Намаз сыртында мəкрух болған нəрселер

- 96 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 97 -
НАМАЗ КІТАБЫ
намазы  бұзылады.  Егер  имам  да  бұл  кiсiнiң  жөндегенiне  ұйып 
жөндеп оқыса, имамның да намазы бұзылады.
Намаздың iшiнде «Ла илаһə иллаллаһ» десе, бiрақ мақсаты 
4. 
жауап болса, намазы бұзылады. Егер мақсаты бiлдiру болса намазы 
бұзылмайды.
Əурет жерiнiң ашылуы.
5. 
Ауру немесе басқа бiр дерт себебiмен жылау. (Жəннат не-
6. 
месе тозақ есiне түсiп, соны ойлап жыласа бұзылмайды)
Қолымен жəне тiлiмен сəлем алу.
7. 
Қаза намаздарының саны бестен аз болып, намазда тұрғанда 
8. 
есiне түссе.
Намазда тұрғанда бiр iс-əрекет жасаса, оны сыртынан көрген 
9. 
адам намаз оқып жатқан жоқ деп ойласа, намазы бұзылады.
Намазда тұрғанда бiр нəрсе жеу немесе iшу.
10. 
Намазда тұрғанда сөйлеу.
11. 
Имамнан басқасының қатесiн жөндеу.
12. 
Намазда тұрғанда күлу.
13. 
Намазда тұрғанда ыңылдау.
14. 
Намазды бұзуды мубах қылған нəрселер
Жыланды өлтiру үшiн.
1. 
Қашқан хайуанды ұстау үшiн.
2. 
Отарды қасқырдан құтқару үшiн.
3. 
Тасыған қазанды оттан алу үшін.
4. 
Жамағаттың  немесе  уақыттың  өтiп  кету  қауіпі  болмаған 
5. 
кезде  басқа  бiр  мазһабта  намазды  бұзатын  нəрседен  құтылу  үшiн. 
Мəселен:  дирхамнан  аз  болған  нəжістi  тазалау  үшiн  немесе  бөтен 
əйелге қолы тигенi еске түсіп, қайта дəрет алу үшiн намазды бұзу 
жаиз.
Дəреттiң  қысқанынан  құтылу  үшiн  де  намазды  бұзуға  бо-
6. 
лады.
Намазды бұзуды парыз ететін жағдайлар
Құтқар  деп  айқайлаған  кiсiнi  құтқару  үшiн  жəне  құдыққа 
1. 
құлау қауіпі болған көрді, өртенiп немесе тұншығып жатқан бiреудi 
құтқару үшiн, өрттi сөндiру үшiн.
Əке-шеше  немесе  ата-əжесi  шақырғанда  парыз  намазын 
2. 
бұзу  уəжiп  емес.  Жаиз  болса  да  қажет  болмаса  бұзбаған  дұрыс. 
Нəпiл, сүннет намаздары болса бұзады. Егер олар құтқар десе, парыз 
намазы болса да бұзу керек болады.
Жамағатпен намаз оқу
Жамағат  намазы  ең  азы  екi  кiсiнің  бiрi  имам  болып  бірге 
оқуы  арқылы  орындалады.  Бес  уақыт  намаздардың  парыздарын 
жамағатпен  оқу  еркектер  үшiн  сүннет.  Жұма  намазын  жамағатпен 
оқу парыз.
Пайғамбарымыз  хадистерiнде  жамағатпен  намаз  оқудың 
сауабының көп екендiгi тұралы былай дедi: «Жамағатпен оқылған 
намазға, жалғыз оқыған намаздан жиырма жетi есе артық сауап 
берiледi». 
Тағы  бiр  хадисте:  «Жақсылап  дəрет  алып,  мешiттердiң 
бiрiне  жамағатпен  намаз  оқу  үшiн  барған  адамның  Аллаһу 
та’ала  əрбiр  қадамына  сауап  жазады  жəне  əрбiр  қадамы  үшiн 
амал  дəптерiнен  бiр  күнəсiн  өшiредi.  Жəне  де  жəннатта  оның 
дəрежесiн көтереді». 
