Китаб-ус-салат намаз кітабы даярлаған: Хасан Яваш Жетінші басылым
жүктеу/скачать 2,61 Mb. Pdf көрінісі
|
Айт намаздары Шаууал айының бiрiншi күнiнде Пiтiр, яғни рамазан мейрамының бірінші күні басталады. Зүлһиджаның оныншы күнiнде Құрбан айтының бiрiншi күнi басталады. Бұл екi күнде күн шыққаннан кейін шамамен 45 минут өткен соң, яғни кераһет уақытынан кейін екi рəкат Айт намазын оқу ер кісілер үшiн уəжiп. Айт намаздарының шарттары жұма намазының шартта- ры сияқты. Тек бұл намазда хутба сүннет болып, намаздан кейiн оқылады. - 106 - НАМАЗ КІТАБЫ - 107 - НАМАЗ КІТАБЫ Жұма намазының вужуб шарттары тоғыз. Олар: Жергiлiктi (муқим) тұрғын болу керек. Жолаушы (сафа- 1. ри) кiсiге бұл намаз парыз емес. Денi сау болуы керек. Ауру кiсiге, өте қарт кiсiлерге жəне 2. ауру қараушысына (егер тастап кете алмайтын болса) бұл намаз па- рыз емес. Еркiн болу. 3. Еркек болу, əйелдерге бұл намаз парыз емес. 4. Ақылды əрi балиғатқа толған болу керек. 5. Көзi көретiн болуы керек. 6. Жүре алуы керек. Көлігі не жəрдемшісі болса да паралич 7. кiсiге, шолақ кiсiге бұл намаз парыз емес. Қамауда болмау керек. Дұшпанның, залымның жəне 8. үкіметтің қауіпі болмау керек. Өте қатты жаңбыр, қар, дауыл, суық, батпақ болмау ке- 9. рек. Жұма намазы қалай оқылады? Жұма күнi бесін азаны айтылумен он алты рəкат жұма на- мазы оқылады. Оқу тəртiбi төмендегiдей: 1 - Ең бiрiншi жұма намазының төрт рəкаттық алғашқы сүннеті оқылады. Бұл намаз бесiн намазының алғашқы сүннетi сияқты оқылады. Бұл намазға: «Аллаһу та’ала разылығы үшiн жұма намазының алғашқы сүннетiн оқуға ниет еттiм, жүзiмдi қыблаға қараттым»– деп ниет етiледi. 2 - Кейiн мешiт iшiнде екiншi азан жəне хутба оқылады. 3 - Хутба оқылғаннан кейiн қамат айтылып жамағатпен бiрге жұма намазының екi рəкат парызы оқылады. 4 - Жұма намазының екi рəкат парызы оқылғаннан кейiн төрт рəкат соңғы сүннеті оқылады. Бұның оқылуы да бесiн намазының алғашқы сүннетi сияқты. 5 - Бұдан кейiн: «Мойныма парыз болып, өз уақытысында өтей алмаған соңғы бесiннің парызын оқуға» деп ниет етiлiп Ахир зухур (соңғы бесін) намазы оқылады. Бұған халық арасында ихтяты бесін деп те айтылады. 6 - Кейiннен екi рəкат уақыт сүннетi оқылады. Оқылуы таң намазының сүннетi сияқты. 7 - Бұдан кейiн аятул курси жəне 33 тасбихтардың үшеуі айты- лып дұға етiледi. Жұма күнiнің сүннеттері мен əдептерi 1 - Жұма намазына бейсенбi күннен дайындалу. 2 - Жұма күнi ғұсыл алу. 3 - Шашын алдыру, сақалы бiр тұтамнан ұзын болса қысқарту, тырнақтарын алып жаңа, таза киiмдер кию. 4 - Жұма намазына мүмкiндiгiнше ерте бару. 5 - Мешiтте алдыңғы қатарға өту үшін жамағаттың иығынан ат- тамау. 6 - Мешiтте намаз оқып жатқан кiсiнiң алдынан өтпеу. 7 - Имам мiнберге шыққаннан кейiн сөйлемей хутбаны тыңдау. Сөйлегенге белгі беріп те жауап бермеу, екінші азанды қайталамау жəне хутба кезінде қол ашып дұға етпеу. 