшасы мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны. Зерттеу жұмысының құрылымы: Зерттеу жұмысы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. жүктеу/скачать 30,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2