Жамағатпен  намаз  оқу  мұсылмандар  арасында  бiрлiктi  жəне 
қарым-қатынасты  қалыптастырады.  Адамдардың  бiр-бiрiне  деген 
сүйiспеншiлiгiн нығайтады. 
Жамағат  бiр  жерге  жиналып  сұхбаттасады.  Əр  түрлi  дерт, 
қиыншылық,  мұқтаждықтар  осының  арқасында  ортаға  шығады. 
Жамағат  мұсылмандардың  бiр  жан,  бір  тəн  екендiгiнiң  ең  үлкен 
үлгiсi.
Ауру,  мүгедек,  жүре  алмайтын  адамдардың  жамағатқа  баруы 
шарт емес. 
Жамағатпен намаз оқуда оларға бас болып намаз оқытқан адам-
ды - Имам деп атайды. 
Имамдықтың шарттары
Имам болудың алты шарты бар. Бұл шарттардың бiрi болмаған 
адамға ұйып оқылған намаз қабыл болмайды. 
Мұсылман болу. Хазреті Əбу Бəкiр Сыддық пен Хазреті 
1. 
Омар Фаруқтың (радыяллаһу анһ) халифалығына, миғражға, қабыр 
азабына сенбеген адам имам бола алмайды.

- 96 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 97 -
НАМАЗ КІТАБЫ
намазы  бұзылады.  Егер  имам  да  бұл  кiсiнiң  жөндегенiне  ұйып 
жөндеп оқыса, имамның да намазы бұзылады.
Намаздың iшiнде «Ла илаһə иллаллаһ» десе, бiрақ мақсаты 
4. 
жауап болса, намазы бұзылады. Егер мақсаты бiлдiру болса намазы 
бұзылмайды.
Əурет жерiнiң ашылуы.
5. 
Ауру немесе басқа бiр дерт себебiмен жылау. (Жəннат не-
6. 
месе тозақ есiне түсiп, соны ойлап жыласа бұзылмайды)
Қолымен жəне тiлiмен сəлем алу.
7. 
Қаза намаздарының саны бестен аз болып, намазда тұрғанда 
8. 
есiне түссе.
Намазда тұрғанда бiр iс-əрекет жасаса, оны сыртынан көрген 
9. 
адам намаз оқып жатқан жоқ деп ойласа, намазы бұзылады.
Намазда тұрғанда бiр нəрсе жеу немесе iшу.
10. 
Намазда тұрғанда сөйлеу.
11. 
Имамнан басқасының қатесiн жөндеу.
12. 
Намазда тұрғанда күлу.
13. 
Намазда тұрғанда ыңылдау.
14. 
Намазды бұзуды мубах қылған нəрселер
Жыланды өлтiру үшiн.
1. 
Қашқан хайуанды ұстау үшiн.
2. 
Отарды қасқырдан құтқару үшiн.
3. 
Тасыған қазанды оттан алу үшін.
4. 
Жамағаттың  немесе  уақыттың  өтiп  кету  қауіпі  болмаған 
5. 
кезде  басқа  бiр  мазһабта  намазды  бұзатын  нəрседен  құтылу  үшiн. 
Мəселен:  дирхамнан  аз  болған  нəжістi  тазалау  үшiн  немесе  бөтен 
əйелге қолы тигенi еске түсіп, қайта дəрет алу үшiн намазды бұзу 
жаиз.
Дəреттiң  қысқанынан  құтылу  үшiн  де  намазды  бұзуға  бо-
6. 
лады.
Намазды бұзуды парыз ететін жағдайлар
Құтқар  деп  айқайлаған  кiсiнi  құтқару  үшiн  жəне  құдыққа 
1. 