8 - Жұма намазынан кейiн фатиха, кафирун, ихлас, фалақ жəне нас сүрелерiн жетi рет оқу. 9 - Екінді намазына дейiн мешiтте қалып ғибадат ету. 10 - Əһли сүннет ғалымдарының дəрісіне немесе солардың кiтаптарын оқып отырғандарға қатысып, тыңдау. 11 - Жұма күнiн толық ғибадатпен өткiзу. 12 - Жұма күнi көп салауат айту. 13 - Құран Кəрiм оқу. (Каһф сүресiн оқу) 14 - Садақа беру. 15 - Əке-шешенi немесе қабiрлерiн зиярат ету. 16 - Үйдегi асты ерекше əрi тəттi қылып даярлау. 17 - Көп намаз оқу. Қаза намазы болғандар намаздарының қазасын оқу керек. Мойындарына парыз болмаса да əйелдердің Жұма немесе Айт намазы үшін мешіттерге барып, ер адамдардың кірулеріне, ғибадаттарына кедергі болулары күнə болады. Айт намаздары Шаууал айының бiрiншi күнiнде Пiтiр, яғни рамазан мейрамының бірінші күні басталады. Зүлһиджаның оныншы күнiнде Құрбан айтының бiрiншi күнi басталады. Бұл екi күнде күн шыққаннан кейін шамамен 45 минут өткен соң, яғни кераһет уақытынан кейін екi рəкат Айт намазын оқу ер кісілер үшiн уəжiп. Айт намаздарының шарттары жұма намазының шартта- ры сияқты. Тек бұл намазда хутба сүннет болып, намаздан кейiн оқылады. - 108 - НАМАЗ КІТАБЫ - 109 - НАМАЗ КІТАБЫ Рамазан айтында намаздан бұрын құрма сияқты тəтті бір нəрсе жеу, ғұсыл алу, мисуак қолдану, жаңа, таза киiмдер кию, пiтiр садақаны намаздан бұрын беру, жолда жай дауыспен тəкбір айту мустаһаб. Құрбан айт намазынан бұрын ешбiр нəрсе жемеу, намаздан кейiн алдымен құрбандыққа шалынған малдың етiнен жеу, намазға кетiп бара жатып дауыстап тəкбiр айту, үзірі болғандардың жай дау- ыспен тəкбір айтуы мустаһаб. Айт намаздары екi рəкаттан құралады. Жалғыз оқылмай тек жамағатпен оқылады. Айт намазы қалай оқылады? 1 - Алдымен: «Ниет еттiм уəжiп болған айт намазын оқуға, ұйыдым дайын тұрған имамға» деп ниет етiледi. Ифтитах тəкбiрiн алғаннан кейiн «Субханака» дұғасы оқылады. 2 - Субханака дұғасы оқылғаннан кейiн үш рет тəкбiр айтып əр тəкбiрде қол құлаққа көтеріліп, алғашқы екі тəкбірден кейін екі жа- нына түсіріледі. Үшiншi тəкбiрде кiндiктiң астына байланады. Имам алдымен фатиха сүресiн, кейiн зəм сүре оқып рүкуға барады. 3 - Екiншi рəкатта имам фатиха жəне зəм сүре оқиды. Кейiн екi қолын үш рет көтерiп, əр көтергенiнде тəкбiр айтып екі жанына түсіреді. Төртiншi тəкбiр айтқанда рүкуға барады. Қысқашасы, бұл намаз екі таста, бір байла; үш таста, бір иіл! деп жатталады. Ташриқ тəкбiрлерi Құрбан айтының арафа күнi, таң намазынан бастап айттың төртiншi күнi екінді намазына дейiн қажылардың жəне қажылыққа бармаған кiсiлер, ер-əйел, жамағат-жалғыз, барлығының парыз на- мазынан кейiн сəлем берген сəтте бiр рет ташриқ тəкбiрiн айтулары уəжiп. Жаназа намазынан кейiн оқылмайды. Мешiттен шығып кет- кеннен соң немесе сөйлеп койған соң еске түссе, ташриқ тəкбiрi айтылмайды. Имам намаздан кейiн тəкбiр айтуды ұмытып кетсе де, жамағат тəрк етпейді, ер кiсiлер дауыстап ташриқ тəкбiрiн