құлау қауіпі болған көрді, өртенiп немесе тұншығып жатқан бiреудi 
құтқару үшiн, өрттi сөндiру үшiн.
Əке-шеше  немесе  ата-əжесi  шақырғанда  парыз  намазын 
2. 
бұзу  уəжiп  емес.  Жаиз  болса  да  қажет  болмаса  бұзбаған  дұрыс. 
Нəпiл, сүннет намаздары болса бұзады. Егер олар құтқар десе, парыз 
намазы болса да бұзу керек болады.
Жамағатпен намаз оқу
Жамағат  намазы  ең  азы  екi  кiсiнің  бiрi  имам  болып  бірге 
оқуы  арқылы  орындалады.  Бес  уақыт  намаздардың  парыздарын 
жамағатпен  оқу  еркектер  үшiн  сүннет.  Жұма  намазын  жамағатпен 
оқу парыз.
Пайғамбарымыз  хадистерiнде  жамағатпен  намаз  оқудың 
сауабының көп екендiгi тұралы былай дедi: «Жамағатпен оқылған 
намазға, жалғыз оқыған намаздан жиырма жетi есе артық сауап 
берiледi». 
Тағы  бiр  хадисте:  «Жақсылап  дəрет  алып,  мешiттердiң 
бiрiне  жамағатпен  намаз  оқу  үшiн  барған  адамның  Аллаһу 
та’ала  əрбiр  қадамына  сауап  жазады  жəне  əрбiр  қадамы  үшiн 
амал  дəптерiнен  бiр  күнəсiн  өшiредi.  Жəне  де  жəннатта  оның 
дəрежесiн көтереді». 
Жамағатпен  намаз  оқу  мұсылмандар  арасында  бiрлiктi  жəне 
қарым-қатынасты  қалыптастырады.  Адамдардың  бiр-бiрiне  деген 
сүйiспеншiлiгiн нығайтады. 
Жамағат  бiр  жерге  жиналып  сұхбаттасады.  Əр  түрлi  дерт, 
қиыншылық,  мұқтаждықтар  осының  арқасында  ортаға  шығады. 
Жамағат  мұсылмандардың  бiр  жан,  бір  тəн  екендiгiнiң  ең  үлкен 
үлгiсi.
Ауру,  мүгедек,  жүре  алмайтын  адамдардың  жамағатқа  баруы 
шарт емес. 
Жамағатпен намаз оқуда оларға бас болып намаз оқытқан адам-
ды - Имам деп атайды. 
Имамдықтың шарттары
Имам болудың алты шарты бар. Бұл шарттардың бiрi болмаған 
адамға ұйып оқылған намаз қабыл болмайды. 
Мұсылман болу. Хазреті Əбу Бəкiр Сыддық пен Хазреті 
1. 
Омар Фаруқтың (радыяллаһу анһ) халифалығына, миғражға, қабыр 
азабына сенбеген адам имам бола алмайды.

- 98 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 99 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Балиғат жасқа жету.
2. 
Ақылды болу. Мас жəне алжыған адам имам бола алмай-
3. 
ды. 
Еркек болу. Əйел кісі еркектерге имам бола алмайды. 
4. 
Кемінде фатиха сүресiмен тағы бiр аятты дұрыс оқи алу 
5. 
керек. Аят бiлмейтiн, немесе бiлгенiн тəжуидпен оқи алмайтын адам 
имам бола алмайды. 
Үзiрсiз  болу  керек.  Үзiрлi  адам  үзiрсiз  адамдарға  имам 
6. 
бола алмайды.
Имам Құран Кəрiмдi тəжуидпен оқу керек. Дұрыс оқу - тəжуидпен 
оқу дегені. Намаздың шарттарына мəн бермейтін имамның артында 
намаз оқылмайды. 
Пайғамбарымыздың:  «Салих  жəне  фажир  (күнəһар)  əр 
адамның артында намаз оқыңыздар.» деген хадисі мешiт имамдары 
үшiн емес, жұма намазында имам болатын əкiмдер мен биліктегілер 
үшiн айтылған.
Имамдыққа  лайық  адам  сүннеттi,  яғни  Исламды  ең  жақсы 
бiлетiн  адам.  Бұл  мəселеде  білімі  тең  болғандардың  ішінен 
Құран Кəрiмді ең жақсы оқитыны имам болады. Бұл жерде де тең 
түскендердiң  тақуалығы  жоғары  болғаны  имам  болады.  Мұнда  да 
тең болғандардың жасы үлкенi имамдыққа өтеді.
Құл, бəдəуи, пасық, соқыр жəне зинадан туылғанның имамдығы 
мəкрух болады. 
Имам жамағатты жалықтыратындай жəне қысатындай дəрежеде 
намазды ұзатпауы керек.
Əйелдердiң өз арасында жамағатпен намаз оқулары мəкрух. Бiр 
адамға имам болған кісі оны оң жағына тұрғызады. Екi кiсiге имам 
болса, олардың алдына өтіп тұрады. Əйелдер мен балалардың ересек 
кiсiлерге имам болуы жаиз емес.
Имамның артында еркектер, одан кейiн балалар, кейiн əйелдер 
сап болып тұрады. 
Имам əйелдерге де имам болуға ниет еткенде жамағаттағы əйел 
еркектің жанына тұрып қалса, ер кісінің намазы бұзылады. Егер имам 
əйелдерге имам болуға ниет етпеген болса, əйелдiң қасында тұрған 
еркектiң намазы бұзылмайды. Керісінше имамға ұйыған əйелдің на-
мазы өтпейді. Тұрып оқитын адамның отырып оқитын имамға ұюы 
жаиз. Мұқим да сафари имамға ұя алады. 
Парыз оқып жатқан адам, сүннет оқып жатқан адамға ұя алмай-
ды. Сүннет оқып тұрған адам парыз оқып жатқан адамға ұя алады.
Имамға ұйып намаз оқығаннан кейiн, имамның дəретсiз екенін 
бiлген адам намазын қайталайды.
Рəғаиб,  Бəраат  жəне  Қадыр  намаздарын  жамағатпен  оқу 
мəкрух.
Жамағат  қаласа  да,  имамның  парыз  оқытып  жатқанда  қыраат 
пен  тасбихтердi  сүннет  мөлшерінен  артық  оқуы  тахриман  мəкрух 
болады. 
Имамға рүкуде жете алмаған адам сол рəкатты имаммен бiрге 
оқыған болып саналмайды.
Имам рүкуде тұрғанда келген адам ниет етiп тiк тұрып тəкбiр 
алып,  намазға  кiредi.  Дереу  рүкуға  иiлiп  имамға  ұяды.  Рукуге 
иiлместен имам тұрып қойса, адам рүкуға үлгермеген болып сана-
лады.
Имамнан бұрын рүкуға иiлу, сəждеге бару жəне имамнан бұрын 
тұру тахриман мəкрух. Парыз намаздарын оқып бiткеннен кейiн сап-
ты бұзу мустаһаб. 
Бiр мүмин бес уақыт намазын əр күн жамағатпен оқыса, барлық 
Пайғамбарлармен бiрге оқығандай сауапқа ие болды.
Кiмде-кiм  ешқандай  себепсiз  жамағатты  тəрк  етсе,  ол  адам 
жəннаттың иiсiн сезе алмайды. Жамағатты үзiрсiз тəрк еткендер төрт 
кiтапта да малғұн деп сипатталған. 