айтады. Əйелдер ташриқ тəкбiрiн iштей айтады. Ташриқ тəкбiрi: «Аллаһу əкбар, Аллаһу əкбар. Ла илаһə иллаллаһу уаллаһу əкбар. Аллаһу əкбар уə лиллаһил хамд». Өлiмге дайындық Өлiмдi еске алу ең үлкен насихаттардың бiрi. Əрбiр иман келтiрген адамның өлiмдi еске алуы сүннет. Өлiмдi көп ойлау Аллаһтың əмiрлерiне мойынсұнып, күнəлардан алыс тұруға себеп бо- лады, харам істеуге батылдығын азайтады. Сүйiктi Пайғамбарымыз алейһиссалам бiр хадисiнде былай деп бұйырды: «Лəззаттарды жоятын, ойын-сауықтарды тоқтататын өлiмдi көп естерiңе алыңдар». Ғалымдардың көпшiлiгi күнiне бiр рет өлiмдi еске алып тұруды əдетке айналдырған. Мұхаммед Бахауиддин Бұхари өзiн күн сайын 20 рет өлiп, мазарға көмiлгендей елестетін. Ғибадат ету жəне дiнге қызмет ету үшін ұзақ өмір сүруді қалау ұзын амалды болуға жатпайды . Ұзын амал ауруына шалдыққандар ғибадаттарын уақытында орындай алмайды, тəубе етуді ұмытады, жүректерi қатаяды, өлiмдi ойламайды жəне уағыз, насихаттардан үлгi-өнеге алмайды. Ондайлар бүкіл өмірін дүниеде мал-мүлiк жи- нау жəне дүние қызығына бату жолында өткізеді. Ахыреттi ұмытып, тек өзiнiң қызығы мен қамын ғана ойлайды. Хадис шəрифтерде бы- лай делiнген: «Өлмей тұрып өлiңiз. Есепке тартылмай тұрып өзiңiзге есеп берiңiз». «Өлiмнен кейiн болатын нəрселерді сiздер бiлгендей жану- арлар да бiлгенде, азық болуға жарайтын семіз жануар таба ал- майтын едiңiз». «Күндiз түнi өлiмдi еске алған адам, қиямет күнi шəһидтердiң жанында болады». Дүниеде мəңгi қалам деген жалған ойдың, яғни ұзын амал- ды болудың басты себептерi: Дүниенiң жылтырағына, өткінші лəззаттарына берiлу, өлiмдi ұмыту, денсаулығы мен жастық шағына алдану. Дүниеге алданбау үшiн, яғни ұзын амалды болудан құтылу үшін ең алдымен осы себептердi жою керек. Өлiмнiң кез-келген уақытта жағадан жармасатынын естен шығармау қажет. Сондай- ақ ұзын амалды болудың зияндары мен өлiмдi естен шығармаудың пайдаларын үйренуіміз керек. Пайғамбарымыз бiр хадис шəрифінде былай дейдi: «Өлiмдi көп еске алыңыз. Оны ойлау адамды күнə iстеуден қорғайды жəне ахыретте зиянды болған нəрселерден сақтануға себеп болады». - 108 - НАМАЗ КІТАБЫ - 109 - НАМАЗ КІТАБЫ Рамазан айтында намаздан бұрын құрма сияқты тəтті бір нəрсе жеу, ғұсыл алу, мисуак қолдану, жаңа, таза киiмдер кию, пiтiр садақаны намаздан бұрын беру, жолда жай дауыспен тəкбір айту мустаһаб. Құрбан айт намазынан бұрын ешбiр нəрсе жемеу, намаздан кейiн алдымен құрбандыққа шалынған малдың етiнен жеу, намазға кетiп бара жатып дауыстап тəкбiр айту, үзірі болғандардың жай дау- ыспен тəкбір айтуы мустаһаб. Айт намаздары екi рəкаттан құралады. Жалғыз оқылмай тек жамағатпен оқылады. Айт намазы қалай оқылады? 1 - Алдымен: «Ниет еттiм уəжiп болған айт намазын оқуға, ұйыдым дайын тұрған имамға» деп ниет етiледi. Ифтитах тəкбiрiн алғаннан кейiн «Субханака» дұғасы оқылады. 