Бес  уақыт  намазды  жамағатпен  оқуға  тырысу  керек.  Қиямет 
күнi  Аллаһу  та’ала  таразының  бiр  жағына  жетi  қат  аспанды,  Ар-
шты, Күрсіні жəне барлық махлұқ атаулыны қойса, ал бiр жағына 
жамағатпен оқылған бiр уақыт намаздың сауабын қойса, жамағатпен 
оқылған намаздың салмағы əлде қайда ауыр келедi.
Имамға ұюдың он шарты бар
Намазға  кірерде  тəкбiрден  бұрын  имамға  ұюға  ниет  етіледі. 
1. 
«Ұйыдым осы имамға» деп жүректен ниет ету керек.
Имам əйелдер үшін имам болуға бөлек ниет ету керек. Еркек-
2. 
терге  имам  болуға  деп  ниет  ету  шарт  емес.  Бiрақ  ниет  етсе, 
жамағаттың сауабын алады.
Жамағаттың тобығы, имамның тобығынан артта тұру керек.
3. 
Имам мен жамағат бiрдей парызды оқу ниетінде болу керек.
4. 
Имам мен жамағаттың арасында əйелдер сапы болмау керек.
5. 
Имам мен жамағаттың арасынан қайық өтетiндей өзен, немесе 
6. 
арба өтетiндей жол болмауы керек.

- 98 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 99 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Балиғат жасқа жету.
2. 
Ақылды болу. Мас жəне алжыған адам имам бола алмай-
3. 
ды. 
Еркек болу. Əйел кісі еркектерге имам бола алмайды. 
4. 
Кемінде фатиха сүресiмен тағы бiр аятты дұрыс оқи алу 
5. 
керек. Аят бiлмейтiн, немесе бiлгенiн тəжуидпен оқи алмайтын адам 
имам бола алмайды. 
Үзiрсiз  болу  керек.  Үзiрлi  адам  үзiрсiз  адамдарға  имам 
6. 
бола алмайды.
Имам Құран Кəрiмдi тəжуидпен оқу керек. Дұрыс оқу - тəжуидпен 
оқу дегені. Намаздың шарттарына мəн бермейтін имамның артында 
намаз оқылмайды. 
Пайғамбарымыздың:  «Салих  жəне  фажир  (күнəһар)  əр 
адамның артында намаз оқыңыздар.» деген хадисі мешiт имамдары 
үшiн емес, жұма намазында имам болатын əкiмдер мен биліктегілер 
үшiн айтылған.
Имамдыққа  лайық  адам  сүннеттi,  яғни  Исламды  ең  жақсы 
бiлетiн  адам.  Бұл  мəселеде  білімі  тең  болғандардың  ішінен 
Құран Кəрiмді ең жақсы оқитыны имам болады. Бұл жерде де тең 
түскендердiң  тақуалығы  жоғары  болғаны  имам  болады.  Мұнда  да 
тең болғандардың жасы үлкенi имамдыққа өтеді.
Құл, бəдəуи, пасық, соқыр жəне зинадан туылғанның имамдығы 
мəкрух болады. 
Имам жамағатты жалықтыратындай жəне қысатындай дəрежеде 
намазды ұзатпауы керек.
Əйелдердiң өз арасында жамағатпен намаз оқулары мəкрух. Бiр 
адамға имам болған кісі оны оң жағына тұрғызады. Екi кiсiге имам 
болса, олардың алдына өтіп тұрады. Əйелдер мен балалардың ересек 
кiсiлерге имам болуы жаиз емес.
Имамның артында еркектер, одан кейiн балалар, кейiн əйелдер 
сап болып тұрады. 
Имам əйелдерге де имам болуға ниет еткенде жамағаттағы əйел 
еркектің жанына тұрып қалса, ер кісінің намазы бұзылады. Егер имам 
əйелдерге имам болуға ниет етпеген болса, əйелдiң қасында тұрған 
еркектiң намазы бұзылмайды. Керісінше имамға ұйыған əйелдің на-
мазы өтпейді. Тұрып оқитын адамның отырып оқитын имамға ұюы 
жаиз. Мұқим да сафари имамға ұя алады. 
Парыз оқып жатқан адам, сүннет оқып жатқан адамға ұя алмай-
ды. Сүннет оқып тұрған адам парыз оқып жатқан адамға ұя алады.
Имамға ұйып намаз оқығаннан кейiн, имамның дəретсiз екенін 
бiлген адам намазын қайталайды.
Рəғаиб,  Бəраат  жəне  Қадыр  намаздарын  жамағатпен  оқу 
мəкрух.
Жамағат  қаласа  да,  имамның  парыз  оқытып  жатқанда  қыраат 
пен  тасбихтердi  сүннет  мөлшерінен  артық  оқуы  тахриман  мəкрух 
болады. 
Имамға рүкуде жете алмаған адам сол рəкатты имаммен бiрге 
оқыған болып саналмайды.
Имам рүкуде тұрғанда келген адам ниет етiп тiк тұрып тəкбiр 
алып,  намазға  кiредi.  Дереу  рүкуға  иiлiп  имамға  ұяды.  Рукуге 
иiлместен имам тұрып қойса, адам рүкуға үлгермеген болып сана-
лады.
Имамнан бұрын рүкуға иiлу, сəждеге бару жəне имамнан бұрын 
тұру тахриман мəкрух. Парыз намаздарын оқып бiткеннен кейiн сап-
ты бұзу мустаһаб. 
Бiр мүмин бес уақыт намазын əр күн жамағатпен оқыса, барлық 
Пайғамбарлармен бiрге оқығандай сауапқа ие болды.
Кiмде-кiм  ешқандай  себепсiз  жамағатты  тəрк  етсе,  ол  адам 
жəннаттың иiсiн сезе алмайды. Жамағатты үзiрсiз тəрк еткендер төрт 
кiтапта да малғұн деп сипатталған. 
Бес  уақыт  намазды  жамағатпен  оқуға  тырысу  керек.  Қиямет 
күнi  Аллаһу  та’ала  таразының  бiр  жағына  жетi  қат  аспанды,  Ар-
шты, Күрсіні жəне барлық махлұқ атаулыны қойса, ал бiр жағына 
жамағатпен оқылған бiр уақыт намаздың сауабын қойса, жамағатпен 
оқылған намаздың салмағы əлде қайда ауыр келедi.
Имамға ұюдың он шарты бар
Намазға  кірерде  тəкбiрден  бұрын  имамға  ұюға  ниет  етіледі. 
1. 
«Ұйыдым осы имамға» деп жүректен ниет ету керек.
Имам əйелдер үшін имам болуға бөлек ниет ету керек. Еркек-
2. 
терге  имам  болуға  деп  ниет  ету  шарт  емес.  Бiрақ  ниет  етсе, 
жамағаттың сауабын алады.
Жамағаттың тобығы, имамның тобығынан артта тұру керек.
3. 
Имам мен жамағат бiрдей парызды оқу ниетінде болу керек.
4. 
Имам мен жамағаттың арасында əйелдер сапы болмау керек.
5. 
Имам мен жамағаттың арасынан қайық өтетiндей өзен, немесе 
6. 
арба өтетiндей жол болмауы керек.

- 100 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 101 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Имам мен жамағат арасында бiр-бiрiн көре алатын немесе дау-
7. 
сын ести алатын терезесі жоқ дуал болмауға тиіс. Яғни терезесіз 
дуалмен  бөлінген  екі  бөлмеге  жиналғандардың  микрофон  ко-
лонкасы немесе тікелей теле эфир арқылы бір имамға ұйып на-
маз оқулары сахих болмайды.
Имам аттың үстiнде, жамағат жерде немесе керiсiнше болмауы 
8. 
керек.
Имам мен жамағат бір-біріне тиіп тұрмаған екi кемеде болмауы 
9. 
керек.