2 - Субханака дұғасы оқылғаннан кейiн үш рет тəкбiр айтып əр тəкбiрде қол құлаққа көтеріліп, алғашқы екі тəкбірден кейін екі жа- нына түсіріледі. Үшiншi тəкбiрде кiндiктiң астына байланады. Имам алдымен фатиха сүресiн, кейiн зəм сүре оқып рүкуға барады. 3 - Екiншi рəкатта имам фатиха жəне зəм сүре оқиды. Кейiн екi қолын үш рет көтерiп, əр көтергенiнде тəкбiр айтып екі жанына түсіреді. Төртiншi тəкбiр айтқанда рүкуға барады. Қысқашасы, бұл намаз екі таста, бір байла; үш таста, бір иіл! деп жатталады. Ташриқ тəкбiрлерi Құрбан айтының арафа күнi, таң намазынан бастап айттың төртiншi күнi екінді намазына дейiн қажылардың жəне қажылыққа бармаған кiсiлер, ер-əйел, жамағат-жалғыз, барлығының парыз на- мазынан кейiн сəлем берген сəтте бiр рет ташриқ тəкбiрiн айтулары уəжiп. Жаназа намазынан кейiн оқылмайды. Мешiттен шығып кет- кеннен соң немесе сөйлеп койған соң еске түссе, ташриқ тəкбiрi айтылмайды. Имам намаздан кейiн тəкбiр айтуды ұмытып кетсе де, жамағат тəрк етпейді, ер кiсiлер дауыстап ташриқ тəкбiрiн айтады. Əйелдер ташриқ тəкбiрiн iштей айтады. Ташриқ тəкбiрi: «Аллаһу əкбар, Аллаһу əкбар. Ла илаһə иллаллаһу уаллаһу əкбар. Аллаһу əкбар уə лиллаһил хамд». Өлiмге дайындық Өлiмдi еске алу ең үлкен насихаттардың бiрi. Əрбiр иман келтiрген адамның өлiмдi еске алуы сүннет. Өлiмдi көп ойлау Аллаһтың əмiрлерiне мойынсұнып, күнəлардан алыс тұруға себеп бо- лады, харам істеуге батылдығын азайтады. Сүйiктi Пайғамбарымыз алейһиссалам бiр хадисiнде былай деп бұйырды: «Лəззаттарды жоятын, ойын-сауықтарды тоқтататын өлiмдi көп естерiңе алыңдар». Ғалымдардың көпшiлiгi күнiне бiр рет өлiмдi еске алып тұруды əдетке айналдырған. Мұхаммед Бахауиддин Бұхари өзiн күн сайын 20 рет өлiп, мазарға көмiлгендей елестетін. Ғибадат ету жəне дiнге қызмет ету үшін ұзақ өмір сүруді қалау ұзын амалды болуға жатпайды . Ұзын амал ауруына шалдыққандар ғибадаттарын уақытында орындай алмайды, тəубе етуді ұмытады, жүректерi қатаяды, өлiмдi ойламайды жəне уағыз, насихаттардан үлгi-өнеге алмайды. Ондайлар бүкіл өмірін дүниеде мал-мүлiк жи- нау жəне дүние қызығына бату жолында өткізеді. Ахыреттi ұмытып, тек өзiнiң қызығы мен қамын ғана ойлайды. Хадис шəрифтерде бы- лай делiнген: «Өлмей тұрып өлiңiз. Есепке тартылмай тұрып өзiңiзге есеп берiңiз». «Өлiмнен кейiн болатын нəрселерді сiздер бiлгендей жану- арлар да бiлгенде, азық болуға жарайтын семіз жануар таба ал- майтын едiңiз». «Күндiз түнi өлiмдi еске алған адам, қиямет күнi шəһидтердiң жанында болады». Дүниеде мəңгi қалам деген жалған ойдың, яғни ұзын амал- ды болудың басты себептерi: Дүниенiң жылтырағына, өткінші лəззаттарына берiлу, өлiмдi ұмыту, денсаулығы мен жастық шағына алдану. Дүниеге алданбау үшiн, яғни ұзын амалды болудан құтылу үшін ең алдымен осы себептердi жою керек. Өлiмнiң кез-келген уақытта жағадан жармасатынын естен шығармау қажет. Сондай- ақ ұзын амалды болудың зияндары мен өлiмдi естен шығармаудың пайдаларын үйренуіміз керек. Пайғамбарымыз бiр хадис шəрифінде былай дейдi: «Өлiмдi көп еске алыңыз. Оны ойлау адамды күнə iстеуден қорғайды жəне ахыретте зиянды болған нəрселерден сақтануға себеп болады». - 110 - НАМАЗ КІТАБЫ - 111 - НАМАЗ КІТАБЫ Өлiмдi қалай түсiнуге болады? Өлiм - жоқ болу деген сөз емес. Өлiм - рухтың денеден айрылуы. Өлiм - адамның бiр халден екiншi халге енуi. Бiр үйден екiншi үйге көшу сияқты. Омар бин Абдулазиз былай дейдi. «Сiздер тек мəңгiлiк əлемге бару үшiн жаратылдыңыз. Тек қана бiр үйден басқа бiр үйге көшесiздер». Өлiм иман келтiрген адам үшiн сыйлық, нығмет, ал күнəһарлар үшiн қайғы-қасырет. Адам өлiмдi қаламайды. Дегенмен өлiм фитна-бүлiктен жақсы. Адам өмiр сүрудi жақсы көредi. Дегенмен өлiм оған қайырлы. Шынайы мұсылман адам, өлiм арқылы дүниенiң қиындығынан құтылады. Жазықсыз жəбiр көріп жатқан құлдар, залымдардың қиянатынан, зұлымдығынан осы өлiмнiң арқасында құтылып рахатқа қауышады. Мүмин үшiн, денеден жанның айырылуы, тұтқынның қапастан құтылуы сияқты болады. Мүмин өлгеннен кейiн бұл дүниеге қайта келiп шəһит болуды қалайды. Өлiм əр мұсылманға сыйлық. Бiр адамның дiнiн тек мазары қорғайды. Мазардағы өмiр болса не жəннат бақшасында, не тозақ шұңқырында өтеді. Өлiм хақ Өлiмнен құтылу мүмкiн бе? Əрине жоқ! Адамның бiр ми- нут өмiр сүру мүмкiндiгi де өз қолында емес. Ажалы келген өледi. Бұл уақыт көз ашып жұмғанға дейiн өтетiн бiр сəт. Құранның бiр аятында: «Ажалдары келгенде, оны бiр сағат алға не кейiн ала алмайды»- делiнген. Аллаһу та’ала бiр адамның өлiмiн қай жерде жазса, ол адам мал-мүлкiн, бала-шағасын тастап, сол жерде қайтыс болады. Аллаһу та’ала бiздiң бiр күнде қанша рет тыныс алаты- нымызды бiледi. Ол білмейтін еш нəрсе жоқ. Өмiрiмiз иман етiп, ғибадатпен өткен болса, соңы саадет, яғни мəңгі жəннат болады. Аллаһу та’ала Əзрейіл алейһиссаламға: «Достарымның жанын оңай ал, дұшпандарымның жанын қинап ал!»- деп бұйырды. Бұл иман келтiргендер үшiн қол жетпес үлкен бақыт! Ал иман- нан мақрұм қалып, өмiрiн қалай болса солай өткiзiп жүргендер үшiн қандай үрейлi пəлекет! Жаназа намазы Бiр мұсылман кiсiнiң дүниеден өткендiгiн естiген ер кiсiлер үшiн, егер ер кiсiлер болмаса, əйелдер үшiн жаназа намазын оқу фарзи кифая болады. Жаназа намазы Аллаһу та’ала үшiн намаз, ал мəйіт үшін дұға болады. Бұл намаздың маңыздылығына мəн берме- ген адам иманнан шығады. Жаназа намазының шарттары 1 - Мəйіт мұсылман болуы шарт. 2 - Жуылған болуы керек. Жуылмай көмiлгелi жатқан жаназа (өлген адам) үстіне əлi топырақ тасталмаған болса қайта шығарып жуып, содан кейiн жаназа намазын оқу керек. Жаназа мен имамның тұрған жерi таза болуы тиiс. 3 - Мəйіттің денесінің жартысы мен басы, немесе бассыз дененің жартысынан көбі имамның алдында болу керек. 4 - Жаназа жерде немесе жерге жақын қолда көтеріліп, яки тас үстiнде имамның алдында тұруы тиiс. Жаназаның басы имамның оң жағында, ал аяқтары имамның сол жағында тұруы керек. Керісінше қою күнə болады. 5 - Жаназа имамның алдында дайын тұруы керек. Яғни бір ау- ылда тұрған мəйітке басқа ауылда тұрып жаназа оқылмайды. 6 – Мəйіттің жəне имамның əурет жерлерi жабық болуы керек. Жаназа намазының парыздары 1 - Төрт рет тəкбiр айту. 2 – Жаназаны тұрып оқу. Жаназа намазының сүннеттерi 1 - Субханака дұғасын оқу. 2 - Салауат оқу. 3 - Өзiне, мəйітке жəне барша мұсылмандарға ғафу, мағфирет, кешiрiлу үшiн бiлдірілген дұғалардан білгендерін оқу. Жаназа намазы мешiт iшiнде оқылмайды. Тiрi туылған бала өлер болса ат қойылып, жуылып, кебінге оралып намаз оқылады. Жаназаны көтергенде табыттың төрт бұрышынан ұсталады. Жаназа намазы қалай оқылады? Жаназа намазындағы төрт тəкбiрдiң əрбiрi бiр рəкат сияқты. Төрт тəкбiрдiң алғашқысында қол құлаққа көтеріледi, кейiнгi үш тəкбiрде қол көтерiлмейдi. - 110 - НАМАЗ КІТАБЫ - 111 - НАМАЗ КІТАБЫ Өлiмдi қалай түсiнуге болады? Өлiм - жоқ болу деген сөз емес. Өлiм - рухтың денеден айрылуы. Өлiм - адамның бiр халден екiншi халге енуi. Бiр үйден екiншi үйге көшу сияқты. Омар бин Абдулазиз былай дейдi. «Сiздер тек мəңгiлiк əлемге бару үшiн жаратылдыңыз. Тек қана бiр үйден басқа бiр үйге көшесiздер». Өлiм иман келтiрген адам үшiн сыйлық, нығмет, ал күнəһарлар үшiн қайғы-қасырет. Адам өлiмдi қаламайды. Дегенмен өлiм фитна-бүлiктен жақсы. Адам өмiр сүрудi жақсы көредi. Дегенмен өлiм оған қайырлы. Шынайы мұсылман адам, өлiм арқылы дүниенiң қиындығынан құтылады. Жазықсыз жəбiр көріп жатқан құлдар, залымдардың қиянатынан, зұлымдығынан осы өлiмнiң арқасында құтылып рахатқа қауышады. Мүмин үшiн, денеден жанның айырылуы, тұтқынның қапастан құтылуы сияқты болады. Мүмин өлгеннен кейiн бұл дүниеге қайта келiп шəһит болуды қалайды. Өлiм əр мұсылманға сыйлық. Бiр адамның дiнiн тек мазары қорғайды. Мазардағы өмiр болса не жəннат бақшасында, не тозақ шұңқырында өтеді. Өлiм хақ Өлiмнен құтылу мүмкiн бе? Əрине жоқ! Адамның бiр ми- нут өмiр сүру мүмкiндiгi де өз қолында емес. Ажалы келген өледi. Бұл уақыт көз ашып жұмғанға дейiн өтетiн бiр сəт. Құранның бiр аятында: «Ажалдары келгенде, оны бiр сағат алға не кейiн ала алмайды»- делiнген. Аллаһу та’ала бiр адамның өлiмiн қай жерде жазса, ол адам мал-мүлкiн, бала-шағасын тастап, сол жерде қайтыс болады. Аллаһу та’ала бiздiң бiр күнде қанша рет тыныс алаты- нымызды бiледi. Ол білмейтін еш нəрсе жоқ. Өмiрiмiз иман етiп, ғибадатпен өткен болса, соңы саадет, яғни мəңгі жəннат болады. Аллаһу та’ала Əзрейіл алейһиссаламға: «Достарымның жанын оңай ал, дұшпандарымның жанын қинап ал!»- деп бұйырды. Бұл иман келтiргендер үшiн қол жетпес үлкен бақыт! Ал иман- нан мақрұм қалып, өмiрiн қалай болса солай өткiзiп жүргендер үшiн қандай үрейлi пəлекет! Жаназа намазы Бiр мұсылман кiсiнiң дүниеден өткендiгiн естiген ер кiсiлер үшiн, егер ер кiсiлер болмаса, əйелдер үшiн жаназа намазын оқу фарзи кифая болады. Жаназа намазы Аллаһу та’ала үшiн намаз, ал мəйіт үшін дұға болады. Бұл намаздың маңыздылығына мəн берме- ген адам иманнан шығады. Жаназа намазының шарттары 1 - Мəйіт мұсылман болуы шарт. 2 - Жуылған болуы керек. Жуылмай көмiлгелi жатқан жаназа (өлген адам) үстіне əлi топырақ тасталмаған болса қайта шығарып жуып, содан кейiн жаназа намазын оқу керек. Жаназа мен имамның тұрған жерi таза болуы тиiс. 3 - Мəйіттің денесінің жартысы мен басы, немесе бассыз дененің жартысынан көбі имамның алдында болу керек. 4 - Жаназа жерде немесе жерге жақын қолда көтеріліп, яки тас үстiнде имамның алдында тұруы тиiс. Жаназаның басы имамның оң жағында, ал аяқтары имамның сол жағында тұруы керек. Керісінше қою күнə болады. 5 - Жаназа имамның алдында дайын тұруы керек. Яғни бір ау- ылда тұрған мəйітке басқа ауылда тұрып жаназа оқылмайды. 6 – Мəйіттің жəне имамның əурет жерлерi жабық болуы керек. Жаназа намазының парыздары 1 - Төрт рет тəкбiр айту. 2 – Жаназаны тұрып оқу. Жаназа намазының сүннеттерi 1 - Субханака дұғасын оқу. 2 - Салауат оқу. 3 - Өзiне, мəйітке жəне барша мұсылмандарға ғафу, мағфирет, кешiрiлу үшiн бiлдірілген дұғалардан білгендерін оқу. Жаназа намазы мешiт iшiнде оқылмайды. Тiрi туылған бала өлер болса ат қойылып, жуылып, кебінге оралып намаз оқылады. Жаназаны көтергенде табыттың төрт бұрышынан ұсталады. Жаназа намазы қалай оқылады? Жаназа намазындағы төрт тəкбiрдiң əрбiрi бiр рəкат сияқты. Төрт тəкбiрдiң алғашқысында қол құлаққа көтеріледi, кейiнгi үш тəкбiрде қол көтерiлмейдi. - 112 - НАМАЗ КІТАБЫ - 113 - НАМАЗ КІТАБЫ 1 - Алғашқы тəкбiр алынып қолды байлағаннан кейiн «Субаха- нака» дұғасы оқылады. Бұл кезде «уə жəллə сəнəукə» да айтылады. Фатиха оқылмайды. 2 - Екiншi тəкбiрден кейiн «Аллаһумма салли-барик» дұғалары оқылады. 3 - Үшiншi тəкбiрден кейiн жаназа дұғасы оқылады. Жаназа дұғасының орнына «Раббана атина» немесе тек қана «Аллаһуммағфир лəһ» деп яки дұға ниетiмен Фатиха оқу да жеткiлiктi болады. 4 - Төртiншi тəкбiрден кейiн алдымен оңға, кейiн солға сəлем берiледi. Сəлем бергенде жаназаға жəне жамағатқа ниет етiледi. Имам төрт тəкбiрмен екi иығына берген сəлемдi дауыстап айта- ды. Өзге дұғаларды iшiнен оқиды. Жаназа намазынан кейін табыттың қасында дұға ету жаиз емес мəкрух. Тарауих намазы Тарауих намазы еркектерге де, əйелдерге де сүннет болған намаз. Тарауих намазы Рамазан айының əр кешiнде оқылады. Жамағатпен оқылуы кифая сүннет. Оқылатын уақыты құптан мен үтiр намазының арасы. Мəселен: тарауих намазының бiр бөлiгiне үлгерген адам имаммен бiрге үтiр намазын оқып болған соң тарауих намазының қалған бөлiгiн оқып толықтырады. Уақытында оқылмай қалған тарауих намазының қазасы оқылмайды. Қаза етiлiп оқылса, тарауих намазы емес, нəпiл намазы болады. Тарауих намазы жиырма рəкаттан тұрады. жүктеу/скачать 2,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|