Басқа  мазһабтағы  имамға  ұйыған  жамағаттың  намазы  сахих 
10. 
болуы үшiн екi риуаят бар: Бiрiншi үкім бойынша, жамағат өз 
мазһабында  намазды  бұзатын  бiр  нəрсенiң  имамда  болғанын 
білмеуі керек. Екiншi үкім бойынша, өз мазһабында намазы са-
хих болған имамға басқа мазһабтағылар да ұя алады. Осы екінші 
үкімге  сүйене  отырып,  тісінде  коронка,  не  пломбасы  болған 
имамға ұю жаиз болады.
Жамағат  бiр  адамнан  тұрса,  имамның  оң  жағында  тұрады. 
Сол жағында немесе артында тұру мəкрух болады. Ұйыған кісінің 
тобығы имамның тобығы тұсынан алға шығып тұрмаса намазы са-
хих болады. Жамағат екi немесе одан көп кiсiден құралса, имамның 
артында тұрады.
Имаммен бiрге оқығанда жалғыз оқыған сияқты оқылады. Бiрақ 
қиямда имам iшiнен оқыса да, дауыстап оқыса да, жамағат ешнəрсе 
оқымайды.  (Шафии  мазһабында  имаммен  бiрге  жамағат  та  iшiнен 
Фатиха оқиды) Тек бiрiншi рəкатта «Субханака» оқиды. Имам дауы-
стап «Фатиха» оқып бiткен кезде жамағат iшiнен «Амин» дейдi. Бұл 
дауыстап айтылмайды. Рүкуден көтерiлер кезде имам «Самиаллаһу 
лиман хамидаһ» дегенде, жамағат тек «Раббəна лəкəл хамд» дейдi. 
Содан  кейiн  иiлiп  «Аллаһу  акбар»  деп,  имаммен  бiрге  жамағат  та 
сəждеге барады. Рукуде, сəждеде жəне отырғанда жамағат та жалғыз 
оқығандай оқиды.
Масбуқтың намазы
Имамға ұйығандар төрт түрлi болады. Бұлар: Мудрик, мұқтади, 
масбуқ жəне лахиқ.
Мудрик – Ифтитах тəкбiрiн имаммен бiрге алған адам.
Мұқтади – Ифтитах тəкбiрiне үлгермеген адам.
Масбуқ – Имамға бiрiншi рəкатта үлгермеген адам.
Лахиқ - Ифтитах тəкбiрiн имаммен бiрге алған, бiрақ кейiн на-
мазда  дəретi  бұзылып  дəрет  алып,  қайтадан  имамға  ұйыған  адам. 
Бұл  адам  алдындағыдай  қыраатсыз,  рүку  мен  сəжде  тасбихтарын 
айтып,  намаздарын  оқиды.  Ол  дəрет  алуға  барып-келгенде  дүние 
сөзiн  сөйлемеген  болса,  имамның  артында  тұрғандай  болып  есеп-
теле бередi. Бiрақ мешiттен шыққаннан кейiн ең жақын жерде дəрет 
алуы керек. Көп алыстап кетсе, намазы бұзылады.
Масбуқ, яғни имамға бiрiншi рəкатта үлгере алмаған адам, имам 
екi жағына сəлем бергеннен кейiн түрегелiп үлгермеген рəкаттарын 
оқиды.
Қырааттарды бiрiншi, кейiн екiншi, одан кейiн үшiншi рəкатты 
оқығандай оқиды. Ал отырғанда төртiншi, үшiншi жəне екiншi рəкат 
кезегiмен,  яғни  соңынан  басына  қарай  оқылады.  Мысалы:  Құптан 
намазының соңғы рəкатында имамға ұйыған адам, имам сəлем бер-
геннен  кейiн  тұрып,  бiрiншi жəне екiншi рəкатта  Фатиха жəне бiр 
сүре оқиды. Бiрiншi рəкаттан кейiн отырады. Екiншi рəкатта отыр-
майды.
Бес нəрсенi имам iстемесе, жамағат та iстемейдi. Олар:
Имам құныт оқымаса, жамағат та оқымайды.
1. 
Имам айт намазында тəкбiрлердi айтпаса, жамағат та айт-
2. 
пайды.
Имам төрт рəкатты намаздың екiншi рəкатында отырмаса, 
3. 
жамағат та отырмайды.
Имам    сəжде  аятын  оқып,  сəжде  қылмаса,  жамағат  та 
4. 
қылмайды. 
Имам сəһу сəждесін жасамаса, жамағат та істемейді.
5. 
Төрт нəрсенi имам iстесе де, жамағат iстемейдi. Олар:
Имам екiден көп сəжде етсе, жамағат етпейдi. 
1. 
Имам  айт  тəкбiрлерiн  бiр  рəкатта  үштен  көп  айтса, 
2. 
жамағат айтпайды.
Имам жаназа намазында төрттен көп тəкбiр айтса, жамағат 
3. 
айтпайды. 
Имам  бесiншi  рəкатқа  тұрып  кетсе,  жамағат  тұрмайды, 
4. 
имамды күтiп бiрге сəлем бередi.

- 100 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 101 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Имам мен жамағат арасында бiр-бiрiн көре алатын немесе дау-
7. 
сын ести алатын терезесі жоқ дуал болмауға тиіс. Яғни терезесіз 
дуалмен  бөлінген  екі  бөлмеге  жиналғандардың  микрофон  ко-
лонкасы немесе тікелей теле эфир арқылы бір имамға ұйып на-
маз оқулары сахих болмайды.
Имам аттың үстiнде, жамағат жерде немесе керiсiнше болмауы 
8. 
керек.
Имам мен жамағат бір-біріне тиіп тұрмаған екi кемеде болмауы 
9. 
керек.
Басқа  мазһабтағы  имамға  ұйыған  жамағаттың  намазы  сахих 
10. 
болуы үшiн екi риуаят бар: Бiрiншi үкім бойынша, жамағат өз 
мазһабында  намазды  бұзатын  бiр  нəрсенiң  имамда  болғанын 
білмеуі керек. Екiншi үкім бойынша, өз мазһабында намазы са-
хих болған имамға басқа мазһабтағылар да ұя алады. Осы екінші 
үкімге  сүйене  отырып,  тісінде  коронка,  не  пломбасы  болған 
имамға ұю жаиз болады.
Жамағат  бiр  адамнан  тұрса,  имамның  оң  жағында  тұрады. 
Сол жағында немесе артында тұру мəкрух болады. Ұйыған кісінің 
тобығы имамның тобығы тұсынан алға шығып тұрмаса намазы са-
хих болады. Жамағат екi немесе одан көп кiсiден құралса, имамның 
артында тұрады.
Имаммен бiрге оқығанда жалғыз оқыған сияқты оқылады. Бiрақ 
қиямда имам iшiнен оқыса да, дауыстап оқыса да, жамағат ешнəрсе 
оқымайды.  (Шафии  мазһабында  имаммен  бiрге  жамағат  та  iшiнен 
Фатиха оқиды) Тек бiрiншi рəкатта «Субханака» оқиды. Имам дауы-
стап «Фатиха» оқып бiткен кезде жамағат iшiнен «Амин» дейдi. Бұл 
дауыстап айтылмайды. Рүкуден көтерiлер кезде имам «Самиаллаһу 
лиман хамидаһ» дегенде, жамағат тек «Раббəна лəкəл хамд» дейдi. 
Содан  кейiн  иiлiп  «Аллаһу  акбар»  деп,  имаммен  бiрге  жамағат  та 
сəждеге барады. Рукуде, сəждеде жəне отырғанда жамағат та жалғыз 
оқығандай оқиды.

жүктеу/скачать 2,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: